بازگشت بورس به مرز تعادلی

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: ۱۱۵ نماد بورسی مثبت و ۲۲۸ نماد منفی بودند که از میان آن‌ها فولاد مبارکه اصفهان و بانک ملت نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تاثیر مثبت و توسعه معادن و صنایع معدنی خاورمیانه نسبت به سایر نماد‌ها بیشترین تاثیر منفی را روی بورس گذاشتند.

شایعات درباره ریزش بورس

نکته مهمی که زمزمه‌ها و شایعات آن در این روز‌ها به گوش می‌رسد و برخی فعالان بازار آن را علت ریزش عجیب و غریب روز جاری و روز گذشته مطرح می‌کنند، الزام بازار گرداندن‌ها و حقوقی‌ها به عرضه‌ی سنگین سهام در بازار است. ادعایی که اگرچه امکان اثبات و یا رد آن تقریبا غیر ممکن است، اما این روز‌ها بسیار بر سر زبان‌ها افتاده است. رئیس سازمان بورس در گفت و گویی با اشاره به وظایف مستقل بازار گردان‌ها و رد این شایعه گفت: بازارگردان‌ها طبیعتا باید به تعهدات خودشان عمل می‌کنند. سازمان به هیچ وجه چیزی را به آن‌ها تحمیل نکرده و نخواهد کرد. روز گذشته، بازارگردان‌ها نزدیک به یک هزار میلیارد تومان خرید کردند.

صندوق‌ها منابع بسیار خوبی دارند که طبق شیوه‌نامه از بازار حمایت می‌کنند. هیجانی که در بازار ایجاد شد، نسبت به حالات عادی بیشتر بوده است. همچنین محمود گودرزی مدیرعامل شرکت بورس، در گفت و گویی با تکذیب این شایعات عنوان کرده بود: روال جلسات با نهاد‌های فعال بازار سرمایه، روالی مرسوم است و این جلسات در گذشته برگزار شده و در آینده هم برگزار می‌شود. نکته مهم این است که ما به هیچ عنوان بازارگردان‌ها را الزام به خرید و فروش سهام نخواهیم کرد؛ بلکه اعلام می‌کنیم که باید مفاد دستورالعمل‌ها رعایت شوند. به هیچ عنوان موارد مطرح شده در این زمینه که بازارگردان‌ها باید سهام را تا ۲ برابر عرضه کنند، صحت ندارد همچنین حداکثر سهم فعالیت بازارگردانی در حجم کل معاملات بورس ۵ درصد است که بسیار ناچیز است.

خروج سنگین پول‌های حقیقی

گرچه ورود و خروج پول توسط حقیقی‌ها به بازار، امری طبیعتی است و ذات هر بازاری با توجه به شرایط ارزندگی آن همواره با ورود و خروج پول مواجه است، اما نکته‌ای که می‌تواند حائز اهمیت باشد این است که با توجه به عدم ورود این پول‌ها به صندوق‌های درامد ثابت، این سوال مطرح می‌شود که آیا پولی که در این دو روز از بازار سرمایه خارج شده است در کارگزاری‌ها پارک شده و منتظر ورود در سطوح تکنیکالی پایین‌تر است و یا به طور کامل از بازار سرمایه خروج زده و به دنبال مقصدی دیگر است. مشخص است که اگر ترس ایجاد شده در بازار سبب خروج کامل نقدینگی از بازار سرمایه شود، طبیعتا باید شاهد پیدا شدن سر و کله‌ی این پول در سایر بازار‌های دارایی و کالایی باشیم که تبعات آن گریبان گیر همه می‌شود و در آن صورت است که مجددا باید شاهد التهاب در بازار‌هایی همچون خودرو، ارز، طلا و سکه و ... باشیم.

ارزیابی کارشناسی

امیرعلی امیرباقری، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره علت ریزش بورس گفت: «از تایم پیش‌گشایش، نشانه‌های عرضه گسترده در بازار مشهود بود.» وی ادامه داد: «برای افت شاخص باید چند نکته را مدنظر قرار داد. در هفته‌های گذشته شاهد رشد یکنواخت بین تمام سهام و گروه‌ها بودیم و این رشد نسبت به اقبال سهامداران شدت و ضعف داشت.» این کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: «نکته اساسی اینجاست، زمانی که بازار وارد فضای سوددهی می‌شود عده‌ای مبادرت به شناسایی سود می‌کنند که نتیجه آن اصلاح بازار است.» امیر باقری تاکید کرد: «تفاوت زیادی بین اصلاح و ریزش وجود دارد.»

وی ادامه داد: «در ریزش و اصلاح دو پارادایم p/e و فاندامنتال را مد نظر قرار می‌دهیم. p/e بازار وارد فاز حبابی شده و p/e‌ها از فاز نرمال خود فاصله گرفته‌اند که این حالت در بازار وجود دار؛ یا اینکه فاندامنتال اقتصاد دستخوش تغییر شده است که در حال حاضر چنین روندی وجود ندارد و حتی چشم‌انداز میان‌مدت و کوتاه‌مدت نیز برای آن متصور نیستیم. این بدان معناست که در حال حاضر بحث اصلاح مطرح است.» این کارشناس بازار سرمایه با اشاره به عرضه حقوقی‌ها گفت: «در روز‌های گذشته حقوقی‌ها بدون برنامه و شتاب‌زده عرضه‌هایی داشتند. این عرضه‌ها می‌توانست با برنامه باشد و به جای اینکه بازار را سرکوب کند، تقاضا را کنترل می‌کرد. در حقیقت حقوقی‌ها با عرضه‌های افسارگسیخته این پنیک یا استرس شدید را در کلیت بازار سرمایه ایجاد کردند.» امیرباقری توضیح داد: «اصلاح امروز بازار را می‌توان اصلاح درون‌کانالی در نظر گرفت و با توجه به دست به دست شدن سهام و چرخش نقدینگی در بین گروه‌های مختلف، این اصلاح باید رخ می‌داد و قطعا این اصلاح با ریزش نیمه دوم سال ۹۹ متفاوت است.»

وی اظهار کرد: «هنوز تعدادی از سرمایه‌گذاران به صورت مثالی و ذهنی ترس از ریزش سال ۹۹ را دارند و با کوچک‌ترین منفی اقدام به فروش سهام خود می‌کنند. همین موضوع موجب وجود اضطراب در بازار می‌شود که خود مولد و مولود پنیک است.» به گفته این کارشناس بازار سرمایه، تالار شیشه‌ای روز‌های آینده به تعادل می‌رسد. باقری تشریح کرد: «ما با سیستم‌های پیچیده اقتصادی و اجتماعی مواجه هستیم که این سیستم‌ها حافظه و خاصیت یادگیری دارند. از سوی دیگر ریزش سال ۹۹ باعث ایجاد ترس و اضطراب در برخی از سرمایه‌گذاران آماتور می‌شود و در نهایت این افراد حاضرند سهام خود را به هر قیمتی بفروشند. وی با اشاره به سال ۹۹ گفت: تفاوت معناداری بین سال ۹۹ و اکنون وجود دارد. در سال ۹۹ دلار بازار آزاد رد محدوده ۲۵ تا ۲۷ هزار تومان بود و بازار با انتظار دلار ۴۰ هزار تومانی، معامله می‌کرد. در حالی که امروز دلار بازار آزاد بیش از ۵۰ هزار تومان است و انتظارات تورمی باعث شده که دلار در قیمت‌های بالاتری در ذهن سرمایه‌گذاران قرار بگیرد.

این کارشناس بازار سرمایه ادامه داد: «هنوز سهامی هستند که به سقف سال ۹۹ نرسیده‌اند و بنابراین p/e‌های افسارگیسخته در بازار نداریم و بورس را می‌توان در حالت تعادل با فضای اقتصادی دید.» امیرباقری گفت:بازار سرمایه به سمت ارزش ذاتی خود حرکت می‌کند و این رشد‌های اخیر جبران عقب‌ماندگی بازار نسبت به داده‌های تورمی و بازار‌های موازی است. با توجه وضعیت بازار به نظر می‌رسد شاخص کل، یک روند اصلاحی کوتاه‌مدت را تجربه کند و پس از آن دوباره با روندی صعودی عقب‌ماندگی‌های دو سال اخیر خود را جبران کند.