علائم و روش‌های تشخیص و درمان بیماری عفونی آبله مرغان چیست؟

به گزارش مجله خبری نگار، آبله مرغان قدرت سرایت بسیار بالایی دارد و مشخصه بارز آن بثورات تاول مانندی هستند که با خارش همراه بوده و در سراسر بدن ظاهر می‌شوند.

در ادامه قصد داریم درباره آبله مرغان و علل، علائم و روش‌های درمان آن صحبت کنیم.

آبله مرغان چیست؟ 

آبله مرغان که به نام واریسلا نیز شناخته می‌شود نوعی عفونت ویروسی شایع به خصوص در میان کودکان است که با تاول‌های قرمز خارش داری که در سراسر بدن ظاهر می‌شوند شناخته می‌شود.

این بیماری مسری است و افراد معمولا تنها یک بار در زندگی به آن مبتلا می‌شوند. خوشبختانه از اواسط سال ۱۹۹۰ و با تولید واکسن، موارد ابتلا به این عارضه تا حد زیادی کاهش یافته است.

علائم آبله مرغان 

بثورات خارش دار یکی از رایج‌ترین علائم آبله مرغان است و دوره کمون یا نهفتگی این بیماری ۱ تا ۳ هفته می‌باشد. به عبارت دیگر تا قبل از ظاهر شدن بثورات و سایر علائم عفونت، ویروس به مدت ۱ تا ۳ هفته بدون علامت در بدن زندگی می‌کند.

ناگفته نماند مسری بودن آبله مرغان از حدود ۴۸ ساعت قبل از ظاهر شدن بثورات آغاز می‌شود. علائم غیر از بثورات (از جمله موارد زیر) نیز ممکن است تنها چند روز کوتاه طول بکشد:

*تب
*سردرد
*از دست دادن اشتها
یک یا دو روز بعد از مشاهده این علائم، بثورات معروف آبله مرغان شروع به ظاهر شدن می‌کنند و تا بهبودی سه مرحله را می‌گذرانند:

*در سراسر بدن برجستگی‌های قرمز یا صورتی ظاهر می‌شود
*برجستگی‌ها به تاول‌های پر از مایع تبدیل می‌شود که ترشحات دارند
*برجستگی‌ها پوسته پوسته شده و بهبود پیدا می‌کنند
لازم به ذکر است این بثورات همزمان ایجاد نمی‌شوند و همه در یک مرحله نمی‌باشند بلکه در طول بیماری به طور پیوسته برجستگی‌های جدیدی ظاهر می‌شوند که تا قبل از پوسته شدن بسیار خارش دار هستند.

آبله مرغان تا زمانی که همه تاول‌ها پوسته پوسته شوند مسری می‌باشد. در نهایت تاول‌های پوسته پوسته شده نیز بهبود پیدا کرده و طی ۱ تا ۲ هفته به طور کامل ناپدید می‌شوند.

علت آبله مرغان 

بیماری آبله مرغان توسط ویروس واریسلا زوستر و معمولا با تماس فرد سالم با فرد بیمار ایجاد می‌شود. این ویروس ۱ تا ۲ روز قبل از ظاهر شدن تاول‌ها مسری می‌شود و تا زمانی که همه تاول‌ها از بین بروند می‌تواند به دیگران انتقال پیدا کند.

برخی روش‌های سرایت آبله مرغان به دیگران عبارتند از:

*بزاق
*سرفه کردن
*عطسه کردن
*تماس با ترشحات تاول‌ها
لازم به ذکر است افرادی که قبلا به این بیماری مبتلا شده یا واکسیناسیون انجام داده اند کمتر در معرض ابتلا قرار دارند. به علاوه مصونیت در برابر ویروس می‌تواند از مادر به نوزاد منتقل شود که حدود ۳ ماه بعد از تولد ادامه دارد.

سایر افراد با قرار گرفتن در معرض ویروس به احتمال زیاد به آن مبتلا خواهند شد. از جمله عوامل خطر زای این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

*تماس اخیر با فرد آلوده
*سن کمتر از ۱۲ سال
*زندگی فرد بزرگسال با کودکان
*فعالیت در مدرسه یا مراکز نگهداری از کودکان
*ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به دلیل بیماری یا مصرف دارو‌های خاص 

تشخیص آبله مرغان 

در صورت مشاهده بثورات پوستی غیر قابل توضیح لازم است به پزشک مراجعه شود، به خصوص اگر این علائم با سرماخوردگی یا تب همراه باشد. ویروس‌های مختلف می‌توانند عامل بروز این علائم باشند.

خانم‌های بارداری که در معرض ابتلا به آبله مرغان قرار گرفته اند لازم است بلافاصله با پزشک مشورت کنند.

پزشک برای تشخیص آبله مرغان معمولا به بثورات تاول دار روی پوست توجه می‌کند و در صورت نیاز از آزمایش برای تایید تشخیص خود استفاده می‌کند.

عوارض آبله مرغان 

در صورت بروز موارد زیر لازم است فورا به پزشک مراجعه شود:

*بثورات در چشم ایجاد شده باشد
*بثورات بسیار قرمز، حساس و داغ باشند (علائم عفونت باکتریایی ثانویه)
*بثورات پوستی با سرگیجه یا تنگی نفس همراه باشد
این عوارض ممکن است گروه‌های زیر را تحت تاثیر قرار دهند:

*نوزادان
*افراد مسن
*افراد با سیستم ایمنی ضعیف
*خانم‌های باردار
این افراد ممکن است به ذات الریه واریسلا زوستر یا عفونت‌های باکتریایی پوست، مفصل یا استخوان مبتلا شوند.

زنان باردار مبتلا به آبله مرغان گاهی نوزادانی با نقایص مادرزادی زیر به دنیا می‌آورند:

*رشد ضعیف
*سر کوچک
*مشکلات چشمی
*معلولیت ذهنی 

درمان آبله مرغان 

افرادی که به آبله مرغان مبتلا می‌شوند لازم است طی دوره بیماری علائم را کنترل کنند. همچنین از والدین خواسته می‌شود در این مدت کودک را به مدرسه نفرستند تا از شیوع بیماری به دیگران جلوگیری شود. افراد بزرگسال مبتلا نیز باید مدتی در خانه بمانند.

پزشک ممکن است برای تسکین علائم دارو‌های آنتی هیستامین یا پماد‌های موضعی تجویز کند، همچنین در صورت نیاز می‌توان از دارو‌های ضد خارش بدون نسخه استفاده کرد.

اقدامات زیر برای تسکین خارش مفید هستند:

*استحمام با آب ولرم
*استفاده از لوسیون‌های بدون عطر
*پوشیدن لباس نرم و سبک
در صورت بروز عوارض جانبی ناشی از ویروس یا قرار گرفتن در معرض آن‌ها ممکن است دارو‌های ضد ویروسی تجویز شود. افراد در معرض خطر عوارض این بیماری شامل کودکان، افراد مسن و افراد مبتلا به برخی بیماری‌های خاص می‌باشند.

لازم به ذکر است دارو‌های ضد ویروس، آبله مرغان را درمان نمی‌کنند بلکه به کاهش سرعت فعالیت ویروسی کمک کرده و علائم را کاهش می‌دهند. این مسئله باعث می‌شود سیستم ایمنی بدن سریع‌تر بهبود پیدا کند.

چشم انداز آبله مرغان 

بدن در اکثر موارد قادر است به تنهایی با آبله مرغان مقابله کرده و بهبود پیدا کند. افراد مبتلا معمولا ۱ تا ۲ هفته بعد از تشخیص درمان شده و به زندگی عادی خود بر می‌گردند.

ویروس آبله مرغان معمولا دوباره فعال نمی‌شود و به صورت خاموش در بدن فرد باقی می‌ماند، با این حال به ندرت دیده شده برخی افراد دوباره به این بیماری مبتلا شده اند.

این مسئله ممکن است به شکل زونا در سنین بزرگسالی رخ دهد که علت آن معمولا ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن به دلیل بالا رفتن سن یا ابتلا به برخی بیماری‌های ناتوان کننده می‌باشد.

پیشگیری از آبله مرغان 

افرادی که دو دوز واکسن آبله مرغان دریافت کرده اند در ۹۸ درصد موارد به این بیماری مبتلا نمی‌شوند. دوز اول این واکسن باید در سن ۱۲ تا ۱۵ ماهگی و دوز دوم (تقویتی) بین ۴ تا ۶ سالگی تزریق شود.

کودکان بزرگ‌تر و افراد بزرگسالی که واکسینه نشده یا تا به حال در معرض این ویروس قرار نگرفته اند نیز می‌توانند واکسیناسیون انجام دهند. با توجه به این که ابتلا به آبله مرغان در سنین بالا شدیدتر است واکسیناسیون در سنین بالا نیز امکان پذیر می‌باشد.

افرادی که قادر به واکسیناسیون نیستند باید از تماس با افراد مبتلا اجتناب کنند. اما این روش به صورت صد در صد از ابتلا پیشگیری نمی‌کند، چون ویروس به مدت ۱ تا ۲ روز قبل از ظاهر شدن علائم نیز مسری است. 

 منبع:سومیتا