قدرت‌نمایی در حیاط خلوت «واشنگتن»

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: چند روز پس از آنکه اعلام شد نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران برای اولین بار کشتی‌های جنگی خود را در کانال پاناما مستقر می‌کند تا راهگشای یک مسیر تجاری مهم در حیاط خلوت امریکا باشد، منابع خبری برزیل هم روز گذشته از پهلوگیری ناوگروه ۸۶ نیروی دریایی ارتش شامل ناو‌های دنا و مکران تا چند روز دیگر در بندر «ریودوژانیرو» برزیل خبر داده‌اند.

ناوبندر مکران، یک شناور متحرک ۱۲۱ هزار تنی است که یکی از بزرگ‌ترین ناوبندر‌های بالگردنشین نیروی دریایی به‌شمار می‌آید. این ناو وظیفه پشتیبانی از ناو‌های رزمی نیروی دریایی را به‌عهده دارد و از امکان جای دادن همزمان ۵ بالگرد روی عرشه خود بهره‌مند است. در حالی که ناو‌های سهند و مکران سال گذشته با حضور در بندر «سنت‌پترزبورگ» روسیه و طی مسافت ۲۵۰ هزار کیلومتری، بزرگ‌ترین دریانوردی نظامی تاریخ کشور را رقم زده بود، پیش‌بینی می‌شود پهلوگیری این ناو‌ها در بندر «ریودوژانیرو» شکننده رکورد سال گذشته باشد.

علاوه بر این، حضور چند روزه ناو‌های ایرانی در تنگه مشهور پاناما که اقیانوس آرام را به اقیانوس اطلس مرتبط می‌کند و از منظر راهبردی حیاط خلوت امریکا به‌شمار می‌آید، دسترسی به یک مسیر تجاری مهم را برای جمهوری اسلامی ایران ممکن کرده است؛ چه آنکه جمهوری اسلامی در سال‌ها و دهه‌های اخیر از طریق توافق‌های دوجانبه تجاری با شماری از کشور‌ها از جمله ونزوئلا و نیکاراگوئه و تلاش برای گشودن مناسبات دیپلماتیک با دیگر کشور‌های این منطقه، گام‌های لازم را متناظر با هدف تحقق منافع اقتصادی و تجاری خود برداشته‌اند.

مأموریت اصلی

نفتکش‌های ایرانی در حالی آب‌های جهان را در می‌نوردند که یکی از مأموریت‌های اصلی نیروی دریایی ارتش از فرستادن ناو‌های نظامی خود به پهنه آبی شمال اقیانوس هند، تنگه باب‌المندب، خلیج عدن و دریای سرخ کمک به تأمین امنیت کشتی‌های تجاری در مواجهه با دزدی دریایی است، اما نمی‌توان پیام‌هایی را که در بطن این عملیات آبی بزرگ به کشور‌هایی همچون ایالات متحده ارسال می‌شود، نادیده گرفت. این مهم را امیر دریادار شهرام ایرانی، فرمانده نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی چند روز پیش، پس از پهلوگیری ناو‌های ایرانی در کانال پاناما مورد توجه قرار داد و تصریح کرد: «ناو‌های ما در شرق و غرب عالم حضور خواهند داشت». این اقدام نیز با تشکیل سه فرماندهی اقیانوسی در اقیانوس‌های هند، آرام و اطلس در پی آن است تا فعالیت و حضور خود را با هدف صیانت از منافع کشور در پهنه آب‌های جهان گسترش دهد.

افزایش حوزه نفوذ

حضور ناو‌های نیروی دریایی در کانال پاناما و بنادر برزیل اولین حضور دریایی کشور در حیاط خلوت امریکا محسوب نمی‌شود. حضور سال گذشته ناوگروه ۷۵ نیروی دریایی ارتش در اقیانوس اطلس نیز شکننده حیاط خلوت امریکا در اقیانوس اطلس، حیاط خلوت ناتو در دریای بالتیک و حیاط خلوت رژیم صهیونیستی در دریای مدیترانه و شمال دریای سرخ به‌شمار می‌رفت. این قدرت‌نمایی آبی که در مواجهه با اقدامات یکجانبه‌گرایانه ایالات متحده در دریا‌های آزاد در پیش گرفته شده است، به افزایش حوزه نفوذش در آب‌های آزاد و محدوده‌هایی که پیش‌تر در قلمرو انحصاری غرب تلقی می‌شد، می‌انجامد.

به مفهومی دیگر حضور ناوگان بومی ایران در آب‌های اقیانوس اطلس شکل‌دهنده یک حلقه حفاظتی از کریدور اقتصادی کشورمان خواهد بود که خود می‌تواند به تأمین بیش از پیش امنیت دریایی و بی‌اثر کردن تحریم‌های یکجانبه غرب منتهی شود. امری که از حالا به هم ریخته شدن سیاست‌ها و معادلات نظامی امریکا را چه در حوزه تحریم‌ها و چه در عرصه رزم‌آرایی دریایی به نمایش گذاشته است و قدرت راهبردی نیروی دریایی ایران را به منصه ظهور می‌گذارد.