والدین، رفتار‌های وسواس گونه کودکان را تقویت نکنید!

به گزارش مجله خبری نگار، مرضیه عزیزی معین روانشناس بالینی و مدرس دانشگاه با بیان این که وسواس عبارتند از اعمال افکار و عقاید تکرار شونده که فرد تسلطی بر آن ندارد و مشخصه‌ی اصلی آن تکرار و اجبار است یعنی فرد نمی‌تواند جلو آن را بگیرد و مجبور است مدام یک کار را تکرار کند، عنوان کرد: احتمال دارد کودک و نوجوان علی رغم تشخیص این که عقاید یا رفتار‌هایی که با آن درگیر است منطقی نباشد نیاز به تکرار آن داشته باشد در واقع کودک و نوجوان نمی‌تواند تشخیص بدهد که دارای بیماری و اختلال وسواس است.

عزیزی معین ادامه داد: کودکان و نوجوانانی که در خانواده‌های سخت گیر و کنترل گر هستند معمولا رفتار‌های وسواسی از خودشان نشان می‌دهند یعنی قدرت تصمیم گیری ندارند و مدام دچار شک و تردید می‌شوند لذا این خانواده‌های کنترل گر قدرت تصمیم گیری را از کودک و نوجوان می‌گیرند و کودک مدام چک می‌کند که آیا این کار درست است یا نه، چون نگران این است والدین ا ورا زیر سوال ببرند و سرزنش کنند در واقع کودک به افکار و اعمال غیر منطقی و تکرار شونده می‌پردازد.

این روانشناس بالینی بیان کرد: کودکان یا نوجوانان به علت ترس از سرزنش والدین برای انجام هر کاری نگران هستند و سعی می‌کنند آن رفتار را تکرار کنند تا آن مسئله بی نقص انجام شود این کودکان نظم و ترتیب افراطی و باریک بینی و دقت خیلی خاصی دارند.

وی با بیان اینکه کودکان و نوجوانان در خانواده‌های کنترل گر و سخت گیر دچار کمال طلبی می‌شوند اضافه کرد: این کودکان و نوجوانان کمال طلب هستند در مورد نتیجه مطلوب کار‌های خود شک دارند در مورد نظم و ترتیب خیلی دقت دارند و تلاش می‌کنند همه موارد یک موضوع را بررسی کنند که کار اشتباهی انجام ندهند این کودکان در بزرگسالی هم اگر درمان نشوند وسواس شان ادامه پیدا می‌کند

این مدرس دانشگاه با اشاره به این که کودکان کمال طلب تمام تلاش خود را می‌کنند کار خود را به نحو احسن انجام دهند و البته هیچ وقت از کارشان راضی نیستند، افزود: کودک و نوجوان وسواسی غالبا اضطراب خود را با افکار و اعمال تکراری کنترل می‌کند در واقع ریشه وسواس این کودکان اضطرابی است.

در خصوص ژنتیکی و اکتسابی بودن اختلال وسواس تصریح کرد: حتما یکی از والدین و نزدیکان این کودکان دچار بیماری و اختلال وسواس و یا اضطراب هستند و در واقع هم به صورت اکتسابی و هم مانند دیگر اختلالات قسمتی از علت و سبب شناسی آن ژنتیکی است.

عزیزی معین در خصوص راهکار‌های درمانی یادآور شد: در مورد درمان وسواس دو خط درمانی وجود دارد که همزمان باید از هر دو استفاده کنیم یکی درمان دارویی که متخصصین روانپزشک تجویز می‌کنند و همچنین روان درمانی که توسط متخصصین روانشناسی که در زمینه وسواس فکری کودک و نوجوان تخصص دارند باید حتما انجام شود.

وی ادامه داد: برای درمان وسواس ابتدا ارزیابی انجام می‌شود که اختلال وسواس فکری-عملی در کودک و نوجوان تشخیص داده شود و سپس درمان دارویی و روان درمانی برای کودک انجام می‌شود، امّا برای درمان کودک حتما باید نقش خانواده را در نظر بگیریم نقش اعضای خانواده در تشکیل وسواس و مواردی برای اجتناب از این کار‌ها می‌تواند خیلی کمک کننده باشد لذا برای کودک و نوجوان علاوه بر درمان فردی حتما باید به نقش خانواده توجه لازم را داشته باشیم.

این مدرس دانشگاه متذکر شد: با توجه به شیوع بیماری کرونا کودک و نوجوانانی که مبتلا به وسواس بودند متاسفانه دچار عود بیماری شدند و والدین می‌توانند در مورد کودک مبتلا به وسواس در زمان کرونا همدلی با احساسات کودک داشته باشند چرا که کودک در شرایط نگران کننده‌ای بیش از معمول قرار دارد.

عزیزی معین ابراز کرد: ابتلاء کودک و نوجوان به اختلال وسواس الگو پذیری از والدین است و حتما یکی از والدین دچار وسواس هستند همچنین کنترل‌ها و سخت گیری‌های والدین باعث می‌شود کودک دچار این مسئله شود.

وی با بیان اینکه والدین نباید رفتار‌های وسواس گونه کودکان را تقویت کنند، گفت: یعنی وقتی یک کودک از استفاده از سرویس بهداشتی به جز خانه امتناع کرده والدین سریع شرایط را تغییر می‌دهند به عنوان مثال خیلی سریع به خانه مراجعه می‌کنند و یا به طور کلی در مهمانی‌ها شرکت نمی‌کنند و یا زمان مهمانی‌ها کوتاه است و یا کودکی که روی غذا حساس است والدین سریع غذا را برای کودک تغییر می‌دهند این رفتار‌های مراقبتی بیش از حد والدین می‌تواند کودک را در زمینه وسواس بیشتر تشویق کند.

این روانشناس بالینی ادامه داد: در خصوص تمیزی و پاک بودن کودک شناخت کافی ندارد لذا الگو برداری از یکی از والدین و یا نزدیکانی که با آن‌ها ارتباط بیشتری دارد یا حتی دیدن انیمیشن می‌تواند یک الگو برداری باشد.

وی در پایان تأکید کرد: توجه بیش از حد والدین به وسواس و حساسیت‌های کودک باعث افزایش و تقویت این رفتار‌ها و ادامه وسواس می‌شود.