وحیدی: اداره وزارتخانه‌محور کشور آنگونه که باید نتوانسته امکان حل مسائل را فراهم کند

به گزارش مجله خبری نگار، احمد وحیدی وزیر کشور در نشستی که به مناسبت روز پژوهش و فناوری در مدرسه حکمرانی شهید بهشتی برگزار شد، گفت: همه اهداف و خواسته‌های ما در وزارتخانه‌های مختلف در گستره جغرافیایی کشور باید اتفاق بیفتد و ما آثار سیاست‌ها را باید در استان‌ها ببینیم پس حضور و محوریت استان‌ها و مناطق در تحقق سیاست‌ها باید جدی گرفته شود.

وی افزود: پیوند بین موضوعات بخشی و جغرافیا یک ضرورت اساسی است. این ترکیب و پیوند ضروری در طول سالیان گذشته اتفاق نیفتاده و به همین خاطر می‌بینیم که سرمایه گذاری وسیعی در برخی استان‌ها شده است، اما مشکلاتی وجود دارد که باعث تعجب است. یعنی انتظار این بود که با این حجم سرمایه گذاری و برداشت از منابع مسائل حل می‌شد. اما چرا نشده؟

وزیر کشور پاسخ به این سؤال را در گرو تحول در الگوی حکمرانی دانست و ادامه داد:، چون نگاه هم افزا و یکپارچه ساز نبوده، نه تنها زنجیره‌ها تکمیل نشده است بلکه مشکلات و پیامد‌های ناخوشایندی نیز در مناطق مختلف کشور بر جا مانده است. البته پیشرفت‌های زیادی اتفاق افتاده و خدمات فراوانی ارائه شده، اما هنوز هم ظرفیت‌های معطل داریم و هم مسائل بغرنج.

وی تحول در حکمرانی را مستلزم تلاقی و ترکیب دو نگاه دانست و یادآور شد: به نظر می‌رسد مفهوم گم شده ما حکمرانی محلی و منطقه‌ای است. حکمرانی بخشی و موضوعی البته لازم است. ما باید برای صنعت و کشاورزی، آب و برق و همه موضوعات تخصصی حکمرانی مناسب داشته باشیم، اما در تلاقی با حکمرانی محلی و منطقه ای، "چون حکمرانی محلی و جغرافیا محور ضعیف بوده است، برای رسیدن به اهداف موضوعی و بخشی، بروکراسی به صورت موضعی و گسسته تصمیم گیری کرده است، هر موضوع تخصصی مثل آب یا سرمایه گذاری آنقدر بین دستگاه‌ها تکه تکه شده که نمی‌شود گام‌های بلند برداشت. سیاست‌های موضوعی متنوع باید با توجه به جغرافیای استانی و اقتضائات سرزمین با هم پیوند بخورند و یکپارچه شوند. "

وحیدی پیوند بین سیاست موضوعی و جغرافیا را در گرو توجه به زنجیره‌های ارزش دانست و گفت: زنجیره‌های ارزش مربوط به موضوعات تخصصی باید درون جغرافیای محلی طراحی و اجرا شوند.

وی با تأکید بر ضرورت گذار از حکمرانی موازی و واگرا به سمت حکمرانی مکمل و همگرا، گفت: همانطور که حکمرانی موضوعی و حکمرانی منطقه‌ای و محلی باید با هم پیوند بخورند، سیاست کوتاه مدت و سیاست بلند مدت هم باید در تعادل با هم باشند. هیچ کدام را نمی‌شود قربانی دیگری کرد.
"پس تصمیم یا سیاستی که اتخاذ می‌شود هم باید به تعادل زنجیره ارزش توجه کند و هم به تعادل جغرافیایی و هم تعادل حال و آینده. به عبارت دیگر الگوی حکمرانی یعنی اینکه ما چطور ترکیب می‌کنیم بین امر کوتاه مدت و بلندمدت و بین امر موضوعی و امر جغرافیایی. "

وزیر کشور یادآور شد: تعارض زیادی بین این‌ها می‌تواند ایجاد شود که الگوی حکمرانی باید بتواند آن‌ها را در درون خود حل کند. اگر این تعارضات فهمیده و حل نشوند بعضاً پیامد‌های غیرقابل جبرانی مثل فرونشست زمین را پدید می‌آورند.

وی افزود: دستیابی به یکپارچگی و ترکیب بهینه این ابعاد کار آسانی نیست و ما با یک سری مسائل پیچیده روبرو هستیم.

وحیدی در ادامه به اهمیت مفهوم حکمرانی پرداخت و گفت: حکمرانی به معنی حکومت و دولت محوری نیست. حکمرانی یعنی رابطه بین دولت و مردم باید به گونه‌ای تنظیم شود که نقش و مسئولیت هر دو طرف تحقق پیدا کند. نباید فقط به سرمایه گذاری دولتی چشم دوخت.

وی ادامه داد: در برخی مناطق ظرفیت سرمایه گذاری و سرمایه گذاران خوبی وجود دارد که بعضاً آمادگی و علاقه هم به سرمایه گذاری در منطقه خود دارند، اما اتفاق نمی‌افتد. این یعنی حکمرانی مشکل دارد. "
وی اضافه کرد: پس بدون احیای مفهوم سرزمین و جغرافیا امکان یکپارچگی سیاست‌ها وجود ندارد و حکمرانی صرفاً وزارتخانه محور نمی‌تواند بر مسائل فائق بیاید. به همین خاطر روی نقش استان‌ها و استانداری‌ها تاکید داریم.

به گفته وزیر کشور؛ این حکمرانی منطقه‌ای و محلی، حکومت فدرالی نیست. حکمرانی یعنی مسئولیت در استان‌ها در شهر‌ها و حتی روستا‌ها باید احیا شود. در بودجه ۱۴۰۱ تصمیمات خوبی گرفته شده است. از جمله صندوق پیشرفت و عدالت اعتباراتی را به صورت استانی در اختیار قرار می‌دهد. بخشی از منابع هم در اختیار استانداران است که باید بر اساس اولویت‌های اقتضایی مناطق تخصیص پیدا کنند.

وی تاکید کرد: اینکه ما چگونه به اولویت‌ها برسیم کار پیچیده‌ای است. نظام مسائل استان‌ها تهیه شده، اما اساساً با چه نگاهی نظام مسائل استخراج شده است. آیا نظام مسائل یک استان تنها به آن استان مربوط است. آیا نظام مسائل را می‌توان به صورت جزء جزء تهیه کرد. ارتباط بین مسائل چگونه است؟ پس ما بدون توجه به رابطه جز و کل نمی‌توانیم نظام مسائل را تعریف کنیم.

وحیدی خاطرنشان کرد در ترکیب و تعادل بین جز و کل و بین حال و آینده دچار مشکل هستیم. در هر استان نیاز‌ها و خواسته و ظرفیت‌ها تفاوت دارد. پس ما باید الگوی پیشرفت را برای تک تک مناطق، استان‌ها و شهر‌ها و حتی روستا‌ها بنویسیم. فکر می‌کنم الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت هم که اینقدر مورد تأکید رهبر معظم انقلاب است برای تاکید بر این امر بود.

وی در پایان تصریح کرد: مفهوم «ارتقاء کفایت و کیفیت حکمرانی» که به عنوان راهبرد اصلی وزارت کشور انتخاب شده است برای تقویت این نگاه است که ان شاء الله در تعامل با شبکه مراکز فکری و اندیشه ورزی کشور باید آن را پیگیری کنیم.