احادیثی درباره وفای به عهد

حدیث (۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اَقرَبُکُم غَدا مِنّى فِى المَوقِفِ اَصدَقُکُم لِلحَدیثِ و َاَدَّاکُم لِلاَمانَةِ و َاوفاکُم بِالعَهدِ و َاَحسَنُکُم خُلقا وَ اَقرَبُکُم مِن النّاسِ.

نزدیک‌ترین شما به من در قیامت، راستگوترین، امانتدارترین، وفادارترین به عهد، خوش اخلاق‌ترین و نزدیک‌ترین شما به مردم است.
امالی (طوسی) ص ۲۲۹ - بحارالأنوار (ط-بیروت) ج ۷۲، ص ۹۴، ح ۱۲

---------------------------------------

حدیث (۲) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

مَن کانَ یُؤمِنُ بِاللّه و َالیَومِ الآخِر فَلیَفِ اِذا وَعَدَ.

هر کس به خدا و روز قیامت ایمان دارد، هرگاه وعده مى دهد باید وفا کند.
کافى (ط-الاسلامیه) ج ۲، ص ۳۶۴، ح ۲

---------------------------------------

حدیث (۳) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

مَن عامَلَ النّاسَ فَلَم یَظلِمهُم و َحَدَّثَهُم فَلَم یَکذِبهُم وَ وَعَدَهُم فَلَم یَخلفهُم فَهُوَ مِمَّن کَمُلَت مُرُوَّتُهُ و َظَهَرَت عَدالَتُهُ و َوَجَبَت اُخُوَّتُهُ وَ حَرُمَت غیبَتُهُ.

هر کس در معاشرت با مردم به آنان ظلم نکند، دروغ نگوید، خلف وعده ننماید، جوانمردیش کامل، عدالتش آشکار، برادرى با او واجب و غیبتش حرام است.
عیون اخبار الرضا ج ۲، ص ۳۰ - نهج الفصاحه ص ۷۲۵، ح ۲۷۶۲

---------------------------------------

حدیث (۴) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

ثَلاثٌ لَیسَ لاَحَدِ النّاسِ فیهِ رُخصَةٌ: بِرُّ الوالِدَینِ مُسلِما کانَ اَؤ کافِرا وَ الوَفاءُ بِالعَهدِ لِمُسلِمٍ اَو کافِرا وُ الاَمانَةُ اِلى مُسلِمٍ کانَ اَؤ کافِرا.

سه چیز است که ترک آن براى هیچ کس جایز نیست: نیکى به پدر و مادر مسلمان باشند یا کافر، وفاى به عهد با مسلمان یا کافر و اداى امانت به مسلمان یا کافر.
نهج الفصاحه ص ۴۱۶، ح ۱۲۶۴

---------------------------------------

حدیث (۵) امام على علیه السلام:

لَیسَ مِن فَرائِضِ اللّه شَىءٌ اَلنّاسُ اَشَدُّ عَلَیهِ اجتِماعا مَعَ تَفَرُّقِ اَهوائِهِم وَ تَشَتُّتِ آرائِهِم مِن تَعظیمِ الوَفاءِ بِالعُهودِ.

هیچ یک از فرائض الهى همانند وفاى به عهد نیست که مردم با همه خواسته هاى گوناگون و دیدگاه هاى مختلف، بیشتر بر آن اتّفاق نظر داشته باشند.

نهج البلاغه (صبحی صالح) نامه ۵۳، ص ۴۴۲

--------------------------------------

حدیث (۶) رسول خدا صلی الله علیه و آله:

ثَلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ فَهُوَ مُنافِقٌ وَ اِن صامَ وَ صَلّى وَحَجَّ وَ اعتَمَرَ و َقالَ «اِنّى مُسلِمٌ» مَن اِذا حَدَّثَ کَذِبَ وَ اِذا وَعَدَ اَخلَفَ وَ اِذَا ائتُمِنَ خانَ.

سه چیز است که در هر کس باشد منافق است اگر چه روزه دارد و نماز بخواند و حج و عمره کند و بگوید من مسلمانم، کسى که هنگام سخن گفتن دروغ بگوید و وقتى که وعده دهد تخلف نماید و، چون امانت بگیرد، خیانت نماید.
نهج الفصاحه ص ۴۲۲، ح ۱۲۸۰

---------------------------------------

حدیث (۷) امام على علیه السلام:

وَ إیّاکَ ... اَن تَعِدَهُم فَتُتبِعَ مَوعِدَکَ بِخُلفِکَ... الخُلفَ یوجبُ المَقتَ عِندَ اللّه وَ النّاسِ.

بپرهیز از خلف وعده که آن موجب نفرت خدا و مردم از تو مى شود.
نهج البلاغه (صبحی صالح) نامه ۵۳، ص ۴۴۴

---------------------------------------

حدیث (۸) امام سجاد علیه ‏السلام:

خَیرُ مَفاتیحِ الاُمورِ الصِّدقُ وَ خَیرُ خَواتیمِهَا الوَفاءُ.

بهترین شروع کار‌ها صداقت و راستگویى و بهترین پایان آن‌ها وفا است.
بحارالأنوار (ط-بیروت) ج ۷۵، ص ۱۶۱ - نزهة الناظر و تنبیه الخاطر ص ۹۳، ح ۲۱

---------------------------------------

حدیث (۹) امام على علیه السلام:

لا تَعِدَنَّ عِدَةً لاتَثِقُ مِن نَفسِکَ بِانجازِها.

وعده اى نده که از وفاى به آن اطمینان ندارى.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۲۵۳، ح ۵۳۱۶

---------------------------------------

حدیث (۱۰) امام على علیه السلام:

لا تَعتَمِد عَلى مَوَدَّةِ مَن لا یوفِى بِعَهدِهِ.

به دوستى که به عهد خود وفا نمى کند اعتماد نکن.
تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ۴۱۸، ح ۹۵۶۲

---------------------------------------

حدیث (۱۱) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

ثَلاثٌ مَن کُنَّ فیهِ فَهِىَ راجِعَةٌ عَلى صاحِبِها: اَلبَغىُ و َالمَکرُ وَ النَّکثُ.

سه خصلت است که در هر کس باشد (آثارش) به خود او بر مى گردد: ظلم کردن، فریب دادن و تخلّف از وعده.
نهج الفصاحه ص ۴۲۲، ح ۱۲۸۱

---------------------------------------

حدیث (۱۲) امام سجّاد علیه السلام:

قُلتُ لِعَلِىّ بنِ الحُسَینِ علیه السلام: اَخبِرنى بِجَمیعِ شَرایِعِ الدّینِ قالَ علیه السلام: قَولُ الحَقِّ و َالحُکمُ بِالعَدلِ و َالوَفاءُ بِالعَهدِ.

به امام سجّاد علیه السلام عرض کردم: مرا از تمام دستورهاى دین آگاه کنید امام علیه السلام فرمودند: حقگویى، قضاوت عادلانه و وفاى به عهد.
خصال ص ۱۱۳، ح ۹۰

---------------------------------------

حدیث (۱۳) امام صادق علیه السلام:

فَهَلُمَّ اَیُّهَا النّاسُ اِلَى التَّعاوُنِ عَلى طاعَةِ اللّه عَز َّوَ جَلَّ وَ القیامِ بِعَدلِهِ وَ الوَفاءِ بِعَهدِهِ وَ الانصافِ لَهُ فى جَمیعِ حَقِّهِ فَاِنَّهُ لَیسَ العِبادُ اِلى شَى ءٍ اَحوَجَ مِنهُم اِلَى التَّناصُحِ فى ذلِکَ وَ حُسنِ التَّعاوُنِ عَلَیهِ

اى مردم! بیایید یکدیگر را بر اطاعت خدا یارى کنید و عدالتش را بپادارید و به عهدش (در عبودیت او و ترک طاعت شیطان) وفا کنید و در تمامى حقوق الهى منصفانه رفتار کنید، زیرا که بندگان خدا به چیزى نیازمندتر از این نیستند که در این امور یکدیگر را نصیحت و خوب یارى کنند.
کافى (ط-الاسلامیه) ج ۸، ص ۳۵۴، ح ۵۵۰

---------------------------------------

حدیث (۱۴) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اَحِبُّوا الصِّبیانَ وَ ارحَمُوهُم، وَ اِذا وَ عَدتُموهُم شَیئا فَفُوا لَهُم، فَاِنَّهُم لا یَدرونَ اِلاّ اَ نَّـکُم تَرزُقونَهُم.

کودکان را دوست بدارید و با آنان مهربان باشید و هرگاه به آنان وعده دادید، به آن وفا کنید، زیرا آنان، روزى دهنده خود را کسى غیر از شما نمى دانند.
کافى (ط-الاسلامیه) ج ۶، ص ۴۹، ح ۳

---------------------------------------

حدیث (۱۵) رسول اکرم صلى الله علیه و آله:

اِضمَنوا لى سِتّا مِن اَنفُسِکُم اَضمَن لَکُمُ الجَنَّةَ اُصدُقُوا اِذا حَدَّثتُم و َأوفُوا اِذا وَعَدتُم و َاَدُّوا اِذا ائتُمِنتُم و َاحفَظوا فُروجَکُم و َغُضّوا اَبصارَکُم وَ کُفّوا اَیدیَکُم.

شش چیز را براى من ضمانت کنید تا من بهشت را براى شما ضمانت کنم، راستى در گفتار، وفاى به عهد، بر گرداندن امانت، پاکدامنى، چشم بستن از گناه و نگه داشتن دست (از غیر حلال).
نهج الفصاحه ص ۲۱۶، ح ۳۲۱

---------------------------------------

حدیث (۱۶) امام حسن علیه السلام:

المَسؤولُ حُرّ حَتی یَعِد، وَ مُستَرِقُ المَسئولِ حَتی یَنجَز.

انسان تا وعده نداده، آزاد است. اما وقتی وعده میدهد زیر بار مسؤولیت میرود، و تا به وعده اش عمل نکند رها نخواهد شد.
بحار الانوار (ط-بیروت) ج ۷۵، ص ۱۱۳

---------------------------------------

حدیث (۱۷) امام صادق (سلام الله علیه):

لا تَعِدَنَّ أخاکَ وَعداً لَیسَ فی یَدِکَ وَفاؤُهُ.

به برادرت وعده ‏اى مده که وفاى به آن در توان تو نباشد.
بحارالأنوار (ط-بیروت) ج ۷۵، ص ۲۵۰ - تحف العقول ص ۳۶۷