به گزارش مجله خبری نگار/ایتنا،یافتههای این پژوهش حاکی از آن است که فشار روانی ناشی از محیط همهگیری ممکن است باعث تغییرات ساختاری در مغز شده باشد.
پژوهشگران اسکنهای مغزی نزدیک به ۱۰۰۰ شرکتکننده در پروژه بانک زیستی بریتانیا (UK Biobank) را تحلیل کردند و اسکنهای مغزی آنها پیش و در مدت همهگیری را مقایسه کردند. دانشمندان با استفاده از مدلهای یادگیری ماشینی که بر اساس هزاران اسکن مغزی پیش از همهگیری آموزش دیده بودند، سن تقریبی مغز هر فرد را تخمین زدند. سپس، اختلاف بین این سن تخمینی و سن واقعی فرد، که به آن «شکاف سن مغز» گفته میشود، اندازهگیری شد.
نتایج نشان داد مغز افراد در دوران همهگیری بهطور میانگین ۵.۵ ماه پیرتر از اسکن مغزی پیش از همهگیری بود. نکته قابل توجه این است که این تسریع روند پیری فارغ از ابتلای فرد به بیماری کرونا رخ داده است.
علیرضا محمدینژاد، یکی از نویسندگان این پژوهش از دانشگاه ناتینگهام بریتانیا، گفت: «سلامت مغز فقط تحتتاثیر بیماری نیست، بلکه تحتتاثیر محیط روزمره نیز قرار میگیرد.»
بیشترین آثار این پدیده در سالمندان، مردان و افراد با پیشینه اجتماعی-اقتصادی پایین مشاهده شدــ گروههایی که پیشتر نیز بهعنوان گروه آسیبپذیرتر مقابل استرس و تغییرات عصبی شناخته شده بودند.
در حالی که این پژوهش تغییرات ساختاری قابل اندازهگیری در مغز را نشان داد، کاهش توانایی شناختی فقط در افرادی مشاهده شد که در فاصله بین دو اسکن به کووید-۱۹ مبتلا شده بودند. این افراد در آزمونهای شناختی، علائم کاهش انعطافپذیری ذهنی و کندی در پردازش اطلاعات را نشان دادند، که حاکی از تاثیر مستقیمتر عفونت بر عملکرد مغز است.
با این حال، پژوهشگران هشدار میدهند که تسریع پیری مغز لزوما به بروز فوری علائم شناختی منجر نمیشود. محمدینژاد توضیح داد: «برخی تغییرات بدون علامتاند و برخی دیگر سالها طول میکشد تا علامتدار شوند.»
متخصصان میگویند پژوهشهای بیشتری برای شناخت آثار بلندمدت همهگیری بر سلامت مغز لازم است. مهدی مقری، زیستشناس محاسباتی از دانشکده پزشکی هاروارد، گفت: «این پژوهش بهخوبی نشان میدهد که محیط همهگیری تا چه اندازه در سلامت روانی و عصبی اهمیت داشته است.»
پژوهشهای آتی به بررسی این موضوع خواهند پرداخت که آیا این روند پیری مغز قابل بازگشت است یا خیر، و اینکه عواملی مانند استرس، انزوای اجتماعی و اختلالهای سبک زندگی چه نقشی داشتهاند.