فشار خون بالا: «قاتل خاموش» که ۳۰ میلیون نفر را در آلمان تحت تأثیر قرار می‌دهد

به گزارش مجله خبری نگار-برلین: اگر از فشار خون بالا رنج می‌برید، تنها نیستید. طبق اعلام انجمن فشار خون آلمان، تا ۳۰ میلیون نفر در آلمان نیز از آن رنج می‌برند. چیزی که این وضعیت را به ویژه خطرناک می‌کند این است که بسیاری از مردم از ابتلا به آن بی‌اطلاع هستند و به همین دلیل به آن لقب "قاتل خاموش" داده‌اند.

فشار خون بالا می‌تواند منجر به عوارض جدی مانند حملات قلبی، سکته مغزی و نارسایی کلیه شود. به دلیل اهمیت آن، ۱۷ مه به عنوان روز جهانی فشار خون بالا نامگذاری شده است تا آگاهی از این بیماری شایع افزایش یابد.

پس از تشخیص، بیماران اغلب سوالات مشابهی می‌پرسند: آیا این مشکل برای همیشه ادامه خواهد داشت؟ چگونه می‌توان آن را از بین برد؟

آن فلک، متخصص داخلی و روماتولوژی آلمانی، می‌گوید که هیچ بیماری داخلی دیگری در آلمان به اندازه فشار خون بالا شایع نیست. طبق اعلام انجمن اروپایی فشار خون بالا، این بیماری زمانی تشخیص داده می‌شود که فشار خون سیستولیک از ۱۴۰ میلی‌متر جیوه و/یا فشار خون دیاستولیک از ۹۰ میلی‌متر جیوه بیشتر شود.

مقدار اول - مقدار سیستولیک - به فشار در شریان‌ها هنگام پمپاژ خون از قلب اشاره دارد. فشار ایده‌آل در اینجا حدود ۱۲۰ میلی‌متر جیوه یا کمتر است. این عدد که معمولاً در محدوده صد‌ها قرار دارد، «مقدار بالا» نیز نامیده می‌شود، زیرا در بالای صفحه نمایش مانیتور‌های فشار خون دیجیتال قرار دارد. در زیر آن، مقدار دوم، مقدار دیاستولیک، کمترین مقدار است و نشان دهنده فشار در شریان‌ها هنگام شل شدن و بازگشت خون به قلب است. مقدار ایده‌آل در اینجا حدود ۸۰ میلی‌متر جیوه یا کمتر است.

مارکوس ون در گیت، رئیس انجمن فشار خون بالا آلمان، در مورد اولین مقدار می‌گوید: «۹۸٪ از بیماران از اختلال در اولین مقدار رنج می‌برند.» فشار خون بالا همچنین می‌تواند در ترکیب با فشار خون سیستولیک و دیاستولیک و همچنین به اشکال دیگر رخ دهد. مارتین مدک، استاد پزشکی داخلی و مدیر سابق مرکز فشار خون بالا مونیخ، زندگی حرفه‌ای خود را وقف نوشتن در مورد این بیماری کرده است. آخرین کتاب او، «معادله سن»، قرار است در اول ژوئن منتشر شود و رابطه بین گردش خون خوب و سلامت را بررسی می‌کند.

قاعده کلی برای فشار خون بالا این است که اگر هیچ کاری برای پیشگیری از آن انجام ندهید، خطر ابتلا به سایر بیماری‌های قلبی عروقی را افزایش می‌دهید که ممکن است به شکل حمله قلبی یا سکته مغزی بروز کند.

چرا فشار خون بالا رخ می‌دهد؟ وقتی سیستم بدن نامتعادل می‌شود و بدن سعی می‌کند عملکرد‌های خود را حفظ کند، فشار خون بالا رخ می‌دهد. این ممکن است نتیجه روند طبیعی پیری باشد. ون در گیت می‌گوید: «فشار خون هر کسی در طول زندگی‌اش افزایش می‌یابد.» این بیماری ممکن است نتیجه سفت شدن عروق باشد و جنسیت (مردان بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند) و استعداد ژنتیکی نیز ممکن است در آن نقش داشته باشند.

متخصص پزشکی می‌گوید این بیماری اغلب به دلیل استعداد ژنتیکی است، اگر یکی از والدین یا هر دو از فشار خون بالا رنج ببرند. او توضیح می‌دهد که علائم می‌تواند در نوجوانی یا میانسالی شروع شود و معمولاً به صورت فشار خون دیاستولیک بالا (عدد پایین) ظاهر می‌شود. این می‌تواند ناشی از اضافه وزن، عدم فعالیت بدنی یا استرس مزمن باشد.

همچنین عوامل دیگری نیز وجود دارند که در ایجاد فشار خون بالا نقش دارند، مانند مقاومت به انسولین، مصرف زیاد الکل و نیکوتین، یا رژیم غذایی با نمک بسیار زیاد یا پتاسیم بسیار کم. بیماری‌های عفونی، مانند عفونت‌های ویروسی (کووید-۱۹) یا بیماری مزمن لایم، نیز می‌توانند باعث فشار خون بالا یا اختلالات شدید فشار خون شوند.

به گفته ون در گیت، کلیه‌ها به عنوان یک فیلتر نقش مهمی در بدن دارند و اگر به درستی عمل نکنند، مانند یک دستگاه اسپرسوساز مسدود شده است، که به معنای افزایش فشار خون است.

فشار خون بالا را می‌توان به دو نوع اساسی و ثانویه تقسیم کرد. تقریباً ۹۰٪ از کل افراد مبتلا به فشار خون بالا از نوع اساسی آن رنج می‌برند، به این معنی که خود فشار خون بالا بیماری اصلی است.

در نوع ثانویه، فشار خون بالا نشانه یک بیماری دیگر است. مدیک توضیح می‌دهد که سن در اینجا نقش ثانویه ایفا می‌کند. به گفته ون در گیت، فشار خون ثانویه می‌تواند ناشی از جریان خون ناکافی به کلیه‌ها باشد. با این حال، فلک، متخصص، توضیح می‌دهد که پرکاری تیروئید، بیماری‌های عروقی روماتیسمی، علل عصبی یا علل روانی در مورد درد شدید، می‌توانند از علل دیگر باشند.

فشار خون بالا همیشه نمی‌تواند فوراً تشخیص داده شود. ون در گیت تخمین می‌زند که یک سوم افراد مبتلا به این بیماری از ابتلا به آن بی‌اطلاع هستند. فلک، متخصص، معتقد است که این «بخش خطرناک» این بیماری است، زیرا علائم آن می‌تواند برای مدت طولانی پنهان بماند یا به اشتباه تفسیر شود.

به گفته فلیک، سردرد‌های صبحگاهی در پشت سر یا سردرد‌های عمومی زیر مغز از علائم معمول فشار خون بالا هستند. افرادی که فشار خون بالا دارند ممکن است شب‌ها دچار اختلالات خواب شوند یا مرتباً از خواب بیدار شوند. فلیک گفت: «اندازه‌گیری سریع و مداوم فشار خون به ندرت برای اختلالات خواب توصیه می‌شود.» سایر علائم شامل وزوز گوش، سرگیجه، عصبی بودن شدید، خونریزی بینی و تنگی نفس هنگام فعالیت بدنی است.

فلک با تأکید بر اینکه اساس هر درمانی اصلاح سبک زندگی است، گفت: «هرچه زودتر علل شناسایی و از بین بروند، نه اینکه صرفاً علائم با دارو تسکین یابند، شانس بهبودی بیشتر می‌شود.» او توضیح داد کسانی که از یک رژیم غذایی منظم پیروی می‌کنند، کمبود مواد مغذی مانند کلسیم، پتاسیم و منیزیم را جبران می‌کنند و به طور منظم تمرینات استقامتی انجام می‌دهند، می‌توانند «به پیشرفت فوق‌العاده‌ای» در بهبودی دست یابند.

به گفته او، این اقدامات به تنهایی برای بازگرداندن کامل یک چهارم موارد فشار خون مرحله ۱ به حالت عادی کافی است. طبق گفته انجمن پزشکی آلمان، مرحله ۱ زمانی اتفاق می‌افتد که مقادیر سیستولیک بین ۱۴۰ تا ۱۵۹ میلی‌متر جیوه و مقادیر دیاستولیک و/یا سیستولیک بین ۹۰ تا ۹۹ میلی‌متر جیوه باشد.

افراد مبتلا به فشار خون ثانویه - یعنی عارضه جانبی یک بیماری زمینه‌ای - از یک مزیت برخوردارند. ون در گیت گفت: «اگر این بیماری تشخیص داده شود، معمولاً می‌توان آن را درمان کرد و مشکل فشار خون خود به خود برطرف می‌شود.» این متخصص به عواقب کووید-۱۹ اشاره کرد، جایی که انواع اومیکرون باعث «اختلال در تنظیم فشار خون» می‌شوند.

در مقابل، افرادی که به دلایل ژنتیکی یا مرتبط با سن به فشار خون اولیه مبتلا هستند، شانس بیشتری برای ابتلا به این بیماری دارند. ون در گیت با بیان اینکه «هیچ راهی برای خروج از این دام وجود ندارد» گفت: این بدان معناست که زمان آن رسیده است که برای مبارزه با فشار خون بالا، معمولاً به شکل مصرف قرص‌های ضد فشار خون مادام‌العمر، اقدام کنیم.

به گفته ون در گیت، بیمارانی که از فشار خون بالای خود بی‌اطلاع هستند، گاهی اوقات شگفت‌زده می‌شوند، زیرا «بسیاری از آنها وقتی فشار خون بالا دارند، احساس بهتری دارند و بهره‌وری بیشتری دارند.» این متخصص می‌گوید با این وجود، او برای آنها توضیح می‌دهد که برای جلوگیری از حمله قلبی یا سکته مغزی ناگهانی، باید فشار خون خود را تنظیم کنند، مثلاً با قرص. به گفته مدیک، درمان مداوم فشار خون بالا «موفق‌ترین اقدام پزشکی برای پیشگیری از بیماری‌های قلبی عروقی» است.

(دی پی‌ای)