آلزایمر واکسن خودش را پیدا کرد!

به گزارش مجله خبری نگار/برنا،محققان دانشگاه نیومکزیکو یک واکسن امیدوارکننده برای آلزایمر توسعه داده‌اند که به پروتئین "تائو" هدف‌گیری می‌کند و در آزمایش‌های حیوانی واکنش‌های ایمنی قوی از خود نشان داده است.

به گزارش ساینس دیلی، بر اساس این داده‌های امیدبخش حالا آنها در حال جلب بودجه برای شروع آزمایش‌های بالینی انسانی هستند که از پلتفرم ذرات شبیه ویروس (VLP) استفاده می‌کند که ایمنی و کارآیی آن به اثبات رسیده است.

توسعه واکسن ضد تائو برای آلزایمر

محققان دانشگاه علوم بهداشتی نیومکزیکو در حال آماده‌سازی برای آغاز آزمایش‌های بالینی انسانی یک واکسن جدید و امیدوارکننده هستند که هدف آن پیشگیری از تجمع پروتئین تائو در مغز است؛ پروتئینی که به‌طور مستقیم با بیماری آلزایمر در ارتباط است.

در مطالعه‌ای که به‌تازگی در مجله «آلزایمر و زوال عقل» منتشر شد، تیم تحقیقاتی به رهبری کیران باسکار، استاد بخش ژنتیک مولکولی و میکروب‌شناسی در دانشکده پزشکی دانشگاه نیومکزیکو، گزارش داده‌اند که این واکسن تجربی واکنش‌های ایمنی قوی در موش‌ها و پریمات‌های غیرانسانی ایجاد کرده است و این دستاورد بر اساس تحقیقات پیشین انجام شده است.

باسکار در این خصوص اظهار داشت: "از آنجا که اثربخشی واکسن در پریمات‌های غیرانسانی نشان داده شده، فکر می‌کنم این نشان‌دهنده این است که ما به آزمایش‌های بالینی انسانی نزدیک‌تر شده‌ایم. " وی افزود که تیم تحقیقاتی در حال جلب بودجه از سرمایه‌گذاران و انجمن آلزایمر برای آغاز مرحله اول آزمایش انسانی هستند.

پروتئین تائو و ارتباط آن با آلزایمر

تائو پروتئینی است که به‌طور طبیعی در سلول‌های عصبی وجود دارد و به تثبیت آنها کمک می‌کند، اما زمانی که این پروتئین فرایند فسفریلاسیون را طی می‌کند، دچار تغییرات می‌شود و از سلول‌های عصبی خارج می‌شود و در فضای بیرونی سلول تجمع می‌یابد و در نهایت موجب تشکیل توده‌هایی می‌شود که از ویژگی‌های بیماری آلزایمر و دیگر بیماری‌های نورودژنراتیو هستند.

هدف‌گیری تائو به‌جای آمیلوئید

چندین داروی جدید تأیید شده توسط FDA وجود دارد که سطح پروتئین آمیلوئید بتا را کاهش می‌دهند، پروتئینی دیگر که به‌طور گسترده‌ای با بیماری آلزایمر در ارتباط است، اما این دارو‌ها تأثیر محدودی در کاهش پیشرفت بیماری دارند. این مسئله باعث شده بسیاری به این نتیجه برسند که هدف‌گیری پروتئین تائو ممکن است راهکار بهتری باشد.

این واکسن ایمنی‌درمانی توسعه‌یافته در دانشگاه نیومکزیکو آنتی‌بادی‌هایی تولید می‌کند که به ناحیه pT ۱۸۱ پروتئین تائو متصل می‌شوند. این ناحیه از پروتئین تائو به‌عنوان بیومارکر آلزایمر شناسایی شده است. در مقاله‌ای که در سال ۲۰۱۹ منتشر شد، دکتر باسکار و همکارانش گزارش دادند که هنگامی که این واکسن به موش‌هایی که برای نشان دادن تائو پاتولوژیک پرورش یافته بودند تزریق شد، آنتی‌بادی‌هایی تولید شد که موجب کاهش شدت توده‌ها در ساختار‌های اصلی مغز و بهبود عملکرد آنها در آزمون‌های ارزیابی نقص‌های شناختی شد.

پلتفرم نوآورانه واکسن

این واکسن با استفاده از پلتفرم ذرات شبیه ویروس (VLP) توسعه یافته است، پلتفرمی که توسط بروس چاکریان و دیوید پیبادی، همکاران باسکار در بخش ژنتیک مولکولی و میکروب‌شناسی، ایجاد شده است. VLP‌ها اساساً ویروس‌هایی هستند که DNA آنها حذف شده و از این رو بی‌خطر هستند. قطعات پروتئین‌ها – در این مورد pT ۱۸۱ – می‌توانند به سطح این ذرات متصل شوند تا برای سلول‌های ایمنی قابل شناسایی باشند.

واکسیناسیون‌های مبتنی بر VLP نشان داده‌اند که ایمنی پایدار ایجاد می‌کنند، با یک واکسیناسیون اولیه و دو دوز تقویتی. این واکسن‌ها نیازی به افزودنی‌ها (مواد شیمیایی مانند آلومینیوم که برای تقویت پاسخ ایمنی به واکسن اضافه می‌شوند) ندارند و ایمنی آنها در انسان‌ها ثابت شده است.

نیکول مافیس، پژوهشگر پسادکتری در بخش علوم اعصاب دانشگاه نیومکزیکو و نویسنده اول هر دو مقاله واکسن، همکاری با دانشگاه کالیفرنیا، دیویس را برای تأیید اثربخشی واکسن مهم دانسته است. وی گفت: "این همکاری اهمیت زیادی داشت، زیرا تحقیقات ما را در مدل حیوانی گسترش داد که شباهت بیشتری به انسان‌ها دارد. "