به گزارش مجله خبری نگار، سیاره ما دائما در معرض تأثیر ذراتی است که از فضا میآیند. این ذرات مانند الکترونها یا پروتونها از فضای بین ستارهای میآیند و از سریعترین ذرات جهان هستند. آنها به عنوان "پرتوهای کیهانی" شناخته میشوند.
منشا این ذرات و نحوه شتاب دادن به آنها یکی از بزرگترین اسرار اخترفیزیک است. جتهای سریع این ماده که از سیاهچالهها به بیرون پرتاب میشوند، کاندیداهای ایده آلی برای شتاب ذرات هستند. با این حال، جزئیات این روند هنوز به طور کامل درک نشده است.
جتهای قوی در میکروکوسارها، منظومههایی متشکل از یک سیاهچاله با جرم ستارهای و یک ستاره "معمولی" ظاهر میشوند. این دو جسم به دور یکدیگر میچرخند و با نزدیک شدن به آنها، سیاهچاله شروع به بلعیدن ستاره همراه میکند و جتهایی را آزاد میکند.
در سالهای اخیر، شواهد محکمی به دست آمده است که نشان میدهد جتهای میکروکوزارات قادر به شتاب دادن موثر ذرات هستند. با این حال، هنوز مشخص نیست که چقدر بر مقدار کل پرتوهای کیهانی در کهکشان تأثیر میگذارد.
میکروکاسکارها معمولا بر اساس جرم ستارگان خود به سیستمهای "کم جرم" و "جرم بالا" طبقه بندی میشوند. منظومههای با جرم بالا حاوی ستارگانی بسیار بزرگتر از خورشید هستند. تاکنون اثرات شتاب ذرات فقط در چنین سیستمهایی مشاهده شده است. به عنوان مثال، میکروکوازار SS ۴۳۳ که جرم ستارهای ده برابر خورشید دارد، به عنوان یکی از قدرتمندترین شتاب دهندههای ذرات در کهکشان توصیف شده است.
این امر منجر به این باور رایج شد که میکروکوزریهای کم جرم قادر به تولید پرتوهای گاما نیستند. با این حال، دانشمندان موسسه فیزیک هستهای ماکس پلانک آلمان این باور را رد کردهاند. مطالعه آنها در مجله Astrophysical Journal Letters منتشر شد.
اخترفیزیکدانان با استفاده از دادههای جمع آوری شده در طول ۱۶ سال از تلسکوپ مساحت بزرگ ناسا که بر روی ماهواره فرمی ناسا نصب شده است، یک سیگنال گامای ضعیف را از میکروکیزار GRS ۱۹۱۵+۱۰۵، ستارهای با جرم کم با جرم کمتر از خورشید کشف کردند. انرژی پرتو گاما از ۱۰ گیگا الکترون ولت فراتر رفت. انرژی شتاب ذرات بنیادی احتمالا بیشتر است.
مشاهدات نشان میدهد که پروتونها در جتها شتاب میگیرند و سپس با گاز واکنش میدهند و پرتوهای گاما تولید میکنند. دادههای تلسکوپ رادیویی نوبیاما در ژاپن وجود مقدار کافی گاز را تأیید میکند.
بنابراین، نشان داده شده است که حتی میکروکازرهایی با ستارگان کم جرم قادر به شتاب دادن به ذرات هستند که پرشمارترین کلاس جهان را نشان میدهند. با این حال، هنوز تحقیقات بیشتری لازم است تا بفهمیم چرا برخی از سیستمها ذرات را شتاب میدهند، در حالی که برخی دیگر این کار را نمیکنند.
منبع: Naukatv