گیاه بسفایج و خواص آن را بشناسید!

به گزارش مجله خبری نگار/وقتی صحبت از سلامتی شما می‌شود، طبیعت چیز‌های زیادی برای ارائه دارد. اجداد ما مطمئنا مدت‌ها قبل از ظهور طب مدرن چیزی در مورد ارزش گیاهان و دارو‌های گیاهی می‌دانستند. ما در اینجا به استفاده از تعدادی از گیاهان با تمرکز سالم پرداخته‌ایم. برخی از آنها شناخته شده و برخی دیگر مبهم هستند.

خانواده بسفایج ممکن است زیاد آشنا نباشند و بر سر زبان‌ها نیفتاده باشند؛ اما این نوع از گیاهان موارد بسیاری برای ارائه دارند. اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری در مورد این گیاه و اینکه دقیقاً چه کار‌هایی برای سلامتی شما انجام می‌دهند؛ داشته باشید، پس به خواندن خواص گیاه داروئی بسفایج در بخش سلامت ادامه دهید.

حقایق کوتاه در مورد گیاه بسفایج

خانواده بسفایج‌ها به طور سنتی در پخت و پز و طب استفاده می‌شوند.

از ریزوم که طعم تلخی دارد، برای تهیه شیرینی مانند نگات (شیرینی بادامی) استفاده شده است.

ساپونینی به نام اوسلادین در این گیاه کشف شد. این ترکیب دارای شیرینی حدود ۵۰۰ برابر بیشتر از قند است و مسئول طعم شیرین آن است.

این گیاه دارای خواص دارویی از جمله اقدامات آنتی اکسیدانی، ضدعفونی کننده و تمیز کننده به دلیل وجود دارو‌های مختلف فیتواکدیستروئیدی موجود در ریزوم است.

از ریزوم برای ساختن دارو‌های غالباً به صورت رنگ، عصاره مایع و جوشانده استفاده می‌شود.

این گیاه به طور سنتی برای معالجه چندین بیماری از جمله نقرس، سل، سوء هاضمه و درد معده مورد استفاده قرار گرفته است.

زیستگاه این گیاهان:صخره ها، دیوار‌ها و درختان و همچنین زمین، در انواع زیستگاه ها، اما اکثرا در شرایط سایه‌ای مرطوب رشد می‌کنند. این گیاه در بهار رشد میکند و در تابستان می‌رسد.

شکل ظاهری گیاه:

گیاهی چند ساله دارای برگ‌های است که به قطعات کوچک تقسیم شده و بیضی مثلثی شکل به طول ۲۵-۲۰ سانتی متر و دارای دمبرگ دراز هستند. در قسمت قاعده برگ درازتر و درنوک برگ کوچکتر می‌شوند. ریشة این گیاه که بسفایج نامیده می‌شود، ساقة زیرزمینی به رنگ خاکستری مایل به سیاه است که باریک و دارای گره‌های زیادی است. از هر گروه ریشک‌های نازکی بیرون آمده و گیاه را در زمین مستقر می‌کند. این گیاه از سرخسهاست یعنی از نهان زادان آوند دار است و بی گل می‌باشد.

قسمت‌های خوراکی بسفایج:

ریشه‌ی بسیار شیرین، حاوی قند، تانن و روغن است. از این ماده به عنوان یک عامل شیرین کننده استفاده می‌شود. این ریشه در ابتدا بوی منحصر‌به‌فرد، نسبتاً ناخوشایند و عطر و طعم شیرین دارد، اما می‌تواند به سرعت باعث تهوع شود. ریشه حاوی ۵/۱۵ ٪ ساکاروز و ۴.۲ ٪ گلوکز است.

نام‌های دیگر بسفایج:

بسپایک، ثاقب الحجر، اضراس الکلب، بسفایج، دارحماز، تشتیوان، کثیرالارجل، قمی، بنکارعلا، بولوخوریو، اشتران، سکی رغلا، پولیپود، پولوپودیون، اشتیوان و دارچماز

روش تکثیر بسفایج:

بذر‌ها به بهترین وجهی که رسیده می‌شوند کاشته می‌شوند، اگرچه در بهار نیز می‌توانند کاشته شوند. آنها را روی سطح یک خاک استریل غنی از هوموس بکارید. کمپوست را مرطوب نگهدارید، ترجیحاً با قرار دادن یک کیسه پلاستیکی روی گلدان تا رطوبتش حفظ شود. گلدان‌های کوچک گیاهان را به محض اینکه به اندازه کافی بزرگ شدند، برای مرطوب نگه داشتن آنها تا زمانی که به دست نیایند، آنها را در گلدان نگهدارید.

این گیاهان را در بیرون نکارید تا اینکه سرخس‌ها حداقل ۲ سال سن داشته باشند و سپس فقط در یک موقعیت بسیار مناسب آنها را به بیرون ببرید. بهترین زمان برای این کار بهار است، اما در اکثر اوقات سال نیز این کار موفق می‌شود.

طبع گیاه بسفایج

طبع آن گرم و خشک است و ضد بلغم و سودا می‌باشد.

فواید بسفایج:

سلامتی تنفس

اعتقاد بر این است که بسفایج دارای خواص خلط آور است و این خاصیت آن را برای درمان طیف وسیعی از بیماری‌های تنفسی مفید ساخته است. برای درمان سرفه، زکام، برونشیت و احتقان می‌توان آن را به شکل چای نوشید. بسفایج غالباً با مارشمالو ترکیب می‌شود، که یکی دیگر از مواد خلط آور طبیعی است.

سلامتی گوارش

بسفایج همچنین ممکن است به تقویت سلامت دستگاه گوارش و تسکین تعدادی از شکایات متداول دستگاه گوارش کمک کند. اعتقاد بر این است که بسفایج تولید صفرا را تحریک می‌کند و ممکن است در درمان شرایطی مانند سوء هاضمه و همچنین تقویت اشتها مفید باشد. بسفایج همچنین ممکن است به عنوان یک ملین آرام و طبیعی عمل کند و اعتقاد بر این است که یک درمان طبیعی و طبیعی برای یبوست می‌باشد.

رفع رطوبت معده

برای رفع رطوبت منجمده در معده یک مثقال گیاه بسفایج و هل قراب را بجوشانید و آبش را صبح ناشتا بنوشید.

دفع اخلاط

برای دفع اخلاط و تحلیل قولنج و نفخ شدید گیاه بسفایج را بجوشانید و با ماءالشعیر و یا آب و عسل مخلوط کرده و بنوشید.

رفع سرفه

برای رفع سرفه و تنگی نفس گیاه بسفایج، ریشه شیرین بیان پوست گرفته و انیسونرا دم کنید و آب صاف‌کرده آن را بنوشید.

تحلیل باد و گاز بواسیر

برای تحلیل باد و گاز بواسیر، تسکین درد معده مزمن و درمان صرع مغز فلوس سائیده شده یا ترنجبین را در آب دم‌کرده گیاه بسفایج مخلوط نموده و بنوشید.

تب

این گیاه همچنین به دلیل خاصیت ضد تب آن ممکن است به کاهش تب کمک کند. محققان دریافتند که عصاره بسفایج می‌تواند باعث کاهش تدریجی دمای رکتوم می‌شود که چهار ساعت به طول انجامیده بود.

تسکین درد و روماتیسم

همچنین بسفایج دارای خواص ضد درد در کاهش درد است و از آن به عنوان داروی طبیعی برای روماتیسم و آرتروز استفاده شده است. مطالغا اخیر نشان داد که موش‌هایی که عصاره بسفایج به آنها داده شد، از طریق زمان واکنش بهبود یافتند.

درمان بواسیر

برای درمان بواسیر دم کرده گیاه بسفایج و عناب را بنوشید.

سلامت پوست

علاوه بر کاربرد‌های داخلی آن، بسفایج می‌تواند بصورت موضعی برای درمان زخم‌های جزئی، بریدگی ها، گزش و خراش جزئی استفاده شود. این گیاه دارای خواص ضد باکتریایی است که می‌تواند مانع از عفونت شود و در ضمن می‌تواند به کاهش التهاب و سوزش و تسریع بهبود زخم نیز کمک کند. از این گیاه دارویی برای مقابله با شرایط التهابی شایع پوست مانند پسوریازیس و اگزما نیز بصورت موضعی استفاده شده است.

محافظت از آفتاب با عصاره‌ی بسفایج

اثر محافظتی بسفایج بر علیه آسیب ناشی از اشعه ماوراء بنفش است. شواهد نشان می‌دهد که بسفایج می‌تواند قرمزی را کاهش دهد و همچنین میزان سوختگی پوست در اثر نور خورشید و بسیاری از علائم دیگر آفتاب بر روی پوست را نیز کم می‌کند. نتایج کاهش قابل توجهی در آسیب پوست ناشی از اشعه ماوراء بنفش در افرادی که عصاره بسفایج مصرف کرده بودند را نشان داد. افرادی که عصاره بسفایج مصرف می‌کنند سلول‌های آفتاب سوختگی قابل توجهی کمتری داشتند (نشانه‌ای از آسیب بافت) و دیمر پیریمیدین سیکلوبوتان نیزمقدار کمتری (علامت آسیب DNA) داشت.

عصاره بسفایج همچنین باعث مهار نفوذ ماست سل‌ها (که باعث التهاب، قرمزی و خارش می‌شوند) می‌شود. علاوه بر این، عصاره بسفایج اثر محافظتی بر روی سلول‌های لانگرهانس موجود در پانکرس داشت؛ سلول‌های ایمنی حساس، که در بسیاری از لایه‌های پوست یافت می‌شوند و به مبارزه با عفونت‌ها کمک می‌کنند. محققان نتیجه گرفتند که بسفایج یک عامل محافظت کننده خوراکی در دهان است که محافظت قابل توجهی از پوست در برابر اشعه UV ارائه می‌دهد.

پسوریازیس

همانطور که بخش سلامت نمناک اشاره کرده است بیمارانی که ازعصاره بسفایج استفاده کرده‌اند، علائم کاملاً تسکین یافته‌ای را تجربه کردند (با عنوان "سفید کردن" توسط نویسندگان:درمان کامل مناطق آسیب دیده پوست). نویسندگان نتیجه گرفتند که به دلیل عدم وجود عوارض جانبی و حداقل عدم تحمل و میزان موفقیت حاصل از بیماران، درمان پسوریازیس با بسفایج یک گزینه مناسب است.

پیری پوست و تولید کلاژن

در یک مطالعه در سال ۲۰۰۹ مشخص شد که بسفایج می‌تواند یک عامل مهم ضد پیری باشد. در این تحقیق، محققان اثرات مختلفی از بسفایج را بر روی فیبروبلاست‌ها و سلول‌های ملانومای هر دو با و بدون تابش UVA و UVB اندازه گیری کردند.

نتایج تعدادی از اثرات را نشان داد:

متالوپروتئیناز‌های ماتریکس (MMPs) آنزیم‌هایی هستند که قادر به تخریب ماتریکس خارج سلولی هستند (ECM:ساختار بین سلول‌ها که شامل بسیاری از مواد مختلف از جمله کلاژن) است، اما در پیری پوست، عکس گرفتن و سرطان نیز نقش دارد. بسفایج هر دو بیان و فعالیت MMPs در فیبروبلاست پوستی و سلول‌های ملانوما را مهار می‌کند. مهار کننده‌های بافت متالوپروتئیناز‌های ماتریکس (TIMPs) MMP‌ها را مهار می‌کنند (و از این طریق ماتریکس خارج سلول را پوست حفظ می‌کنند).

بسفایج بیان TIMP در سلول‌های فیبروبلاست و ملانوما را تحریک می‌کند و از این طریق به سلامت پوست کمک می‌کند. بسفایج کلاژن را در هر دو فیبروبلاست اشعه ماوراء بنفش و غیر اشعه تحریک می‌کند. تبدیل فاکتور رشد بتا (TGF-بتا) پروتئینی است که ECM را تنظیم می‌کند. این ماده در پیری / عکسبرداری مهار می‌شود، اما در سرطان تحریک می‌شود. بسفایج اثرات تحریکی بر بیان TGF-بتا در فیبروبلاست‌های غیر تابش و اشعه ماوراء بنفش تابیده، و مهار بیان TGF-بتا در سلول‌های ملانوم داشته است.

استفاده‌ای دیگر گیاه بسفایج

بسفایج ترشح صفرا را تحریک می‌کند و یک ملین ملایم است. در دارو‌های گیاهی اروپا به طور سنتی به عنوان درمانی برای هپاتیت و زردی و به عنوان درمانی برای سوء هاضمه و از بین رفتن اشتها مورد استفاده قرار می‌گیرد.

این ماده نباید به صورت موضعی استفاده شود، زیرا باعث ایجاد بثورات پوستی می‌شود. ریشه این گیاه دگرسان کننده، سرمایشی، ادرارآور، مسکن، پاک کننده و مقوی است. این گیاه را می‌توان تازه یا خشک استفاده کرد و در اکتبر یا نوامبر بهترین محصول برداشت می‌شود، البته می‌توان آن را تا فوریه جمع آوری کرد.

برگ‌ها نیز قابل استفاده هستند، اما کمتر فعال هستند. یک چای ساخته شده از ریشه در معالجه التهاب ریه، کهیر، گلودرد و درد‌های معده استفاده می‌شود و به عنوان یک ملین خفیف برای کودکان استفاده می‌شود. همچنین برای بیماری‌های ریه و بیماری‌های کبدی از نظر ارزشی مورد ملاحظه قرار گرفته شد. ریشه پودر شده ـن روی التهابات اعمال می‌شود. یک چای یا شربت از کل گیاه اثر ضد قارچ دارد.

ترکیبات بسفایج حتی بهتر از بسفایج عمل می‌کنند.

در حالی که بسفایج دارای خواص مفید بسیاری است مصرف ترکیبی از انواع مختلف آنتی اکسیدان می‌تواند تأثیر حتی قوی تری داشته باشد. مشخص شده است که ترکیبات آنتی اکسیدان دارای اثرات هم افزایی هستند، و مزایای بیشتری نسبت به هر ترکیب جداگانه‌ای دارند که به تنهایی مورد استفاده قرار می‌گیرد و مطالعات بیشماری این را نشان داده‌اند.

به عنوان مثال، تعدادی از انواع مختلف ترکیبات آنتی اکسیدانی برای محافظت از پوست در برابر رادیکال‌های آزاد و آسیب آفتاب از جمله پلی فنول‌های مختلف (مانند نمونه‌هایی که در چای سبز وجود دارد)، کاروتن‌ها (به عنوان مثال:لیکوپن)، زانتوفیل‌ها (مانند لوتئین و astaxanthin)، پلی فنول ها، ویتامین C، ویتامین E و مواد معدنی روی و سلنیوم؛ که در آنزیم‌های آنتی اکسیدانی خاص به عنوان عامل مؤثر عمل می‌کنند.

ترکیب این مواد می‌تواند مزایای سلامتی بیشتری برای پوست و افزایش محافظت در برابر نور ایجاد کند. یکی از فرمول‌هایی که از تحقیقات در مورد مزایای ترکیبی از آنتی اکسیدان‌های موثر استفاده می‌کند Sunsafe Rx است. یک کپسول خوراکی با فرمول اختصاصی بسفایج و تعدادی دیگر از آنتی اکسیدان‌های دیگر از گیاهان و غذا‌هایی است که همه از نظر بالینی برای محافظت از پوست شما نشان داده شده است. مواد ضد پیری موجود در Sunsafe Rx برای پوست و چشم شما نیز سالم است.

براساس اثر تحریک آمیز کبد گیاهان دارویی، می‌تواند به عنوان یک درمان طبیعی برای بیماری‌هایی مانند زردی و هپاتیت مفید باشد. علاوه بر این، ممکن است به عنوان درمانی برای سوء هاضمه و کمبود اشتها مفید باشد.

این گیاه یک داروی بی خطر برای استفاده به عنوان درمانی برای یبوست در کودکان محسوب می‌شود و همچنین قبلاً برای معالجه انگل‌های روده بخصوص کوره‌های کبدی استفاده می‌شده است. بسفایج همچنین شهرت داشتن تمیز کردن خون و اقدام ضد روماتیسمی را دارد.

چگونه از آن استفاده کنیم؟

عصاره برگ بسفایج چه به صورت مکمل خوراکی و چه به صورت موضعی از مزایایی برخوردار است. به دلیل فواید آن، اغلب توصیه می‌شود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه قبل از قرار گرفتن در معرض آفتاب، یک یا چند بار در روز، آن را به صورت خوراکی مصرف کنید. برای شرایط دیگر که در معرض آفتاب قرار ندارند، می‌توان آن را هر زمان مصرف کرد. برای برخی از شرایط پوستی، مزایا ممکن است هفته‌ها یا حتی ماه‌ها طول بکشد تا به طور کامل تحقق یابد. به نظر نمی‌رسد که عصاره بسفایج با غذا یا بدون غذا مصرف شود، مهم باشد.

مقدار مصرف

بیشتر تحقیقات روی عصاره برگ بسفایج با دوز‌هایی از حدود ۲۴۰mg تا ۴۸۰mg در روز انجام شده است، اگرچه مطالعات مختلفی با نتایج مشاهده شده در دوز‌های ۸۰mg یا ۱۲۰mg و سایر آزمایش‌ها با ۷۲۰mg در روز یا بالاتر انجام شده است. به نظر می‌رسد یک دستورالعمل معمول، دوز‌های روزانه تقریبا ۷.۵ میلی گرم در هر کیلوگرم وزن بدن یک فرد است. برای یک شخص ۱۵۰ پوند، این مقدار تقریباً ۵۱۱mg در روز خواهد بود.

عوارض جانبی و تداخلات بسفایج

مصرف طولانی مدت و بیش از حد بسفایج می‌تواند باعث تهوع، استفراغ و درد شکم شود.

برخی از افراد ممکن است بعد از استفاده خارجی از گیاه، بثورات جزئی را تجربه کنند. دلیل این امر ناشناخته است و به نظر می‌رسد بثورات بی ضرر بوده و به سرعت از بین می‌رود.