رئیس دانشگاه صداوسیما: در تنظیم‌گری رسانه‌های نوین، فرهنگ قربانی دعوا‌های قدرت شده است

به گزارش مجله خبری نگار، نشست خبری همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» در دانشگاه صداوسیما برگزار شد. در این نشست، دکتر شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صداوسیما و رئیس این همایش با اشاره به دو دیدگاه خوشبیانه و بدبینانه نسبت به گسترش شبکه‌های ارتباطی در سطح جهان در دهه ۹۰ میلادی گفت: برخی مدعی بودند این فناوری‌ها موجب گسترش تعامل و تبادل فرهنگی می‌شود و به تنوع و تکثر فرهنگی می‌انجامد، و عده‌ای نسبت به افزایش سلطه فرهنگی و رسانه‌ای نظام سرمایه‌داری و یکدست‌سازی و همگن‌سازی فرهنگی در سطح جهان هشدار می‌دادند. حتی برخی کشور‌های غربی خصوصاً فرانسوی‌ها در مذاکرات تجارت آزاد نسبت به تسخیر بازار این کشور توسط محصولات فرهنگی و رسانه‌ای آمریکا معترض شدند.

اسفندیاری با بیان اینکه رهبر انقلاب اسلامی، یکی از اندیشمندان پیشگام در طرح هشدار‌ها و نگرانی‌ها نسبت به سیطره فرهنگی و سلطه‌ی رسانه‌ای غرب بودند گفت: ایشان در همان دوران مفاهیمی، چون تهاجم فرهنگی و شبیخون فرهنگی را مطرح کردند. همچنین ایشان از حدود ۲۰ سال پیش نسبت به وضعیت فعلی فضای مجازی و رسانه‌های نوین هشدار داده بودند.

رئیس همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» با بیان اینکه «امروزه شاهدیم که دولت‌های غربی و خصوصاً دولت آمریکا با چه حساسیتی در قانون‌گذاری و تنظیم‌گری شبکه‌های اجتماعی فعال هستند با این که مالکیت و کنترل امنیتی اغلب این شرکت‌ها در اختیار خودشان است، اما حتی یک شرکت مانند «تیک تاک» را هم نمی‌توانند تحمل کنند و می‌گویند اعتراضات دانشجویی در آمریکا به دلیل وجود تیک تاک است و به زور قانون می‌خواهند این شرکت را مصادره کنند.

دکتر اسفندیاری در ادامه به نقد عملکرد‌های خلاف منافع ملی در قبال این پدیده در ایران پرداخت و گفت: برخی در حالی که شاهد هشدار‌های جدی رهبر معظم انقلاب بودند، راه را برای شرکت‌های وابسته به دشمنان ایران هموار کردند و بر سر راه توسعه شرکت‌های داخلی سنگ‌اندازی کردند و بستر‌های قانونی برای احقاق حقوق شهروندان در فضای مجازی را فراهم نکردند.

رئیس دانشگاه صداوسیما با بیان اینکه رهاکردن فضای مجازی که منجر به تقویت نقش‌آفرینی دشمن در عرصه فرهنگ و سیاست شد و در برخی مقاطع حتی زمینه ناامنی در فضای کشور را فراهم آورد، تخطی و تخلف بزرگ و جبران‌ناپذیری در کارنامه مسئولان ذیربط محسوب می‌شود.

رئیس همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» همچنین به واژگونی‌ها مناسبات نظارت و تنظیم‌گری در عرصه فرهنگ و هنر در دوره قبل اشاره کرد و گفت: در این عرصه اگر جوانی بخواهد یک فیلم کوتاه بسازد یا استادی بخواهد یک مؤسسه فرهنگی دایر کند باید در یک بازه زمانی طولانی و از چند جا مجوز بگیرد. ولی در دولت یک شبه به افرادی که هیچ صلاحیت و سابقه فرهنگی نداشتند مجوز دادند که بدون هرگونه نظارتی سالانه بیش از کل بودجه تولید صداوسیما و و وزارت ارشاد تولید نمایشی و رسانه‌ای داشته باشند و بر میدان فرهنگ مناسبات بازاری و تجاری را حاکم کنند.

اسفندیاری در ادامه به آلوده‌کردن برخی هنرمندان با پول‌های کثیف و پرداخت‌های گزاف و بی‌حساب و کتاب اشاره کرد و گفت: در پس این کار‌ها نگاه فرهنگی نبود. می‌خواستند هنرمندان و سلبریتی‌ها را نمک‌گیر و مدیون کنند و ارتباط آنها با نهاد‌های فرهنگی و رسانه ملی را قطع کنند تا بزنگاه‌ها بتوانند از آنها بهره‌کشی سیاسی کنند.

وی با اشاره به اظهارات توهین‌آمیز صاحبان یکی از سکو‌ها درباره‌ی هنرمندان و اعتراض شدید هنرمندان گفت: ریشه این اتفاق حاکم‌شدن مناسبات تجاری و بازاری بر عرصه فرهنگ بود و ورود افرادی فاقد سابقه فرهنگی به این عرصه بود که متأسفانه مدیران فرهنگی با دست خود چنین واژگونی در میدان فرهنگ را رقم زدند.

رئیس همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» با انتقاد از قربانی‌شدن فرهنگ در دعوا‌های سیاسی و جناحی گفت: با وجود تغییر دولت متأسفانه هنوز شاهدیم که گاه ارزش‌های دینی، ملی و فرهنگی قربانی دعوا‌های حیدری - نعمتی می‌شود. اسفندیاری با اشاره به تصویب ماده واحده مربوط به صوت و تصویر فراگیر در شورای عالی انقلاب فرهنگی پس از سال‌ها بی‌عملی اظهار داشت: از خرداد ۱۴۰۲ که این ماده واحده تصویب شد تا امروز که یک سال گذشته هنوز سیاست‌ها و ضوابط و مقررات این حوزه تصویب و ابلاغ نشده و موضوعی به این مهمی درگیر کشمکش‌های بین دستگاهی و اختلافات شخصی شده است.

رئیس دانشگاه صداوسیما با اشاره به اینکه این تعلل و تأخیر موجب سوء استفاده از خلأ مقررات در این عرصه و تولید و دوبله و پخش محصولات مغایر با فرهنگ دینی و ملی در برخی از سکو‌ها شده افزود: خطای فاحش شورای عالی انقلاب فرهنگی در واگذاری تعیین سیاست‌ها و ضوابط تولید و پخش به یک شورای دیگر ذیل این شورا بود. این شورا بازی و تعویق تصمیم از عوامل مهم ناکارآمدی در حکمرانی فرهنگی است. مانند این است که تعیین سیاست‌ها و ضوابط حکمرانی سلامت را به جای وزارت بهداشت به شورایی مرکب از افراد غیرمسئول بدهیم و بعد وزارت بهداشت را مکلف کنیم که طبق آن ضوابط نظارت کند. در حالی که نظر مقام معظم رهبری در خصوص مرجع نظارت روشن است برخی دنبال تضعیف جایگاه صداوسیما و راه‌اندازی «آفکام اسلامی» زیر نظر شورای عالی انقلاب فرهنگی هستند.

اسفندیاری با بیان اینکه «نمی‌توان از صداوسیما انتظار پاسخگویی در خصوص نظارت داشت، اما ضوابط و مقررات را دیگران بنویسند» افزود: طرح شبهه‌هایی مانند تعارض منافع صداوسیما در نظارت بر این حوزه مغالطه است. همان‌طور که سلب اختیار نظارت بر بیمارستان‌های خصوصی از وزارت بهداشت به بهانه وجود بیمارستان‌های دولتی منطقی نیست. همان‌طور که وزارت بهداشت حکمرانی ملی است، صداوسیما هم نهاد حکمرانی ملی است و مقایسه آن با یک سکو یا شرکت از اساس غلط است.

رئیس همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» با هشدار نسبت به تداوم این بی‌تفاوتی علی‌رغم بیانات صریح رهبر معظم انقلاب از جمله در فروردین ۱۴۰۰ که فرمودند «همه‌ی کشور‌های دنیا بر فضای مجازی خودشان اِعمال مدیریّت می‌کنند، ما افتخار می‌کنیم به اینکه ما فضای مجازی را ول کرده‌ایم! این افتخار ندارد. فضای مجازی را بایستی مدیریّت کرد» اظهار داشت: امیدواریم این همایش بتواند این نگرانی‌ها و دغدغه‌ها را در افکار عمومی و ذهن مسئولان بیش از گذشته طرح کند.
همایش ملی «دین، فرهنگ و رسانه‌های نوین» هشتم و نهم خردادماه به ریاست شهاب اسفندیاری و دبیری کمال اکبری در قم و تهران برگزار خواهد شد.