به گزارش مجله خبری نگارعلائم این بیماری باکتریایی به مرحله عفونت آن بستگی دارد و اولین نشانههای آن شامل زخم بدون درد در ناحیه تناسلی، راست روده یا دهان میباشد.
سفلیس دارای چهار مرحله اصلی با علائم متفاوت میباشد.
در اولین مرحله بیماری زخمهای بدون درد در نواحی تناسلی، دهان یا راست روده ایجاد میشود و بعد از بهبودی آنها مرحله دوم شروع میشود که معمولا با بثورات همراه میباشد.
مرحله سوم سفلیس نیز یک دوره طولانی مدت بدون علائم است که پس از آن وضعیت فرد ناگهان وارد مرحله چهارم میشود و علائم ظاهر شده در این مرحله میتواند به مغز، اعصاب، چشمها یا قلب آسیب گسترده وارد کند.
سفلیس اولیه اولین مرحله عفونت است که معمولا با ظاهر شدن زخم شانکر بین ۱۰ تا ۹۰ روز بعد از اولین مواجهه با بیماری شروع میشود. این مرحله به طور متوسط ۲۱ روز طول میکشد.
زخمها در محل تماس که معمولا دهانه رحم، واژن، آلت تناسلی، مقعد، راست روده یا دهان است ظاهر میشوند و ممکن است به صورت یک یا چند ضایعه به اندازه ۰.۳ تا ۲.۵ سانتی متر یا بیشتر باشند، اما از آن جا که دردی ایجاد نمیکنند در اغلب موارد فرد متوجه زخمهای داخلی نمیشود.
گاهی نیز در نزدیکی محل عفونت، غدد لنفاوی متورم میشوند. این غدد کوچک حاوی مواد مختلف از جمله گلبولهای سفید خون به نام لنفوسیتها میباشند که به مقابله با عفونتها کمک میکنند.
زخمهای ایجاد شده در مرحله اول بیماری سفلیس معمولا بدون درمان بین ۳ تا ۶ هفته بهبود مییابند.
سفلیس اولیه در صورت عدم درمان به سفلیس ثانویه تبدیل میشود که علائم آن طی ۲ تا ۸ هفته بعد از ظاهر شدن زخمهای شانکر رخ میدهد. در این مرحله فرد ممکن است یک سری علائم عمومی نیز تجربه کند، از جمله:
*تب
*گلو درد
*خستگی
*کاهش وزن
*سردرد
*درد عضلانی
*ریزش موی بدون دلیل (آلوپسی سفلیسیک)
*ضایعات ترک خورده در گوشه دهان
*ورم کلی غدد لنفاوی
*بثورات گسترده و بدون خارش در کف دست و کف پا، تنه یا دست و پاها
ظاهر بثورات ناشی از سفلیس میتواند بسیار متفاوت باشد. این ضایعات ممکن است مسطح یا برجسته، پوسته پوسته یا کهیر مانند به نظر برسند یا با تاولهای چرکی خودشان را نشان دهند. صرف نظر از همه این موارد، این ضایعات بسیار مسری هستند و میتوانند بیماری را به راحتی به دیگران منتقل کنند.
لازم به ذکر است سفلیس ثانویه به ندرت ممکن است روی کبد، کلیه ها، استخوانها و سیستم عصبی مرکزی اثر بگذارد و علائم و عوارض مرتبط با آنها ایجاد کند. این علائم معمولا بدون درمان طی چند هفته یا چند ماه بر طرف میشوند.
سفلیس نهفته مرحلهای است که در آن اگرچه آزمایش خون هم چنان مثبت است، اما معمولا علائمی در بیمار دیده نمیشود. این مرحله به دو زیر نوع تقسیم میشود که عبارتند از:
سفلیس نهفته اولیه دورهای است که طی یک سال بعد از عفونت اولیه ایجاد میشود. گاهی علائم ثانویه طی این مرحله عود میکنند
سفلیس نهفته دیر رس دورهای است که یک سال بعد از عفونت اولیه ایجاد میشود و میتواند سالها و حتی دههها بدون علامت ادامه داشته باشد
لازم به ذکر است در مرحله نهفته اولیه امکان انتقال بیماری به دیگران وجود دارد، اما احتمال سرایت در مرحله نهفته دیر رس تا حد زیادی کاهش مییابد.
در صورتی که فرد در دوره بیماری سفلیس به اچ آی وی نیز مبتلا باشد ممکن است پیشرفت بیماری در او سرعت پیدا کند که به آن عفونت همزمان گفته میشود.
زخمهای شانکر در مرحله اول سفلیس خطر ورود ویروس اچ آی وی به بدن را آسانتر میکنند و مبتلا بودن همزمان به اچ آی وی و سفلیس خطر بروز عوارض مرحله پایانی را حتی در مراحل اولیه بیماری افزایش میدهد.
سفلیس ثالثیه یا مرحله ۴ جدیترین مرحله این عفونت است که با سه عارضه اصلی شناخته میشود:
سفلیس گوماتوس: این عارضه با تشکیل ضایعات نرم و تومور مانند به نام گوماس همراه میباشد. این ضایعات غیر سرطانی میتوانند زخمهای بزرگ روی پوست و دهان ایجاد و بافتهای قلب، کبد، عضلات، استخوانها و سایر اندامهای حیاتی را دچار فرسایش کنند. علائم معمولا بین ۳ تا ۱۰ سال بعد از مواجهه با بیماری ظاهر میشود
سفلیس قلبی عروقی: این عارضه میتواند التهاب شدید آئورت و ورم و تضعیف دیواره آئورت را به همراه داشته باشد و به طور کلی ۱۰ تا ۳۰ سال بعد از عفونت اولیه رخ میدهد
نورو سفلیس: این عارضه سیستم عصبی مرکزی را تحت تاثیر قرار میدهد و معمولا ۴ تا ۲۵ سال بعد از عفونت اولیه ایجاد میشود. اگرچه برخی افراد علائمی از خود نشان نمیدهند، اما برخی دیگر ممکن است دچار مشکلات شدیدی همچون مننژیت (التهاب غشای اطراف مغز و نخاع) یا تابس دورسالیس شوند. تشنج، تغییرات شخصیت، توهم، زوال عقل و سکته مغزی نیز ممکن است در این افراد رخ دهد
نکته: تابس دورسالیس وضعیتی است که با درد عصبی، از دست دادن مهارتهای حرکتی، نقص در بینایی، ناشنوایی و بی اختیاری ادرار مشخص میشود.
اگرچه عفونت سفلیس ثالثیه قابل درمان میباشد، اما هر گونه صدمه به قلب، کلیهها و سایر اندامها ممکن است دائمی بوده و باعث نارسایی شدید در بیمار شود. درمان در این مرحله به نوع و میزان آسیب بستگی دارد.
از آن جا که علائم سفلیس ممکن است نادیده گرفته شده یا اشتباه تشخیص داده شوند، در صورت احتمال عفونت لازم است به پزشک مراجعه شود.
افرادی که به دلیل رابطه جنسی پر خطر، روابط جنسی متعدد یا ابتلا به اچ آی وی در معرض ابتلا به سفلیس قرار دارند باید برای غربال گری بیماریهای مقاربتی اقدام کنند تا ابتلا یا عدم ابتلای آنها به هر یک از بیماریهای این گروه مشخص شود.
توجه داشته باشید بر طرف شدن علائم را نباید نشانه درمان عفونت یا عدم وجود آن در نظر گرفت.
منبع:سومیتا