ماجرای شیر نحیف باغ وحش مشهد

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان:طی روز‌های اخیر، عکسی از وضعیت جسمانی نامساعد یک شیر به نام «ریشا» در باغ وحش مشهد در فضای مجازی خبرساز شد که واکنش مردم و رسانه‌ها را برانگیخت. با توجه به سابقه باغ وحش وکیل آباد مشهد در ماجرا‌های «ارس»، مرگ هفت توله ببر و تلف شدن یک قلاده شیر نر، قوچ، گراز و یک راس گوزن و... این اتفاق نیز بار دیگر توجه اذهان عمومی را به سمت خود جلب کرد و حساسیت‎ آحاد مردم به ویژه مدافعان حقوق حیوانات را برانگیخت. پیرو این اتفاق، در اذهان عمومی این شائبه شکل گرفته بود که شیرِ باغ وحش مشهد به دلیل سوءتغذیه دچار چنین وضعیتی شده است؛ وضعیتی که البته کارشناس بیماری‎های حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی آن را رد و اعلام می‎کند که سوءتغذیه دلیل لاغری «ریشا» نیست بلکه این شیر دچار بیماری انگلی شده است.

لاغری «ریشا» ناشی از سوء تغذیه نیست

علیرضا بنی اسدی، کارشناس بیماری‎های حیات وحش اداره کل حفاظت محیط زیست درباره وضعیت شیر باغ وحش مشهد می‌گوید: این شیر تحت درمان است؛ نزدیک یک هفته است که درمان آن شروع شده است. قبل از این با عنوان دیگری باز تحت درمان بوده است. این شیر بیماری انگلی داشته و قبلا نمونه خون گرفته شده و نتیجه آن مثبت بوده است. آخرین درمان انگلی‎اش دهم و یازدهم همین ماه بود. قرار شده دوباره از آن نمونه بگیریم. از دلایل لاغر بودن این شیر این است که ذاتا لاغر است و به دلیل بیماری انگلی لاغرتر شده است. این‎که می‎گویند مشکل این شیر ناشی از سوءتغذیه است را رد می‎کنم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا علت دچار شدن «ریشا» به بیماری انگلی ناشی از آلودگی در محیط باغ وحش بوده است یا خیر؟ می‌گوید: همین که آنتی بیوتیک تراپی می‎شود این عفونت تشخیص داده شده و احتمالا عفونتی در خونش بوده است که البته می‌تواند تحت تاثیر همان بیماری انگلی باشد. وی در پاسخ به این سوال که اگر مراقبت‌ها کافی بوده است، چرا حیوان دچار بیماری انگلی شده است، می‌گوید: آن‎چه مشکوک به نظر می‌رسد این است که این حیوان دچار کمبود شده و به گنده خواری روی آورده است که در گوشت‎خواران مرسوم‎تر است که مدفوع خواری می‎کنند. این شک وجود دارد که این حیوان در اثر کمبودی که وجود داشته، از این طریق مبتلا شده است.

وی در پاسخ به درخواست مبنی بر تشریح دلایل این کمبود، ادامه می‌دهد: فکر نمی‎کنم تغذیه خیلی متعادل باشد و کمبود تغذیه هست، اما ممکن است کمبود ویتامین‌ها و... وجود داشته باشد که ممکن است برخی از حیوانات را به این سمت بکشاند. غذادهی به وسیله پرسنل انجام می‎شود و کوتاهی نبوده است، بحث گنده خواری در اثر کمبود مواد معدنی و املاح و ویتامین‎ها در اثر احتمالا بالانس نبودن تغذیه است که با توجه به تحت درمان بودن گونه، همزمان با آنتی بیوتیک تراپی، ویتامین‎های مختلف هم تزریق شده و در دستور کار است. بنی اسدی در پاسخ به این سوال که آیا آلودگی فراگیری در باغ وحش وجود دارد یا خیر، می‎گوید: ما چنین چیزی را در نظارت‎هایمان تشخیص ندادیم و مشکلات بهداشتی مشاهده نکردیم. وی در پاسخ به این سوال که آیا باغ وحش مشهد قصوری در وضعیت جسمانی «ریشا» داشته است یا خیر، می‌گوید: بر اساس مشاهداتمان چنین چیزی را تشخیص ندادیم.

وضعیت جسمانی «ریشا»؛ نه شکننده و نه پایدار

جواد رستمی، مدیر باغ وحش مشهد نیز درباره وضعیت این شیر می‌گوید: دام‎پزشکی زیرنظر سازمان محیط زیست در جریان هستند که این شیر از بچگی هر ۴ تا ۵ ماهی دچار این وضعیت می‌شود و مجددا خوب می‌شود. هیچ کس متوجه نشد. حتی ما با بیمارستان مهر قرارداد داریم که هر وقت حیوان دچار بیماری می‎شود، آن را بیهوش می‎کنیم و آزمایش‎ها را انجام می‌دهیم، اما کسی متوجه نمی‎شود. وی در پاسخ به این سوال که چرا با وجود این وضعیت تاکنون تدبیری اندیشیده نشده است، اظهار می‎کند: حرف زیاد است. شما حیوان را از نزدیک نگاه کنید و با عکسی که از او گرفته اند، مقایسه کنید. حیوان وقتی دراز می‎کشد دنده‎هایش دیده می‎شود. این شیر جثه و قدش از شیر‌های دیگر درشت‌تر است. شیر و ببر هر چقدر کشیده‌تر باشد، خودش را ضعیف‌تر نشان می‎دهد. وی در پاسخ به این سوال که وضعیت جسمانی این شیر در حال حاضر چگونه است، می‌گوید: فقط می‎توانم بگویم تشریف بیاورید و از نزدیک وضعیت جسمانی این شیر را ببینید و با عکسی که انداخته اند، مقایسه کنید که آیا یکسان است یا خیر؟

کوروش هنرمند، دام‎پزشک باغ وحش مشهد نیز درباره وضعیت این شیر می‌گوید: اسم این شیر «ریشا» با نژاد آفریقایی است که در مشهد متولد شد. این حیوان در سه تا چهار سال آخر عمرش همیشه لاغر و دچار سوءهضم بوده است. این موضوع در فصل تولیدمثل گربه سانان که معادل فصل سرد و حتی فروردین ماه سال بعد می‎شود، نمود بیشتری پیدا می‎کند، چون به‎شدت مشغول جفت گیری هستند. یعنی تعداد جفت گیری همین شیر گاهی متجاوز از ۳۰ بار در روز می‌شود. وی درباره فرایند درمان «ریشا» می‌افزاید: ده روز قبل درمانش را شروع کردیم. سعی کردیم یک سری ذخایر بدنی اش را فراهم کنیم تا به مرحله‌ای برسانیم که این حیوان برای بیهوشی آماده شود. تمام تلاش مان این بود یک‎شنبه این کار انجام شود، اما نشد؛ بنابراین دوشنبه یا سه شنبه این حیوان قطعا بیهوش می‌شود و نتایج مشخص خواهد شد که ادامه درمان به چه شکل است. وی ضمن اشاره به این‎که «ریشا» دچار بیماری انگلی است، در پاسخ به چگونگی ارزیابی وضعیت جسمانی «ریشا» می‌گوید: نه می‎توانم بگویم وضعیت جسمانی اش شکننده است و نه پایدار. آن‎چه به وضوح می‎توانم بگویم این است که طی ده روز درمانی که برای این حیوان انجام دادیم، هیچ قدمی رو به عقب برنداشتیم و از لحاظ توان بدنی و رفتاری رو به جلو است.