«ثریا»، چشم ایران در فضا

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: پس از شگفتی بزرگ هوافضای سپاه و پرتاب موفق زیر مدار قائم ۱۰۰؛ این بار، اما شگفتی دیگری رقم خورد و ماهواره «ثریا» سازمان فضایی توسط ماهواره بر سوخت جامد سه مرحله‌ای «قائم ۱۰۰» نیروی هوافضای سپاه با موفقیت به فضا پرتاب شد.

پرتابی که با حضور سردار سرلشکر حسین سلامی فرمانده کل سپاه، حسن سالاریه رئیس سازمان فضایی، سردار امیرعلی حاجی زاده فرمانده نیروی هوافضای سپاه و جمعی از مقامات و مسئولان کشوری و لشکری صورت گرفت. قبل از این که به جزئیات این پرتاب بپردازیم، باید به سراغ ماهواره بر این پرتاب یعنی «قائم ۱۰۰» برویم. ماهواره بری که در این نوع پرتاب‌های فضایی به مراتب نقش کلیدی تری از خود ماهواره ایفا می‌کند. باید گفت که هر ماهواره بسته به ماموریتی که برای آن از پیش تعیین شده و جرم و سنگینی که دارد باید برای گردش به دور زمین در یک مدار مشخص قرار بگیرد.

در این زمینه به طور معمول ماهواره‌های مخابراتی در فاصله چند هزار کیلومتری قرار می‌گیرند و ماهواره‌های شناسایی که استفاده نظامی و غیرنظامی در زمینه مثلا نقشه برداری دارند در مدار ۵۰۰ کیلومتری دور زمین گردش می‌کنند. در این میان ماهواره بر یا همان موشکی که در تصاویر لحظه پرتاب می‌بینیم، نقش کلیدی را در این پازل ایفا می‌کند. ماهواره بر باید توانایی آن را داشته باشد که ماهواره را با سرعتی که برای گردش در مدار (و این که نیروی گریز از مرکز با جاذبه برابر شود) لازم دارد، داخل مدار قرار دهد.

حالا آن چه کار را سخت می‌کند، وزن ماهواره است که هرچه سنگین‌تر باشد کار ماهواره بر را برای قراردادن آن در مدار سخت‌تر می‌کند. کاری که روس‌ها در آن تبحر زیادی دارند و با موشک‌ها و ماهواره‌بر‌های قدرتمند خود ماهواره را مستقیم به مدار از پیش تعیین شده هدایت می‌کنند. اتفاقی که آبان سال گذشته افتاد دقیقا این بود که قائم ۱۰۰ یک مرحله خیلی مهم را پشت سر گذاشته و موتور مرحله اول این ماهواره بر که همان موتور سوخت جامد رافع است، تحت آزمایش پروازی زیرمداری قرار گرفت. مرحله زیر مداری، خود موفقیت بزرگی برای کشورمان بود چرا که هوافضای سپاه توانسته بود با ماهواره بر (موشک) قائم ۱۰۰ که از سوخت جامد بهره می‌برد، آزمایش پروازی موفق زیرمداری موتور مرحله اول رافع را به ثبت برساند.

همان برهه کارشناسان تاکید کردند که با تکمیل دیگر مراحل، ایران قادر خواهد بود ماهواره‌هایی با جرم و سنگینی ۸۰ کیلوگرم را وارد مدار ۵۰۰ کیلومتری و بیشتر زمین کند و با ادامه پیدا کردن مسیر پیشرفت ماهواره بر قائم ۱۰۰، هوافضای سپاه پاسداران قادر خواهد بود که ماهواره‌هایی با وزن ۳۰۰ کیلوگرم را که معادل حداقل وزن یک کلاهک موشکی است، در مدار ۵۰۰ کیلومتری قرار دهد و با این اقدام خود یک عرض اندام جدی نظامی و دفاعی در سطح بین الملل داشته باشد. در نهایت قائم ۱۰۰ گام بعدی خود را برداشت و پس از ۱۴ ماه روز گذشته ماهواره ثریا را این بار در مدار قرار داد. قائم ۱۰۰ درحقیقت کاری کرد کارستان و باعث شد برای نخستین بار کشورمان بتواند یک ماهواره را در مدار‌های بالاتر از ۵۰۰ کیلومتر با موفقیت قرار دهد. همان طور که در خبر‌ها آمده این ماهواره با موفقیت در مدار ۷۵۰ کیلومتری قرار گرفته و رکورد جدیدی را ثبت کرده و طی ۱۱ دقیقه با سرعت ۷۴۷۸ متر بر ثانیه بر مدار ۷۵۰ کیلومتری زمین نشسته است.

آزمایش پروازی این ماهواره‌بر با موتور سوخت جامد مرحله اول رافع با موفقیت انجام شده و قائم ۱۰۰ اولین ماهواره‌بر سه مرحله‌ای سوخت جامد ساخت کشور است که توسط دانشمندان نیروی هوافضای سپاه ساخته شده است. نکته مهم دیگری که باید درباره ماهواره بر قائم ۱۰۰ گفته شود این است که وقتی می‌گوییم سوخت این ماهواره بر جامد است یعنی از سوختی بهره می‌برد که برای سال‌های سال سالم و صحیح در موشک باقی می‌ماند و از این رو این اجازه را به کشورمان می‌دهد که دست به تولید انبوه بزند. در همین راستا وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات با انتشار پستی در شبکه اجتماعی ایرانی نوشت: به فضل الهی، دهمین پرتاب فضایی در دولت مردمی انجام و رکورد جدیدی در ارتفاع پرتاب ثبت شد.

وی افزود: ماهواره‌بر قائم۱۰۰ باموفقیت محموله خود را در مدار ۷۵۰ KM قرار داد. وزیر ارتباطات تاکید کرد: قائم ۱۰۰ که قابلیت حمل تا صدکیلو را دارد، در سومین پرتاب آزمایشی خود، یک محموله تحقیقاتی با جرم تقریبی ۵۰ KG را در مدار ۷۵۰ KM قرار داد. زارع‌پور گفت: قائم ۱۰۰ از نوع سوخت جامد است که توسط نیروی هوافضای سپاه پاسداران ساخته شده است.

وی گفت: این اولین بار است که ماهواره‌بر‌های ایرانی به مدار ۷۵۰ کیلومتری دست پیدا می‌کنند. زارع‌پور تاکید کرد: خداقوت به همه تلاشگران صنعت فضایی کشور و تشکر از سردار حاجی زاده و همکاران مجاهد و دانشمندشان. الحمدلله صنعت فضایی با شتاب در مسیر پیشرفت است. حالا با پرتاب این ماهواره تحقیقاتی بسیاری از زیرسیستم‌های توسعه یافته توسط پژوهشگاه فضایی ایران نیز در شرایط تست مداری قرار می‌گیرند و راه برای توسعه سریع صنعت فضایی بومی ایران هموارتر می‌شود. ضمن این که این پرتاب قدمی مهم در راستای افزایش توانمندی تزریق ماهواره در مدار‌های بالاتر محسوب می‌شود.