ماجرای ممنوعیت پخش آهنگ آمنه از آغاسی در رادیو

به گزارش مجله خبری نگار،در خبر آمده بود پخش ترانه معروف «آمنه... آمنه» از فرستنده‌های رادیو و تلویزیون ایران ممنوع شده و قطبی در دستورالعمل محرمانه‌ای به کارکنانش هشدار داده در صورت پخش این ترانه با آنان برخورد خواهد شد.

این ترانه آغاسی را به سرعت به شهرت رسانده بود و چند هفته پرطرفدارترین ترانه روز بود با دیدن خبر ممنوعیت پخش این ترانه از رادیو و تلویزیون در روزنامه اطلاعات عصبانی شدم و از خبرنگارمان در بخش هنری بازخواست کردم چرا از چنین خبر مهمی غافل مانده است؟

محمد بلوری (زاده ۱۳۱۵)، روزنامه‌نگار و مطبوعات ایران است. وی سابقه فعالیت در روزنامه‌های مختلف کشور را دارد و از پیشکسوتان مطبوعات محسوب می‌شود.

وی برای مدتی در اوایل انقلاب سردبیر روزنامه کیهان و رئیس سندیکای مطبوعات در آخرین دوره آن بود. دبیر سرویس حوادث روزنامۀ ایران (۷۳ تا ۸۱)، دبیری روزنامۀ اعتماد و سردبیری ویژه‌نامه‌های حوادث روزنامه جام جم از جمله فعالیت‌های او بوده‌است. وی نقش مطبوعاتی پررنگی در افشا قتل‌های زنجیره‌ای داشت.

در آذر سال ۱۳۹۸ از کتاب «خاطرات شش دهه روزنامه‌نگاری» وی به همت مجله بخارا و نشر نی (ناشر این کتاب) رونمایی شد.

رضا قطبی با خبرنگار جماعت میانه خوبی نداشت. شاید به خاطر وابستگی به فرح دیبا با روزنامه نویس‌ها چندان احترام آمیز رفتار نمی‌کرد و سعی می‌کرد خبر‌های مربوط به رادیو و تلویزیون به دست آن‌ها نرسد.

با این حال خبرنگاران با ترفند‌های خاص به دستور‌های محرمانه‌ای که قطبی صادر میکرد دست پیدا میکردند. یکی از این دستور‌ها درباره جلوگیری از پخش ترانه معروف یکی از خوانندگان به اصطلاح کوچه بازاری از رادیو و تلویزیون بود.

از دهه ۱۳۴۰ خوانندگانی به شهرت رسیدند که به خوانندگان کاباره‌ای یا کوچه بازاری معروف شده بودند. این خوانندگان زن یا مرد با خواندن ترانه‌هایی عامیانه در کاباره‌ها تئاتر‌های لاله زاری یا برنامه‌های موزیکال برخی از رستوران‌ها به شهرت می‌رسیدند و کارشان با استقبال مردم روبه رو میشد.

بسیاری از این ترانه‌های عوام پسند در کوچه و بازار زمزمه میشدند و بیشترشان به علت اینکه مورد تأیید شورای عالی موسیقی نبودند اجازه پخش از رادیو و تلویزیون ملی را نداشتند.

البته گاهی برنامه سازان، تحت فشار مخاطبان این جور آثار را هم پخش میکردند. روز‌ها در خیابان‌ها قدم به قدم صدای سوسن و آغاسی و دیگر خوانندگان کاباره‌ای از تاکسی ها، مغازه‌ها و پنجره خانه‌ها به گوش می‌رسید.

رادیوی معروف به رادیوی نیروی هوایی هم بود که برای پخش ترانه‌ها ضابطه و محدودیت خاصی نداشت و صدای آواز و ترانه هر خواننده‌ای را که مورد علاقه مردم بود پخش می‌کرد.

به همین خاطر برخی به شوخی و طنز می‌گفتند اپراتور‌های رادیوی نیروی هوایی هرگاه از پنجره محل پخش برنامه‌ها صدای رهگذری را در کوچه و خیابان میشنوند و خوششان می‌آید او را به استودیو دعوت میکنند تا ترانه‌ای اجرا کند.

ولی ما در کیهان برای تهیه خبر و گزارش از خوانندگان تفاوتی بین آن‌ها قائل نبودیم و درباره هر ترانه‌ای که با استقبال مردم رو به رو می‌شد با خواننده و ترانه سرایش گفتگو میکردیم و این مطالب مورد توجه خوانندگان قرار می‌گرفت.

یک روز که طبق معمول خبر‌ها و گزارش‌های چاپ شده در کیهان و اطلاعات را با هم مقایسه می‌کردم، دیدم خبرنگار هنری اطلاعات درباره ترانه معروف «آمنه... آمنه» که نعمت آغاسی اجرا کرده بود مطلبی نوشته که خبرنگار ما از آن غافل مانده است.

در خبر آمده بود پخش ترانه معروف «آمنه... آمنه» از فرستنده‌های رادیو و تلویزیون ایران ممنوع شده و قطبی در دستورالعمل محرمانه‌ای به کارکنانش هشدار داده در صورت پخش این ترانه، با آنان برخورد خواهد شد.

این ترانه آغاسی را به سرعت به شهرت رسانده بود و چند هفته پرطرفدارترین ترانه روز بود. با دیدن خبر ممنوعیت پخش این ترانه از رادیو و تلویزیون در روزنامه اطلاعات عصبانی شدم و از خبرنگارمان در بخش هنری بازخواست کردم چرا از چنین خبر مهمی غافل مانده.

از او خواستم درباره علت ممنوعیت پخش آن ترانه تحقیق کند و در این باره گزارش بنویسد تا عقب ماندگی مان از اطلاعات جبران بشود.

اما خبرنگار اطلاعات چگونه توانسته بود خبر اختصاصی و محرمانه ممنوعیت پخش ترانه آغاسی را به دست بیاورد.

او ماجرا را این طور تعریف کرد: «برای کسب خبر به دیدن یکی از مدیران رادیو رفته بودم وارد اتاقش که شدم دیدم برای انجام کاری رفته تا چند دقیقه بعد برگردد به انتظارش تنها در اتاق نشسته بو بودم که روی میزش در میان یک دسته کاغذ چشمم به نامه محرمانه‌ای افتاد که قطبی آن را نوشته بود.

در این نامه دستور داده شده بود از پخش ترانه آمنه... "آمنه در رادیو و تلویزیون جلوگیری شود.

من هم به سرعت متن این نامه را یادداشت کردم و به روزنامه که برگشتم جریان ممنوعیت پخش این ترانه را برای سردبیرمان مرحوم منصور، تاراجی شرح دادم تاراجی با خواندن متن دستور قطبی به هیجان آمد و از من خواست درباره این دستور خبر مفصلی بنویسم که همان روز با تیتر بزرگی در صفحه اول اطلاعات چاپ شد.».

ولی ما در تحریریه کیهان پس از شنیدن ماجرای کش رفتن دستور محرمانه قطبی منتظر ماندیم او واکنش تندی نشان بدهد و این خبر اطلاعات را تکذیب کند، اما برخلاف انتظار ما اتفاق عجیبی افتاد و واکنش قطبی حیرت زده مان کرد.

صبح روز بعد از انتشار خبر از رادیو ایران ترانه آمنه... آمنه را پخش کردند.

همه مان با تعجب به را هم در هم نگاه میکردیم در حالی که نمی‌دانستیم ماجرا چیست. نزدیک ظهر بود که این ترانه دوباره از رادیو پخش شد و خلاصه آن روز تا شب چند بار آن ترانه را پخش کردند، در حالی که سابقه نداشت ترانه‌ای حتی از یک خواننده معروف و تأیید شده روز با وجود استقبال و خواهش شنوندگان بیش از یک بار پخش کنند.

بالاخره پی بردیم که قطبی با پخش چندباره ترانه شیوۀ زیرکانه‌ای برای تکذیب خبر اطلاعات به کار برده و نشان داده ممنوعیت پخش این ترانه صحت ندارد.