به گزارش مجله خبری نگار، افرادی که به تئوریهای توطئه اعتقاد دارند، نه تنها به درست بودن خودشان اطمینان دارند، بلکه هوش خود را نیز بسیار دست بالا میگیرند و فکر میکنند که اکثر اطرافیانشان با آنها موافق هستند. این نتیجهای است که توسط یک گروه بینالمللی از دانشمندان حاصل شده است. این تحقیق در مجله Personality and Social Psychology Bulletin (PSPB) منتشر شده است.
این مطالعه شامل دادههای بیش از ۴۰۰۰ نفر در ایالات متحده بود. همه شرکتکنندگان وظایفی را انجام دادند که تفکر منطقی، ادراک و ارزیابی ریسک را آزمایش میکرد و سپس گزارش دادند که فکر میکنند چقدر خوب انجام دادهاند. محققان این خودارزیابیها را با نتایج زندگی واقعی مقایسه کردند و دریافتند افرادی که تمایل دارند بیش از حد به تواناییهای خود اعتماد داشته باشند، بیشتر احتمال دارد به نظریههای توطئه نادرست اعتقاد داشته باشند - به عنوان مثال، اینکه فرود بر ماه یک دروغ بوده و واکسنها بخشی از کنترل دولت هستند.
گوردون پنیکوک، استاد دانشگاه کرنل و نویسنده این مطالعه، گفت: «ما میدانستیم که نظریهپردازان توطئه معمولاً به حقانیت خود بسیار مطمئن هستند. اما اکنون مشخص شده است که آنها معمولاً بیش از حد به تواناییهای فکری خود اعتماد دارند.»
نکته جالب توجه، آزمایش با تصاویر تقریباً غیرقابل تشخیص بود که در آن پاسخهای شرکتکنندگان بیشتر بر حدس و گمان متکی بود تا مهارت واقعی. حتی در این مورد، افرادی که فکر میکردند خوب عمل کردهاند، بیشتر احتمال داشت که نظریهپرداز توطئه باشند، که نشان میدهد بیش از حد ارزیابی کردن عزت نفس یک ویژگی شخصیتی پایدار است، نه یک پدیده تصادفی.
نظریهپردازان توطئه همچنین تعداد افرادی که از آنها حمایت میکنند را بسیار بیش از حد تخمین میزنند. در حالی که تنها ۱۲٪ از پاسخدهندگان به طور متوسط از یک نظریه خاص حمایت کردند، کسانی که به آن اعتقاد داشتند، فکر میکردند که در اکثریت هستند - ۹۳٪ مواقع.
در حالی که پیش از این تصور میشد که اعتقاد به توطئهها ناشی از تمایل به احساس خاص بودن یا توضیح وقایع به شیوهای متناسب با جهانبینی شخصی است، تحقیقات جدید نشان میدهد که نقش بسیار بزرگتری توسط یک تحریف ساده از ادراک ایفا میشود - بیش از حد تخمین زدن هوش خود و باور به اینکه "همه اینطور فکر میکنند".