به گزارش مجله خبری نگار،اختلال بیش فعالی و کم توجهی (ADHD) یکی از شایعترین بیماریهای عصبی رشدی است که در کودکان دیده میشود. این بیماری دارای علائم بیش فعالی، بی توجهی و تکانشگری است که میتواند بر روابط بین فردی و عملکرد روزانه تاثیر بگذارد.
بسیاری از افراد مبتلا به بیش فعالی از جمله بزرگسالان از داروهایی استفاده میکنند که به کاهش علائم و بهبود تمرکز کمک میکند.
تعداد فزایندهای از تحقیقات نشان میدهد که برخی از این فواید ممکن است از طریق استفاده از زعفران نیز امکان پذیر باشد.
در ادامه به بررسی تاثیر زعفران در درمان علائم اختلال بیش فعالی و کم توجهی میپردازیم.
تا به امروز هیچ مطالعهای در مقیاس بزرگی وجود نداشته که نشان دهد زعفران میتواند به طور موثر علائم بیش فعالی را کاهش دهد.
البته این بدان معنا نیست که زعفران در درمان بیش فعالی بی تاثیر است. تعدادی از مطالعات کوچکتر نشان میدهد که زعفران به عنوان یک درمان انفرادی و به عنوان یک درمان مکمل برای افزایش مزایای داروهای معمولی بیش فعالی مانند متیل فنیدات، نویدبخش است.
متیل فنیدات که با نام تجاری ریتالین شناخته میشود یکی از رایجترین داروهایی است که برای درمان بیش فعالی تجویز میشود. این دارو به دستهای از داروها به نام محرکهای سیستم عصبی مرکزی تعلق دارد که با تنظیم مواد شیمیایی در مغز که تصور میشود زمینه ساز علائم بیش فعالی هستند، اثر میکند.
در سال ۲۰۱۹ یک مطالعه آزمایشی مهم زعفران را در مقابل متیل فنیدات مورد توجه قرار داد. محققان دریافتند که ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم زعفران در روز به مدت ۶ هفته با درمان با متیل فنیدات برای علائم بی توجهی و بیش فعالی قابل مقایسه است.
از آن زمان تحقیقات بیشتری در مورد حمایت از فواید زعفران برای بیش فعالی صورت گرفته شده است.
یک مطالعه در سال ۲۰۲۲ نشان داد که زعفران برای کاهش علائم بیش فعالی در بیماری بیش فعالی نسبت به متیل فنیدات موثرتر است، اگرچه متیل فنیدات برای علائم بی توجهی موثرتر است.
هر دو روش درمانی تعداد ساعات خواب شرکت کنندگان را بهبود بخشیدند، که یک چالش رایج در بیش فعالی است.
هنگامی که زعفران و متیل فنیدات با هم در یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۱ استفاده شدند، مشخص شد که این ترکیب موثرتر از استفاده از متیل فنیدات به تنهایی است.
این یافتهها توسط یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۲ تایید شد که همچنین نشان داد زعفران و متیل فنیدات ترکیبی برتر هستند.
علی رغم این یافتههای امیدوار کننده، تحقیقات گسترده تری در مورد زعفران برای بیش فعالی مورد نیاز است. همه مطالعات فعلی شامل گروههای شرکت کننده کوچک کمتر از ۱۰۰ نفر بودند.
مکانیسمهای دقیق پشت این که چرا زعفران ممکن است در درمان بیش فعالی موثر باشد مشخص نیست، اما ممکن است به انتقال دهندههای عصبی مرتبط با بیش فعالی و ویژگیهای محافظت عصبی این ادویه مربوط شود.
گمان میرود که عدم تعادل در برخی از انتقال دهندههای عصبی نقش مهمی در بیش فعالی ایفا میکند و پایه و اساس موثر بودن داروهای محرک را ایجاد میکند. یکی از راههایی که زعفران میتواند به عنوان یک عامل درمانی عمل کند، تحریک مواد شیمیایی موجود در مغز شما مانند گلوتامات و دوپامین است شبیه به متیل فنیدات.
اینکه چگونه زعفران از عملکرد عصبی محافظت میکند نیز ممکن است در این امر موثر باشد.
یک بررسی در سال ۲۰۲۲ توضیح میدهد که زعفران به طور مداوم اثرات محافظتی در برابر اختلالات عصبی دارد. بسیاری از این فواید ناشی از خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی زعفران است که به مبارزه با استرس اکسیداتیو و التهاب کمک میکند.
استرس اکسیداتیو حالتی از عدم تعادل در بدن شما است که در آن مولکولهای بسیار واکنش پذیر به نام رادیکالهای آزاد بیشتر از آنتی اکسیدانها هستند، موادی که به تنظیم آنها کمک میکنند. استرس اکسیداتیو باعث آسیب در سطح سلولی میشود و میتواند به بسیاری از فرآیندهای بیماری کمک کند.
بر اساس یک بررسی در سال ۲۰۱۸، استفاده از آنتی اکسیدانهایی مانند زعفران برای درمان بیش فعالی میتواند از آسیب به نورونهایی که ممکن است در اختلالات رشد عصبی دخیل باشد، جلوگیری کند.
به عنوان یک درمان تجربی هیچ دوز جهانی برای مصرف زعفران در درمان بیش فعالی وجود ندارد. توصیههای مکمل غذایی بسته به تامین کننده متفاوت است و ممکن است تا ۱۰۰ میلی گرم خوراکی در روز باشد.
یک مطالعه برجسته در سال ۲۰۱۹ نشان داد که مصرف روزانه ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم زعفران در بین کودکان ۶ سال تا ۱۷ سال برای علائم بی توجهی و بیش فعالی به مدت ۳ هفته موثر است.
یک کارآزمایی بالینی در سال ۲۰۲۲ در مورد افزودن زعفران به درمان متیل فنیدات از ۱۵ میلی گرم زعفران دو بار در روز به مدت ۶ هفته استفاده کرد.
زعفران را میتوان به صورت پودر، کپسول و خشک شده خریداری کرد.
هنگامی که زعفران در دوز توصیه شده مصرف شود، به نظر میرسد ایمن باشد اگرچه تحقیقات بیشتری در مورد انسان مورد نیاز است.
عوارض جانبی مصرف زیاد زعفران عبارتند از:
*استفراغ
*سرگیجه
*از دست دادن اشتها
*سردرد
*ادرار خونی
*حالت تهوع
*واکنش آلرژیک
زعفران در افراد باردار باید با احتیاط مصرف شود، زیرا میتواند باعث تحریک رحم و گاهی سقط جنین شود.
زعفران برای درمان علائم بیش فعالی یک زمینه تحقیقاتی نوظهور بوده، اما شواهد امیدوارکننده است. زعفران ممکن است به تحریک مواد شیمیایی در مغز کمک کند که زمینه ساز بیش فعالی هستند و خواص ضد التهابی و آنتی اکسیدانی آن ممکن است به محافظت از عملکرد عصبی کمک کند.
از آنجایی که اطلاعات زیادی در مورد دوز مناسب زعفران به طور خاص برای درمان بیش فعالی وجود ندارد، صحبت با یک پزشک میتواند به شما در ایجاد یک برنامه درمانی ایمن برای ترکیب این ادویه کمک کند.
منبع:سومیتا