به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: حرف سوغاتی که میشود، کام همه شیرین میشود جز نظام سلامت کشور و وزارت بهداشت. شیوع بیماریهای غیرواگیر در کشور شیب صعودی دارد و افزایش مبتلایان به دیابت، بیماریهای قلبی - عروقی، چاقی، قند خون و... چالشی جدی برای متولیان حوزه سلامت رقم زده و متخصصان میگویند که یکی از عوامل مهم در بروز این بیماریها، مواد غذایی ازجمله همین سوغاتیها هستند که حاوی کربوهیدراتهای مضرند. نکته جالب اینجاست که بالاخره پس از ۲۰ سال، توجه وزارت بهداشت به این موضوع جلب شد و آنها حالا بهدنبال این هستند که یک گام پیشتر از درمان، سراغ عادات غذایی مردم بروند که گفته میشود حدود ۶۰ درصد در بروز بیماریهای غیرواگیر دخیل هستند. وزیر بهداشت در اینباره دیروز از تدوین نقشه تغذیه کشور خبر داده، اما به نکته جالب دیگری هم اشاره کرده؛ اینکه بخش زیادی از سوغاتیها و غذاهای ایرانی دارای قند فراوان هستند و عامل افزایش بیماری دیابت و در اینباره باید برنامهریزی شود.
«سوغاتی جزو آداب و رسوم و فرهنگ ایرانیهاست و شاید اینطور تصور شود که نمیتوان در تولید آنها تغییری ایجاد کرد، اما طی این مدت ما تجربیاتی داشتیم که بدون تغییر ذائقه مردم، برخی محصولات پرمصرف غذایی هم سالمتر تولید شدهاند.» این نکتهای است که جلالالدین میرزایرزاز، رئیس انجمن تغذیه ایران به همشهری میگوید و در توضیح بیشتر بیان میکند: «اینکه توجه وزارت بهداشت به موضوع تدوین نقشه تغذیه کشور جلب شده، اقدام مثبتی است، چون معمولا نگاه این وزارتخانه در طول ادوار گذشته درمانی بوده نه پیشگیری. بیماریهای غیرواگیر براساس مطالعاتی که ما انجام دادیم و مقالات خارجی که بررسی کردیم، بحث تغذیه در بیماریهای غیرواگیر حدود ۵۵ تا ۶۰ درصد است. به این معنا که اگر ملتی اصلاح عادت غذایی و تغذیه سالم داشته باشد، این میزان از بار بیماری را طی یک دهه کاهش میدهد.»
رئیس انجمن تغذیه ایران درباره مبحث مطرحشده از سوی وزیر بهداشت درباره سوغاتیهایی که حاوی قند فراوان و عامل خطر درباره بیماریهای غیرواگیر هستند هم عنوان میکند: «تهیه سوغاتی بخشی از فرهنگ و آداب و رسوم ایرانیهاست. به همین دلیل قدم بعدی باید این باشد که با حفظ این فرهنگ و آداب، سوغاتیهای مختلف را به سمت سالمسازی پیش ببریم. البته مقاومتهایی درباره تغییرات درباره چنین محصولاتی وجود دارد، اما ما تجربههایی داریم که برخی محصولات بهتدریج سالمتر تولید شدهاند. زمانی که رئیس انستیتو تحقیقات تغذیه و صنایع غذایی کشور بودم، یکی از مهمترین اقدامات، تولید شیرکاکائو با کاهش مصرف شکر بود. بهتدریج درصد شکر شیرکاکائو را ۶ تا ۷ درصد کم کردیم و کسی هم متوجه نشد.»
بهگفته این پزشک «ابتدا شرکتها مقاومت میکردند که فروششان کم نشود، اما این مسئله درباره ۶ شرکت لبنی و همراهی انجمن صنایع لبنی محقق شد و درصد شکر کم شد.» او درباره ۲ محصول دیگر که در این طرح سالمسازی بهتدریج با کاهش مواد مضر تولید و عرضه شد هم میگوید: «در اینباره با چند کارخانه بیسکوئیتسازی مکاتبه کردیم و پای کار آمدند. تولید بیسکوئیتها بهگونهای است که به قالب میچسبند و به همین دلیل تولیدکنندگان درصد استفاده از روغن را بیشتر میکنند. تنها درباره یک محصول موفق شدیم که این استفاده از روغن را از ۱۸ درصد به ۱۳.۵ درصد برسانیم. در دوغ هم نیمدرصد نمک را کاهش دادیم.»
میرزایرزاز با تأکید بر اینکه درباره سوغاتیها هم میتوان این سالمتر تولیدشدن را با حفظ فرهنگ و سنن ایجاد کرد، بیان میکند: «اگر درصد شکر گز اصفهان را ۶۰ یا ۷۰ درصد درنظر بگیریم، در یک بازه زمانی میتوان بهتدریج از شکر مصنوعی آن کم کرد و شیرینکننده طبیعی مثل استیویا را جایگزین آن کرد. البته نیاز است که یک کارگروه مشترک تشکیل شود و ما هم اعلام آمادگی میکنیم که در این زمینه کمکهای لازم را داشته باشیم.»