باید نظام اداره کودکستان‌ها یکپارچه شود

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: سال ۱۳۹۹ با تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک و انتقال متولی‌گری مهدکودک‌های کشور از سازمان بهزیستی به این سازمان تازه‌تأسیس، انتظار می‌رفت این فرایند امتداد پیدا کند و متولی‌گری تعلیم و تربیت کودکان زیر ۷ سال تمام و کمال به این نهاد زیر مجموعه آموزش و پرورش واگذار شود، اما درحالی‌که حدود ۳ سال از پاگرفتن و فعالیت سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک می‌گذرد، هنوز بخش قابل توجهی از مراکز نگهداری کودکان زیر ۷ سال و به‌ویژه مراکز نگهداری اطفال زیر ۴ سال زیرنظر بهزیستی و سایر سازمان‌های دولتی و غیردولتی فعالیت می‌کنند که تعارض مدیریتی و ساختاری را به‌دنبال داشته و مشکلاتی را در این زمینه به وجود آورده است. در گفتگو با مجتبی همتی‌فر، رئیس سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک به این مسئله پرداخته‌ایم و تأثیر تعارض مدیریتی این مراکز بر روند رشد و تربیت کودکان در کودکستان‌ها را بررسی کرده‌ایم.

درحالی‌که متولی‌گری کودکستان‌ها به سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک سپرده شده، هنوز بخش زیادی از مراکز نگهداری کودکان زیر ۴ سال تحت مدیریت سایر سازمان‌های دولتی یا غیرانتفاعی اداره می‌شوند و سازمان ملی کودک، نقش ناظر بر فعالیت‌های آن‌ها را ایفا می‌کند. این شیوه نظارت باعث تعارض در سیاستگذاری و شیوه‌های اجرایی این مراکز می‌شود و مشکلاتی را به‌وجود می‌آورد. برای رفع این تعارض مدیریتی چه برنامه‌ای دارید؟

از تکالیف سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک، ابلاغ ضوابط جدید و ساماندهی کودکستان‌هاست و مسئولان مراکز نگهداری کودک هم موظفند با تطبیق خود با قوانین جدید امتیاز خود را تمدید کنند. ما درنهایت باید به یک نظام یکپارچه در اداره کودکستان‌ها دست یابیم. اما باید به این نکته توجه کنیم که فلسفه تشکیل سازمان ملی تعلیم و تربیت کودک این نبوده که وظایف سایر سازمان‌ها را برعهده بگیرد، بلکه قرار بوده در این زمینه راهوری ملی داشته باشد. مسئله رشد کودک، موضوعی تک‌بعدی و صرفا آموزشی نیست، بلکه مسائل مختلفی مانند بهداشت و سلامت، شرایط تغذیه‌ای، رشد اجتماعی کودک و ... در رشد کودک دخیل هستند؛ مثلا بحث بهداشت و سلامت جسمی و شرایط تغذیه‌ای کودک در رشد مغزی او اهمیت زیادی دارد که وزارت بهداشت در مورد تأمین بهداشت و سلامت، نقش جدی دارد و اعتبارات ویژه‌ای هم در اختیار آن قرار گرفته است. در بودجه ۱۴۰۲ وزارت بهداشت و درمان، برای جلوگیری از سوءتغذیه کودکان زیر ۵ سال ۱۴۰۰ میلیارد تومان پیش‌بینی شده است.

گنجاندن همه این مفاهیم در ذیل مسئله تعلیم و تربیت، وظایف سازمان ملی کودک را در مراحل اجرایی محدود و به سیاستگذاری و نظارت معطوف می‌کند. سازمان در حوزه‌های اجرایی و تصدی‌گری ورود نمی‌کند؟

سازمان ملی تعلیم و تربیت، تلاش می‌کند نگاه ملی به مسائل حوزه کودک را تقویت کند. این سازمان اگرچه زیرمجموعه آموزش و پرورش است، اما صرفا خود را متولی آموزش نمی‌داند، همچنان که در اساسنامه سازمان، گستره وظایفی که برای سازمان در نظر گرفته شده ناظر بر سلامت، سرگرمی، مصرف فرهنگی و تغذیه رسانه‌ای، بعد بهداشتی، حقوق کودک و ... است و در همه این عرصه‌ها مسئولیت دارد؛ لذا در تلاش هستیم با نهاد‌های ذیربطی که در حوزه کودک فعالیت می‌کنند، هم‌افزایی ملی داشته باشیم. در این زمینه تلاش‌هایی انجام شده و در مورد استان‌ها این حرکت را شروع کرده‌ایم.

انتظار می‌رود بر فرایند آموزش در این مراکز نظارت جدی داشته باشد، اما یکی از مهم‌ترین مسائل کودکستان‌ها سلیقه‌ای بودن و پایین بودن سطح آموزشی این مراکز است.

در مورد خدمات آموزشی که در کودکستان‌ها ارائه می‌شود، باید به این نکته توجه کنیم که اساسا این دوران، دوره آموزش به‌معنای مصطلح و رسمی آن نیست و وارد کردن آموزش رسمی، درس و مشق به این مراکز انحراف و آسیب است، اما اگر آموزش را به مفهوم تربیت اجتماعی درنظر بگیریم، این انتظار وجود دارد که کودکستان‌ها مکان‌های غنی تربیتی در این زمینه باشند که تا نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم. مهم‌ترین نیاز در این زمینه ایجاد نگاه تربیتی در مربیان و تولید محتوای فاخر برای دستیابی به تربیت اجتماعی کودکان است. این حرکت در سازمان آغاز شده و رویداد ملی یارستان کودکستان بستری است که در آن محتوا‌هایی متنوع و خلاقانه تولید می‌شوند که تا حدود زیادی با شاخص‌های سازمان هماهنگی دارند.