پیشگیری و اقدامات درمانی اولیه در مارگزیدگی

به گزارش مجله خبری نگار،متن این توصیه‌ها به شرح زیر است:

*هنگام دوباره پوشیدن کفش ها، باید داخل آن‌ها را به دقت بررسی کرد.

*در روز‌های گرم، هنگام حضور و پیش از ورود به مکان‌های خنک و سایه دار مانند شکاف کوه ها، غارها، سنگ‌های کنار چشمه‌ها و زیر شاخه درختان، باید از نبود مار مطمئن شوید.

*در حین راه رفتن میان علف‌های بلند، حتما باید با دقت زیرپا را پایید و با استفاده از یک چوب دستی یا عصا و کشیدن آن به زمین و ضربه زدن به سنگ‌ها یا شاخه‌های جلو از وجود مار آگاه شوید.

*در بسیاری موارد، مارگزیدگی‌ها در ناحیه زانو به پایین اتفاق میافتد بنابراین هنگام گذر از مناطق احتمالی زیستگاه مار، با پوشیدن کفش‌های مناسب مانند چکمه و پوتین و جوراب‌های ضخیم از ناحیه زیر زانوی پای خود محافظت کنید.

*از دست بردن به زیر توده‌های سنگ یا داخل توده‌های علف اجتناب کنید؛ زیرا در بسیاری موارد، آشیانه مار‌ها در این نوع مکان‌ها است.

*در بسیاری موارد مارگزیدگی به دنبال اقدام به صید مار و تحریک حیوان انجام می‌شود؛ بنابراین از صید بی مورد مار‌ها اجتناب کنید.

*در مسافرت یا گردش در جنگل ها، پارک‌ها یا کوهستان‌هایی که ممکن است زیستگاه مار باشند، کوله پشتی و لباس‌ها ارا نباید روی زمین رها کرد.

*در صورت اقامت در چادر در مناطق مارخیز، باید همیشه در چادر بسته باشد و شب‌ها وسایل و به ویژه کفش‌ها را به درون چادر ببرید و اگر به ناچار، برخی لوازم از جمله کفش‌ها خارج از چادر ماند، حتما باید آن‌ها را داخل یک کیسه نفوذناپذیر قرار دهید.

*در مناطقی که دید کافی نیست، باید از بالارفتن خودداری کرد.

*از دست زدن به مار سمی مرده به ویژه در ساعت‌های اول مرگ آن باید پرهیز کرد، زیرا خطر گزش رفلکسی در برخی مار‌ها تا ساعت‌ها پس از مرگ وجود دارد.

*اوج فعالیت زمانی مار‌ها پس از تاریکی هوا است که به شکار می‌پردازند؛ از این رو، هنگام پیاده روی در شب باید به دقت مراقب بود.

**در مناطق روستایی و کشاورزی برای پیشگیری از مارگزیدگی باید:

*اطراف خانه‌ها را از مکان‌هایی که برای مخفی شدن مار‌ها مناسب می‌باشند مانند توده زباله، بوته‌های بلند، نخاله‌های ساختمانی پاکسازی کرد.

*شاخه‌های درختانی که در تماس با دیوار‌های خانه می‌باشند و بوته‌های گل و گیاه در حیاط و اطراف خانه را کوتاه کرد.

*انبار نگهداری محصولات کشاورزی را دور از محل مسکونی ساخت.

*مخازن آب، حوضچه‌ها و استخر‌های آب باتوجه به جذب جانورانی مانند قورباغه و وزغ به عنوان طعمه‌های مورد علاقه مار‌ها می‌توانند سبب جذب مار‌ها در این مکان‌ها شده و باید به صورت دوره‌ای از نظر وجود و یا عدم وجود مار، بررسی شوند.

*جمع آوری هیزم در شب در مناطق مارخیز با افزایش احتمال خطر مارگزیدگی همراه است.

*از راه رفتن با پا‌های برهنه و یا پوشیدن صندل در حیاط و بیرون منزل اجتناب کنید.

*در مناطق ییلاقی و بیرون از شهر در هنگام راه رفتن در شب به ویژه پس از بارندگی حتما از نور مناسب مانند چراغ قوه یا مشعل استفاده کنید.

*در نواحی خارج از شهر، بارندگی می‌تواند سبب خروج مار‌ها از لانه‌ها و محل‌های اختفای آن‌ها شده و پس از بارندگی، احتمال مواجهه با مار‌ها و مارگزیدگی افزایش یابد؛ بنابراین در مناطق مارخیز در هنگام راهپیمایی در جاده به ویژه در شب باید مراقب بود.

*در هنگام رانندگی با وسیله نقلیه از زیرگرفتن عمدی مار‌های در جاده خودداری شود. این امر ممکن است سبب زخمی شدن مار و افزایش خطر حمله مار زخمی به عابرین پیاده شود. از طرفی احتمال اینکه مار به زیر وسیله نقلیه پیچیده و در هنگامی که وسیله نقلیه متوقف است از سوراخ‌ها و منافذ گف آن خزیده و وارد خودرو شود، وجود دارد.

*از نزدیک شدن و آوردن کودکان به نواحی مارخیز خودداری کنید.

**اقدامات درمانی اولیه:

*آرام کردن مصدوم

*دور کردن فرد آسیب دیده از محل حادثه به منظور جلوگیری از گزیدگی مجدد

*قرار دادن بیمار در وضعیت نشسته یا درازکش؛ در حالیکه اندام مارگزیده در موقعیت افقی قرار گیرد.

*بی حرکت کردن اندام مارگزیده به وسیله آتل یا باند پارچه ای. هرگونه حرکت یا انقباض عضلانی ممکن است به افزایش ورود سم مار به جریان خود و لنف منجر شود.

*خارج کردن تمام وسایل زینتی مانند ساعت و انگشتر

*شستشوی محل گزش با آب و صابون و بانداژ اندام مارگزیده

*استفاده از برانکارد در صورت نیاز به حمل مارگزیده