سایه‌روشن‌های بسته حمایتی بورس؛ اقدامات جدید سیاستگذار منافع سهامداران را تامین میکند؟

به گزارش مجله خبری نگار/اسکناس: برهمین اساس بنظر میرسد تا زمانیکه سیاستگذار متوجه سازوکار‌های هوشمند بازار سرمایه نباشد، هیچکدام از بسته‌های حمایتی جوابگوی مشکلات نخواهد بود.

بسته حمایتی بورس حاصلی ندارد

عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس گفت: بسته‌هایی که مسئولین سازمان بورس در راستای حمایت از سهامداران تدوین می‌کنند با روح بازار سرمایه در تضاد است. محسن زنگنه در گفتگو با بازار، با اشاره به تدوین بسته حمایتی دولت از بورس و نارضایتی سهامداران از اینگونه سیاست گذاری ها، بیان کرد: بنده دیدگاهم را در قبال تدوین این بسته‌های حمایتی به وزیر اقتصاد مطرح کردم.

وی افزود: بسته‌هایی که مسئولین سازمان بورس در راستای حمایت از سهامداران تدوین می‌کنند با روح بازار سرمایه در تضاد است. این نماینده مجلس با بیان اینکه بازار سرمایه و بورس به اصطلاح دماسنجی برای وضعیت اقتصادی برشمرده می‌شود، بیان کرد: این دماسنج اقتصادی را نمی‌توانیم به زور سبز نگه داریم.

نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس تاکید کرد: اینکه ما بخواهیم بازار سرمایه را به بانک تبدیل کنیم و برای افراد مثلاً یک سود بیست درصدی در نظر بگیریم و این منابع را هم از محل و جیب دولت تامین کنیم، باید بدانیم تقریبا چنین مواردی در دنیا وجود ندارد و به اصطلاح بی نظیر است. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس تاکید کرد: بنده در جلسه‌ای به وزیر اقتصاد گفتم که واقعا چنین بسته‌های کارایی لازم را ندارد. این نماینده مجلس با بیان اینکه ما از سویی دیگر به دنبال افزایش اعتماد در بازار سرمایه هستیم، بیان کرد: این در حالی است که ما می‌آییم و می‌گوییم هر گونه عرضه اولیه در بنگاه‌ها تا اطلاع ثانوی ممنوع است؛ خب این به چه معناست؟ یعنی ما هیچ اعتمادی به بازار سرمایه نداریم.

نماینده مردم تربت حیدریه در مجلس با اشاره به حوزه صندوق‌های ثابت بیان کرد: اینکه ما بیاییم و برای صندوق‌های ثابت اوراق تبعی صادر کنیم باید بدانیم که اوراق تبعی و اوراق اختیار اصولاً برای صندوق و سهام‌های شناور است نه برای صندوق ثابت. عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه تضامین صندوق ثابت به خوبی در قانون مشخص شده است، تاکید کرد: این موضوع سازوکاری کاملا قانونی دارد لذا ما در این فرایند داریم اوراق تبعی که هر سهمش یک ریال است را به صندوق ثابت ارجاع می‌دهیم. این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: اینکه ما از ابزار‌هایی همچون اوراق اختیار استفاده کنیم بسیار خوب است و به نظر بنده بازار سرمایه باید زودتر از این‌ها دست به این اقدام می‌زد، با این حال اوراق اختیار در دنیا سازوکار خودش را دارد یعنی منتشر کننده آن و ضمانت دهنده اش، معلوم است و قیمتش هم یک الگوریتمی دارد و بیشتر برای کم کردن ریسک در اوراق بهادار سیال استفاده می‌شود نه در صندوق‌های ثابت.

این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: به اعتقاد بنده افرادی که بسته‌های حمایتی برای بازار سرمایه را تدوین می‌کنند در حقیقت با روح بازار سرمایه آشنایی چندانی ندارند و یا اینکه می‌کوشند دست به یک اقدام صوری بزنند. این در حالی است که باید بدانند اقتصاد یک موجود هوشمند است.

وی در ادامه درباره واکنش وزیر اقتصاد پیرو اشکالات به بسته حمایتی از بورس اظهار کرد: آقای خاندوزی به ما گفتند که باید جلساتی در این زمینه برگزار شود و برخی موارد مورد بررسی قرار گیرد. این نماینده مجلس تاکید کرد: البته در آن جلسه بنده به وزیر اقتصاد گفتم که شما از طرفی می‌گویید که عرضه انجام نگیرد و، اما از سویی دیگر خبر می‌رسد که دوازده درصد از سهام هلدینگ خلیج فارس عرضه می‌شود. از سویی دیگر هم رییس سازمان خصوصی سازی تاکید می‌کند که در ماه‌های آینده عرضه‌های زیادی خواهیم داشت؛ خب این موارد هیچ تناسبی با هم ندارد. البته وزیر اقتصاد این را هم گفتند که این عرضه‌ها محدود است و اهلیت افراد باید مدنظر قرار گیرد. وی تاکید کرد: بنابراین بسته حمایتی از بورس با روح اقتصاد هماهنگ نیست.

موافقان چه می‌گویند؟

مدیر بورس منطقه‌ای کرمانشاه معتقد است، اگر بسته حمایتی ۱۰ بندی سازمان بورس برای بازار سرمایه اجرایی شود، دیگر وضعیت بازار به این شکل نخواهد بود.

محمد بهمن در گفتگو با ایسنا، با اشاره به روند نزولی بازار سرمایه کشور از مرداد ماه سال ۱۳۹۹، گفت: عوامل متعددی بر این روند نزولی موثر بود که ایجاد حباب در بازار و افزایش قیمت ناگهانی سهام، سیاست دولت در زمینه افزایش بهره بین بانکی، قیمت گذاری دستوری و... از مهمترین آن‌ها بود و این هشدار را به بازار می‌داد که روز‌های خوبی برای بورس کشور پیش‌بینی نمی‌شود.

وی ادامه داد: در بهار و تابستان امسال سیاست‌های حمایتی که برای بورس در نظر گرفته شد تا حدودی به ایجاد ثبات و تعادل در بازار کمک کرد، اما ناآرامی‌های اخیر کشور بورس را تحت تاثیر منفی قرار داد. مدیر بورس منطقه‌ای کرمانشاه با اشاره به اهمیت بازار سرمایه و وضعیت کنونی آن، تاکید کرد: این شرایط باعث شد اخیرا سازمان بورس بسته حمایتی ۱۰ بندی را برای بهبود وضعیت بازار سرمایه ارائه دهد. بهمن یکی از مهمترین بند‌های این بسته را بیمه کردن سهام افراد حقیقی که سهام آن‌ها تا سقف ۱۰۰ میلیون تومان است اعلام کرد که می‌تواند اثر بسیار مثبتی بر بازار داشته باشد، زیرا حدود ۹۶ درصد کد‌های حقیقی موجود در بازار همین میزان سهام دارند و با این روند برای ماندگاری در بازار ترغیب خواهند شد. وی نظارت و رصد فعالیت بازارگردان‌ها و حقوقی‌ها و محدود کردن عرضه از سوی آن‌ها را نیز از دیگر بند‌ها برشمرد که به بهبود بازار کمک می‌کند، زیرا بخش قابل توجهی از فشار عرضه که منجر به قرمز شدن بازار می‌شود ناشی از فروش سهام حقوقی‌ها و بازارگردان‌ها است.

مدیر بورس منطقه‌ای کرمانشاه با اشاره به اینکه برخی از این بند‌ها در شیوه نامه‌های حمایتی قبلی نیز وجود داشته، خاطرنشان کرد: اجرایی شدن این شیوه نامه حمایتی جدید نیازمند همراهی همه بخش‌ها برای تحقق همه بند‌ها است و تنها در صورتی اثرگذار خواهد بود که همه بخش‌های مرتبط با اقتصاد از بانک مرکزی تا کمیسیون اقتصادی مجلس، وزارت اقتصاد و دارایی و ... همکاری لازم را داشته باشند. بهمن اظهار کرد: نیاز است بانک مرکزی در زمینه کاهش بهره بین بانکی همراهی کند، به علاوه به همراهی کمیسیون اقتصادی مجلس برای واریز منابع در نظر گرفته شده در بودجه سال ۱۴۰۱ به صندوق تثبیت بازار سرمایه نیاز داریم. وی معتقد است، اگر همه این بند‌ها اجرایی شود وضعیت بازار سرمایه بسیار بهتر خواهد شد و اگر بخواهیم از ظرفیت عظیم بازار سرمایه استفاد کنیم نیازمند اجرایی شدن این بسته حمایتی هستیم.

مدیر بورس منطقه‌ای کرمانشاه گفت: نباید فراموش کنیم بازار سرمایه نه تنها سهم بسزایی در اقتصاد کشور دارد، بلکه حمایت از آن به تامین نقدینگی مورد نیاز صنایع و شرکت‌ها کمک کرده و در نهایت سود آن عاید سهام‌داران خواهد شد. وی تداوم وضعیت نامساعد کنونی بازار سرمایه را باعث خروج سرمایه از این بازار دانست و گفت: در استان کرمانشاه در شرایطی که به طور میانگین در سال ۵۵ درصد ارزش معاملات مربوط به فروش و ۴۵ درصد مربوط به خرید سهام بوده، اما در مهرماه ۷۴ درصد معاملات به فروش و تنها ۲۶ درصد به خرید اختصاص یافت که نشان از خروج سرمایه از بورس دارد.

یکی از مدیران پیشین سازمان بورس و اوراق بهادار نیز با بیان اینکه انتشار اوراق تبعی با رویکرد بیمه جمعی سهام می‌تواند اثر اطمینان‌بخشی روی بازار سرمایه به جا بگذارد، گفت: بهتر است دولت زمینه‌های پیش‌بینی پذیری اقتصاد را برای بنگاه‌های اقتصادی فراهم کند. «مهدی پارچینی» در گفتگو با خبرنگار اقتصادی ایرنا با اشاره اینکه تجربه انتشار اوراق تبعی با رویکرد بیمه جمعی سهام پیش‌تر هم به صورت گسترده برای سرمایه‌گذاران انجام و اعمال شد، افزود: این تصمیم در گذشته باعث اطمینان بخشی به بازار سهام شد و به نظر در شرایط کنونی هم این اتفاق می‌تواند اثر مثبت بگذارد.

وی عنوان کرد: انتشار اوراق تبعی و بیمه گسترده سهام می‌تواند یک حاشیه امن و تضمینی برای سهامداران حقیقی ایجاد کند که این موضوع باعث برقراری ثبات و اطمینان از ناحیه شرایط آینده شرکت‌ها و سرمایه‌گذاری می‌شود. پارچینی گفت: در کنار این اقدامات حمایتی از بازار سرمایه، بهتر است دولت برنامه حمایت جامعی را در دستور کار قرار دهد تا اثرگذاری این تصمیم‌ها زودگذر نباشد و در بلندمدت شاهد یک رویه منطقی و تعادلی در بازار باشیم. مدیر سابق نظارت بر بورس‌های سازمان بورس یکی از چالش‌های کنونی بازار سهام را به گزارش عملکرد شرکت‌ها مربوط می‌داند که به خاطر افزایش بهای تمام شده تولیدات شرکت‌ها که مستقیماً به تصمیماتی در زمینه خوراک و هزینه‌های انرژی بر می‌گردد، روی سود عملیاتی شرکت‌ها اثر منفی گذاشته است.

وی با اشاره به چالش‌های دیگر بازار سهام همچون انتشار اوراق و افزایش نرخ سود بانکی گفت: دولت باید برای هر مسئله یا موضوعی از تکرر تصمیمات پرهیز کند، چراکه ابهام و تکرر در تصمیم‌ها باعث می‌شود افق سرمایه‌گذاری‌ها کوتاه‌مدت شود؛ این در حالی است که رویکرد اصلی باید در جهت پیش‌بینی پذیری اقتصاد باشد. به گفته پارچینی، بسته حمایتی بازار سهام قطعاً می‌تواند در کاهش بی‌اعتمادی به بازار سرمایه موثر باشد. مدیر سابق نظارت بر بورس‌های سازمان بورس تصریح کرد: بی‌اعتمادی شکل گرفته در بازار سرمایه ناشی از تصمیم‌هایی است که در جای دیگری از اقتصاد گرفته شده و اثرش را روی بنگاه‌ها گذاشته است.

وی اظهار داشت: بازار سرمایه با چالش‌های متعدد و متنوعی مواجه است که افق بلندمدت سرمایه‌گذاری را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ این در حالی است که اگر سیاست‌گذار بتواند در حل این چالش‌ها موفق باشد، نوعی اطمینان‌بخشی در بازار شکل می‌گیرد. پارچینی با تاکید بر اینکه بازار سهام لاجرم به لحاظ اثر تورمی باید رشد کند؛ اما مسئله اینجاست که عملکرد شرکت‌های بورسی به سیاست‌های کلان دولت بر می‌گردد، گفت: در صورتی که سیاست‌گذار تصمیم درست را اخذ کند، آن زمان نیاز به بسته‌های اطمینان‌بخشی نخواهیم داشت، چراکه عملکرد شرکت‌ها می‌تواند این اطمینان را به بازار بدهد و سرمایه‌گذار به دلیل هوشمندی که در درون خود نهفته دارد، به سرعت منابع را به بازار سرمایه هدایت می‌کند.

مدیر سابق نظارت بر بورس‌های سازمان بورس با اشاره به اینکه ثبات در سیاست‌های کلان اقتصاد و فراهم کردن بستر پیش‌بینی‌پذیری اقتصاد باعث ایجاد موقعیتی باثبات برای شرکت‌ها و نیز سرمایه گذاران می‌شود، اظهار داشت: نبود پیش‌بینی پذیری اقتصاد، یک مسیر مبهم و تاریک را در برابر شرکت‌ها و سرمایه گذاری‌ها قرارمی دهد؛ چراکه سرمایه‌گذار نیازمند ثبات اقتصادی است و اگر شرایط نا امن باشد سرمایه‌گذار نیز به سمت بازار امن حرکت می‌کند. پارچینی تاکید کرد: پارامتر‌های کلان اقتصادی همچون نرخ بهره و یا نرخ ارز در توجیه پذیری طرح‌های توسعه‌ای اثرگذار است و بهتر است دولت با دقت و حساسیت بیشتری روی متغیر‌های کلان تصمیم‌گیری کند.