بختک جنگ داخلی روی سر عراق!

به گزارش مجله خبری نگار، هرج و مرج و نابسامانی سیاسی در عراق که طی روز‌های اخیر در قالب دو حمله به پارلمان انجام شد، واکنش‌های گسترده‌ای در داخل و خارج از این کشور داشته است. معترضان عراقی که اغلب آن‌ها از هواداران جریان صدر هستند در روز‌های اخیر با تجمع در منطقه سبز بغداد، دو بار وارد پارلمان این کشور شدند، به نحوی که فعالیت پارلمان به ناچار تعطیل شد. معترضان عمدتاً صدری به تداوم تظاهرات اصرار دارند و به مقر دستگاه عالی قضایی عراق نیز حمله کردند.

همزمان مقتدی صدر، از دیگر گروه‌ها و جناح‌های سیاسی خواست از اعتراضاتی که به حمله هواداران وی به پارلمان و اشغال آن جا انجامیده است، حمایت کنند. عراق روز‌های ناآرامی پیش رو دارد و توافق گروه‌های شیعی چندان در دسترس نیست. معرفی السودانی با توجه به نزدیکی به نوری المالکی و نیز ناهماهنگی‌های حداقلی گروه‌های شیعه با مقتدی صدر نتوانست طرحی برای خروج از وضعیت فعلی باشد. فارغ از رفتار‌های آشوبگرانه هواداران مقتدی که قابل پیش‌بینی بود، به نظر می‌رسد انتشار تصاویر المالکی با اسلحه و نیز فراخوان چارچوب هماهنگی گروه‌های شیعه برای تجمع هواداران از جمله اقدامات نادرست در فضای ملتهب فعلی عراق باشد.

این جا اصرار دو طرف بر مواضع خود و کشیدن کشمکش‌ها به خیابان در سایه نبود چشم انداز توافقی میان هر دو، احتمال ورود عراق به درگیری داخلی را بالا می‌برد. در شرایط کنونی احتمالاً ایده تغییر محل برگزاری جلسه پارلمان چندان قابل اجرا نباشد و با توجه به دستور الحلبوسی برای تعلیق جلسات و نیز برخورد نکردن (خواسته/ناخواسته) دولت الکاظمی با هواداران مقتدی، راهکار باقی‌مانده گفتگو با جریان صدر است.

گفت‌وگویی که در آن چارچوب هماهنگی باید آماده ارائه امتیازات قابل توجهی به مقتدی باشد. دور از ذهن نیست که وضعیت فعلی باعث تزاید گفتمانی شود که برآیند آن بازخیزی استبداد و افول همین میزان از دموکراسی در عراق باشد. هم در سطح ساختار و هم در سطح کارگزار چندان ظرفیت بن‌بست‌شکنی و انسدادزدایی از نظام سیاسی عراق وجود ندارد. افزایش حملات به دادگاه عالی فدرال عراق و نیز تردید در امکان نقش‌آفرینی مؤثر مرجعیت برای بهبود شرایط قابل اشاره است. به هر روی واقعیت صحنه سیاسی عراق فعلاً شکاف‌های فزاینده و تکثر بدون ظرفیت اجماع‌سازی است. احتمالاً عراق مصداق این عبارت باشد که: «جوامع از تاریخ خود جدا نمی‌شوند».