به گزارش مجله خبری نگار به نقل از خبرگزاری آسوشیتدپرس، رویارویی روسیه و اوکراین که اکنون بیش از یک ماه (۲۴ فوریه/ ۵ اسفند) از شروع آن میگذرد؛ بر همکاریهای علمی دو طرف به شدت تاثیر گذاشته است.
برای نمونه آژانس فضایی اروپا نگران لغو ماموریت مشترک مریخنوردی با آژانس فضایی روسیه است و پروژه همکاری علمی ۳۵ کشور در راکتور گرماهستهای آزمایشی بینالمللی مشهور به ایتر ITER، مستقر در جنوب فرانسه ممکن است به دلیل ممانعت روسیه از ارسال تجهیزات لازم متوقف شود.
درگیری روسیه و اوکراین تاثیر عمیق و گستردهای بر ارتباطات و پروژههای مشترک علمی روسیه و کشورهای غربی دارد. روابط علمی روسیه و غرب به مثابه نوعی ایجاد ارتباط بعد از پایان جنگ سرد بوده و اکنون در حال از بین رفتن است، زیرا کشورهای غربی میخواهند با توقف حمایتهای علمی از پروژههای مشترک روسیه را تنبیه و منزوی کنند. در حالیکه دانشمندان میگویند هزینه این کار برای هر دو طرف سنگین است.
تغییر اقلیم و همکاری روسیه و کشورهای غربی برای مبارزه با آن حوزه دیگری است که به دلیل این درگیری تحت تاثیر قرار گرفته است. دانشمندان غربی و دانشمندان روسیه به دلیل سالها همکاری در حوزههای علمی از علوم هستهای گرفته تا هواوفضا به شدت به تخصص یکدیگر نیاز دارند و گسستن شبکه عمیق ارتباطات علمی میان آنها دشوار است و موجب به تعویق انداختن پروژهها خواهد شد؛ برای نمونه پروژه علمی مریخنوردی بین آژانس فضایی اروپا و روسیه که قرار بود امسال انجام شود با توجه به قطع همکاری دو طرف تا سال ۲۰۲۶ به تعویق خواد افتاد.
چوزف اشباخر رئیس آژانس فضایی اروپا در این مورد گفت: باید همه همکاریها را متوقف کنیم که کار بسیار سختی است. وابستگی علمی به یکدیگر موجب ثبات و تاحدی اعتماد میشود. دو مولفهای که با قطع همکاریها از دست میدهیم.
تحریمهای بین المللی علیه روسیه همکاری رسمی علمی دو طرف را بسیار دشوار و در برخی موارد ناممکن کرده است. دانشمندانی که در پروژههای مختلف همکاری کرده و دوست بوده اند به صورت غیررسمی با هم ارتباط دارند، اما پروژهها چه بزرگ و چه کوچک متوقف شده اند. اتحادیه اروپا همچنین از نهادهای علمی روسیه با بودجه ۹۵ میلیارد یورویی خود حمایت نمیکند و قرارداد جدیدی نیز با آنها بسته نخواهد شد.
انگلیس، آلمان و برخی کشورهای دیگر نیز حمایت مالی خود را از پروژههایی که روسیه در آنها مشارکت دارد قطع کرده اند.
موسسه علم و فناوری ماساچوست نیز ارتباطات با دانشگاه تحقیقاتی را که در تاسیس آن در مسکو همکاری داشت، قطع کرده است. بزرگترین و قدیمیترین دانشگاه در استونی از روسیه و بلاروس دانشجو نمیپذیرد.
لو زلنسی، دانشمند حوزه فیزیک در موسسه تحقیقات فضایی مسکو و از همکاران پروژه مریخ نوردی با آژانس فضایی اروپا شرایط را دشوار توصیف کرده و میگوید: دانشمندان روسیه اکنون باید یاد بگیرند چطور در این محیط جدید کار و زندگی کنند.
البته وضعیت همکاریها در برخی پروژهها هنوز معلوم نیست، برای نمونه پروژه ایتر که روسیه تجهیزات تخصصی آن را از جمله یک آهن ربای فوقرسانا که ساخته شده و اکنون در سنتپترزبورگ آزمایشهای نهایی آن انجام میشود.
نهاد تحقیقات هستهای اروپا به نام «سرن» نیز نگران از دست دادن همکاران دانشمند روس خود است. یوآخیم منیچ مدیر بخش تحقیقات و مطالعات سرن میگوید: تنبیه باید علیه دولتمردان باشد و نه دانشمندان روسیه. وی افزود که سرن پیشتر عضویت ناظر دولت روسیه را تعلیق کرده است، اما هیچ دانشمندی را از کار در سرن بازنمی دارد.
تخصص و مهارت دانشمندان روسی در دیگر حوزهها نیز مهم و از دست دادن آن محسوس خواهد بود. ادریان مکس ورثی استاد دانشگاه امپریال کالج لندن میگوید در حوزه تحقیقاتی وی که میادین آهن ربایی است ابزار ساخت روسیه میتواند محاسباتی را انجام دهد که دیگر ابزارهای ساخته شده در غرب توانایی آن را ندارند.
مارکوس راکس دانشمند آلمانی حوزه جو که سفری یک ساله در سال ۲۰۱۹ و ۲۰۲۰ به قطب شمال کرد، میگوید: سفر به قطب بدون کشتیهای ساخت روسیه که توانایی یخ نوردی را داشتند، ممکن نبود.
وی میگوید: این تحریمها قطعا بر تحقیقات و علم اثر میگذارد. اگر به نقشه و قطب نگاه کنید انجام تحقیقات در این منطقه بدون یعنی روسیه ممکن نیست.
راکس تاکید کرد: این وضعیت مانند کابوسی خواهد بود، زیرا قطب شمال به سرعت در حال تغییر است و منتظر ما نخواهد ماند تا همه مشکلات سیاسی خود را حل کنیم.
https://nypost.com/۲۰۲۲/۰۳/۲۸/without-russia-science-going-solo-on-worlds-woes-dreams/