آیا تحریم‌های گسترده علیه روسیه ماشین جنگی پوتین را متوقف می‌کند؟

به گزارش مجله خبری نگار، شعیب بهمن در پاسخ به این سوال که به نظر وی تحریم‌های گسترده اعمال شده علیه روسیه به چه میزان می‌تواند باعث توقف جنگ از سوی کرملین شود، گفت: در وهله اول باید توجه داشته باشیم که تحریم‌ها تقریبا در اکثر قریب به اتفاق مواردی که وضع شده‌اند، موجب تغییر سیاست‌ها و رویکرد راهبردی کشور‌های تحریم شده نشده است ودر واقع کشور‌هایی که مورد تحریم واقع شده اند اقدام به تغییر رویه‌های خود در عرصه سیاست خارجی به ویژه در سطح کلان نکرده اند.

برای روس‌ها اعمال چنین تحریم‌هایی قابل پیش بینی بود و آن‌ها با آگاهی کامل نسبت به عواقب جنگ، اقدام به حمله نظامی به اوکراین کردند

وی با بیان اینکه با توجه به این موضوع به نظر نمی‌رسد که تحریم‌ها موجب تغییر رویه دولت کرملین در عرصه سیاست خارجی شود چرا که روسیه در سال ۲۰۱۴ نیز در ارتباط با موضوع اوکراین و الحاق کریمه با تحریم‌هایی روبرو شد، ولی این تحریم‌ها باعث تغییر رویه این کشور در عرصه سیاست خارجی نشد، افزود: به نظر می‌رسد که روس‌ها این پیش‌بینی را داشتند که در صورت اقدام به انجام عملیات نظامی در اوکراین مورد تحریم گسترده قرار می‌گیرند. در واقع برای روس‌ها اعمال چنین تحریم‌هایی قابل پیش بینی بود و آن‌ها با آگاهی کامل نسبت به عواقب جنگ، اقدام به حمله نظامی به اوکراین کردند و با توجه به تجربیات قبلی و نوع عملکرد دولت کرملین نسبت به تحریم‌های پیشین می‌توان این نتیجه را گرفت که بعید است به خاطر تحریم ها، سیاست خارجی روسیه در مورد اوکراین تغییر کند.

این کارشناس مسائل روسیه با بیان اینکه روسیه دارای منافع ژئوپلیتیک متعددی در مورد اوکراین است و حتی این منافع ژئوپلیتیک می‌تواند برای روسیه از موضوع تحریم‌ها چشمگیرتر باشد، گفت: در بحث امنیت ملی و منافع ژئوپلیتیک، اوکراین اهمیت بسیار بالایی برای روسیه دارد و کوچکترین تحول در این کشور برای روسیه از نظر امنیت ملی بسیار مهم و حائز اهمیت است.

طی چند سال اخیر روس‌ها به جای اینکه درآمد‌های خود را به صورت ارز در بانک‌های خارجی نگه دارند آن را تبدیل به طلا کرده و در داخل روسیه نگه داشته اند. آن‌ها با این راهکار تلاش می‌کنند تا اثرات اولیه تحریم‌ها را به خاطر ذخایر بالای طلایی که دارند، کاهش بدهند.

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه روسیه بعد از تحریم‌های اعمالی از سوی کشور‌های غربی در سال ۲۰۱۴ به خاطر موضوع اوکراین اقدام به انجام برخی از فعالیت‌ها کرد که تأثیرپذیری اش از موضوع تحریم‌ها کاهش پیدا کند و در این زمینه می‌توان به چند حوزه مشخص اشاره کرد، افزود: در همین چارچوب روسیه اقدام به راه اندازی سامانه‌های پولی و بانکی با عنوان "سوئیفت روسی" کرد گرچه این سوئیفت به وسعت سوئیفت بین المللی نیست، اما همین سوئیفت از نظر پولی و بانکی بخشی از ارتباطات روسیه را با کشور‌هایی که با آن‌ها دارای تعامل و ارتباطات تجاری است حفظ می‌کند. از دیگر سو طی چند سال اخیر روس‌ها به جای اینکه درآمد‌های خود را به صورت ارز در بانک‌های خارجی نگه دارند آن را تبدیل به طلا کرده و در داخل روسیه نگه داشته اند. آن‌ها با این راهکار تلاش می‌کنند تا اثرات اولیه تحریم‌ها را به خاطر ذخایر بالای طلایی که دارند، کاهش بدهند.

بهمن همچنین با بیان اینکه در چند سال اخیر روسیه تلاش کرده که در روابط اقتصادی با برخی از کشور‌ها از جمله ایران، هند، چین، ونزوئلا تا حد ممکن به سمت حذف دلار برود و در تعاملات تجاری با این کشور‌ها از ارز‌های ملی دو کشور استفاده شود، افزود: روسیه در این مدت در همین چارچوب قرارداد‌های مختلف و متنوعی با کشور‌های مختلف بسته است و با برخی از کشور‌ها این مسیر را به خوبی به پیش برده است. در حال حاضر ۶۰ درصد از معادلات تجاری چین و روسیه با استفاده از پول ملی دو کشور انجام می‌شود و این راهبردی است که روس‌ها در آینده نیز همچنان ادامه خواهند داد.

این کارشناس مسائل روسیه همچنین با تأکید بر اینکه تعاملات اقتصادی روسیه با کشور‌های مختلف از جمله کشور‌های اروپایی گسترده است، گفت: براساس آخرین آمار روسیه حدود ۲۵۰ میلیارد دلار تعاملات اقتصادی با کشور‌های اروپایی دارد و اگر غربی‌ها بخواهند به صورت کامل وارد فاز تحریم روسیه شوند خود نیز از نظر اقتصادی ضربه می‌بینند و این احتمال وجود دارد که علیرغم اعلام این تحریم‌ها خود کشور‌های اروپایی به صورت جدی به سمت اجرای آن‌ها نروند و اجرای این تحریم‌ها به صورت شکننده باشد، به طوری که در سال ۲۰۱۴ نیز وقتی که روسیه مورد تحریم قرار گرفت بسیاری از همین کشور‌ها به خاطر منافع اقتصادی و چالش‌های اقتصادی که با آن روبرو می‌شدند، به مرور زمان تحریم‌های اعمال شده علیه روسیه را به صورت جدی اجرایی نکردند.

وی افزود: در حال حاضر روسیه حدود ۳۲ درصد گاز خود را به کشور‌های اروپایی صادر می‌کند و در حال حاضر این کشور‌ها جایگزین فوری و سریعی برای گاز روسیه ندارند و اگر بخواهند در این زمینه به روسیه فشار بیاورند و یا اگر روسیه نتواند به خاطر فروش گاز هزینه‌ها و منافعش را دریافت کند ممکن است اقدام به اخذ تصمیم‌هایی کند که امنیت انرژی با مشکلاتی روبرو شود.

بهمن با بیان اینکه وقتی صحبت از تحریم می‌شود باید ابعاد این موضوع را از زوایای مختلف از جمله فشار‌هایی که این تحریم‌ها بر روی کسانی که اقدام به تحریم می‌کنند نیز مورد بررسی قرار داد، افزود: قطعا تحریم‌ها اثر جدی بر اقتصاد روسیه می‌گذارد و اقتصاد این کشور به خصوص در درازمدت در برخی حوزه‌ها دچار مشکل می‌شود، ولی همان طور که گفتم باید شرایط کسانی را که اقدام به اعمال این تحریم‌ها می‌کنند نیز در نظر گرفت و بررسی کرد که آن‌ها خود نیز از بابت اعمال این تحریم‌ها با چه چالش‌هایی روبرو می‌شوند؟

در نگاه قابل توجهی از جمعیت روسیه، جنگ کنونی صرفا جنگ اوکراین و روسیه نیست بلکه آن‌ها معتقدند که این جنگی است که آمریکا آغاز کرده با هدف اینکه قدرت روسیه را تحت تأثیر قرار بدهد

وی همچنین در پاسخ به این سوال که به نظر وی تحریم‌ها چه تأثیری بر نوع نگاه افکار عمومی روسیه نسبت به دولت پوتین و سیاستمداران این کشور می‌گذارد و آیا ممکن است باعث شود که براثر فشار افکار عمومی ناشی از تحریم‌ها روسیه در سیاست کنونی خود در مورد موضوع اوکراین تجدید نظر کند، تصریح کرد: قاعدتا اعمال تحریم‌های گسترده اقتصادی ممکن است به مرور موجب نارضایتی‌هایی در بین مردم روسیه شود، ولی به این نکته نیز باید توجه داشته باشیم که در نگاه قابل توجهی از جمعیت روسیه جنگ کنونی صرفا جنگ اوکراین و روسیه نیست بلکه آن‌ها معتقدند که این جنگی است که آمریکا آغاز کرده با هدف اینکه قدرت روسیه را تحت تأثیر قرار بدهد و براساس همین نگاه در چند روز اخیر در نظرسنجی‌هایی که صورت گرفته محبوبیت پوتین در بین مردم روسیه افزایش پیدا کرده است و این نشان می‌دهد که اغلب افکار عمومی روسیه علیرغم سختی‌ها و فشار‌های وارده همچنان از نفر اول کشور خود در موضوع جنگ حمایت می‌کنند.

وی ادامه داد: نگاه ضدآمریکایی در بین بخشی از افکار عمومی روسیه مورد توجه و جدی است چنانکه در آخرین انتخابات ریاست جمهوری این کشور ۷۸ درصد کسانی که به پوتین رأی داده بود علت رأی خود به پوتین را اتخاذ سیاست مستقل از سوی وی در عرصه بین المللی و ایستادگی در برابر آمریکا و غرب اعلام کردند.

بهمن تصریح کرد: این تحریم‌ها ممکن است در کوتاه مدت بر روی افکار عمومی مردم روسیه اثر نداشته باشد، ولی در بلندمدت اگر تبعات این تحریم‌ها مدیریت نشود ممکن است اثر منفی گذاشته و در درازمدت شاهد اعتراضاتی به خاطر تبعات این تحریم‌ها در روسیه باشیم.