فشار خون چگونه با افزایش سن تغییر می‌کند؟

به گزارش مجله خبری نگار/بهداشت نیوز به نقل از verywellhealth، فشار خون بالا در سنین ۳۰ و ۴۰ سالگی با کاهش عملکرد مغز در سنین بالا مرتبط است و خطر ابتلا به اختلال خفیف شناختی و دمانس را افزایش می‌دهد. فشار خون بالا می‌تواند توانایی‌های برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، چندوظیفگی، استدلال انتزاعی، حافظه کاری و سرعت پردازش ذهنی را تحت تأثیر قرار دهد. ارتباط بین فشار خون بالا و کاهش سلامت مغز نیازمند تحقیقات بیشتر است، به ویژه بررسی تأثیر دارو‌های کاهنده فشار خون بر عملکرد مغز.

فشار خون چگونه با افزایش سن تغییر می‌کند

با گذر زمان، فشار خون طبیعی افراد افزایش می‌یابد، زیرا شریان‌ها (رگ‌هایی که خون غنی از اکسیژن را به سراسر بدن می‌رسانند) سفت و سخت می‌شوند و توانایی گسترش مناسب هنگام جریان خون را از دست می‌دهند.

این سفتی باعث می‌شود که فشار خون روی دیواره شریان‌ها آسیب بزند، آنها را باریک و ضعیف کند و در نهایت جریان خون به اندام‌های حیاتی مانند مغز را مختل کند. وقتی تأمین خون به مغز کاهش یابد، مشکلات شناختی مانند اختلال در تفکر، حافظه، استدلال و پردازش اطلاعات ممکن است رخ دهد.

تأثیر فشار خون بالا بر عملکرد مغز

کاهش جزئی و تدریجی عملکرد مغز بخشی طبیعی از روند پیری است. مثلاً یک فرد مسن ممکن است گهگاه چیز‌هایی را گم کند، یک کلمه را فراموش کند یا یک قبض ماهانه را از دست بدهد.

با این حال، فشار خون بالا، به ویژه اگر درمان نشود، در دهه‌های ۳۰ و ۴۰ زندگی، فشار اضافی بر مغز وارد می‌کند و خطر ابتلا به اختلال خفیف شناختی و دمانس را ۲۰ تا ۳۰ سال بعد افزایش می‌دهد.

اختلال خفیف شناختی (MCI)

اختلال خفیف شناختی باعث اختلالات شناختی بیشتری نسبت به تغییرات طبیعی مرتبط با سن می‌شود. خانواده و دوستان نزدیک اغلب متوجه علائم آن می‌شوند، از جمله:

گم کردن مکرر وسایل

فراموش کردن رویداد‌ها یا قرار‌های مهم

مشکل در پیدا کردن کلمات مناسب

دمانس

دمانس شامل مجموعه‌ای از بیماری‌های مغزی است که توانایی فرد برای زندگی مستقل و انجام فعالیت‌های روزمره را مختل می‌کند.

دو نوع اصلی دمانس که با فشار خون بالا مرتبط هستند:

دمانس عروقی: ناشی از آسیب رگ‌های مغز و کاهش جریان خون و اکسیژن است و اغلب پس از سکته رخ می‌دهد، اما فشار خون، دیابت و کلسترول بالا نیز می‌توانند عامل باشند.

بیماری آلزایمر: مرتبط با تجمع غیرطبیعی پلاک‌ها و توده‌های پروتئینی در مغز است که در نهایت منجر به مرگ سلول‌های مغزی می‌شوند.

عملکرد‌های شناختی تحت تأثیر فشار خون بالا

مطالعات علمی نشان داده‌اند که فشار خون بالا بیشترین تأثیر را بر حوزه‌های زیر دارد:

عملکرد اجرایی: مشکلات در برنامه‌ریزی، سازمان‌دهی، چندوظیفگی و مدیریت احساسات یا رفتار

استدلال انتزاعی: دشواری در حل مسائل جدید و درک روابط نماد‌ها یا الگو‌ها با واقعیت

حافظه: مشکل در پردازش، ذخیره و بازیابی اطلاعات

سرعت پردازش ذهنی: دشواری در انجام وظایف سریع و کارآمد

تأثیر فشار خون بالا بر ساختار مغز

فشار خون بالا از طریق مکانیزم‌های مختلف باعث کاهش عملکرد شناختی می‌شود:

تنگی و انسداد رگ‌ها: ایجاد خون‌ریزی‌های کوچک مغزی و مناطق کوچک مردگی بافت مغز

ضایعات ماده سفید: کمبود اکسیژن به ماده سفید مغز آسیب می‌زند و منجر به آتروفی می‌شود

آسیب به سد خونی-مغزی: باعث التهاب مغز و کاهش دفع ضایعات مانند پروتئین بتا آمیلوئید (در آلزایمر) می‌شود

استرس اکسیداتیو: تولید مواد سمی که به سلول‌ها، چربی‌ها و پروتئین‌ها آسیب می‌زند و ممکن است تجمع پلاک‌ها و تاو در آلزایمر را افزایش دهد