ویروس «فریبنده» HIV آنطور که قبلاً تصور می‌شد، غیرفعال نیست

به گزارش مجله خبری نگار، ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) آنطور که قبلاً تصور می‌شد، عمیقاً غیرفعال نیست. ویروس‌شناسان مدت‌هاست می‌دانند که HIV می‌تواند کپی‌های DNA از ژنوم RNA خود را در کروموزوم‌های ما پنهان کند، حتی زمانی که سیستم ایمنی بدن در تلاش برای خلاص شدن از شر عفونت است.

دو مطالعه منتشر شده در Cell Host & Microbe نشان داده‌اند که قطعات کوچکی از ژنوم HIV می‌توانند حتی زمانی که درمان به طور فعال توانایی تکثیر ویروس را سرکوب می‌کند، در داخل سلول‌های ایمنی باقی بمانند.

اگرچه این قطعات RNA ویروسی عفونی نیستند، اما محققان معتقدند که ممکن است سیستم ایمنی بدن را تحریک و تضعیف کنند.

دانیل کافمن، یکی از نویسندگان این مطالعه از دانشگاه لوزان سوئیس، می‌گوید: «بیشتر ویروسی که در بدن باقی می‌ماند، ویروس‌های ناقص یا بی‌ارزش هستند که واقعاً نمی‌توانند تکثیر شوند، اما ما دریافتیم که این ویروس‌های ناقص هنوز می‌توانند RNA ویروسی و گاهی پروتئین تولید کنند.»

او می‌گوید: «این یک ویروس به طرز فریبنده‌ای خفته است. حتی در افرادی که تحت درمان هستند، HIV همچنان برخی فعالیت‌ها را نشان می‌دهد و همچنان با سیستم ایمنی بدن در تعامل است.»

دارو‌های ضد رتروویروسی اساساً یک "دکمه خواب" را فشار می‌دهند و تکثیر HIV را در سلول‌های "کمکی T" سیستم ایمنی بدن تا زمانی که فرد به مصرف دارو ادامه می‌دهد، متوقف می‌کنند. این دارو‌ها باعث کاهش چشمگیر تعداد ذرات HIV می‌شوند که ویروس در خون غیرقابل تشخیص می‌شود. با این حال، همانطور که دو مطالعه نشان می‌دهند، این دارو‌ها هر قطعه RNA ویروسی را در سلول‌های ایمنی از بین نمی‌برند.

در مقاله اول، محققان نمونه‌های خون ۱۸ مرد تحت درمان HIV را جمع‌آوری کردند. آنها با استفاده از پروب‌های RNA فلورسنت، قطعاتی از ژن HIV را در میلیون‌ها سلول T-helper جست‌و‌جو کردند.

از ۱۸ نفری که تحت درمان HIV قرار گرفتند، ۱۴ نفر دارای مخازن RNA ویروسی بودند و هفت نفر پروتئین‌های ویروسی از جمله p۲۴، پروتئینی که جزئی از پوشش HIV است و در آزمایش‌های تشخیصی استفاده می‌شود، تولید می‌کردند.

حدود ۲۸ سلول از هر یک میلیون سلول ایمنی حاوی ماده ژنتیکی "زائد" HIV بودند، اما این مقدار برای ایجاد پاسخ ایمنی کافی بود. هرچه مخزن باقیمانده ژن HIV بزرگتر باشد، پاسخ بدن شدیدتر می‌شود و یک پاسخ ایمنی اختصاصی HIV ایجاد می‌کند.

ما نمی‌دانیم که آیا چنین فعالیت ایمنی مداومی برای افراد مبتلا به HIV مفید است یا مضر. این شبح ویروسی می‌تواند به عنوان یک یادآوری خوشایند برای سیستم ایمنی بدن باشد تا هوشیار بماند، یا می‌تواند آن را دیوانه کند و ارتش سلول‌های T آن را از بین ببرد.

RNA ناخواسته HIV می‌تواند باعث التهاب شود، که حتی با وجود درمان ضد رتروویروسی نیز ادامه می‌یابد.

کافمن می‌گوید: «این موضوع ممکن است مهم باشد، زیرا برخی از افرادی که با موفقیت با درمان ضد رتروویروسی برای HIV درمان می‌شوند، هنوز عواقب منفی زندگی با این عفونت، مانند بیماری‌های قلبی عروقی تسریع‌شده، ضعف و پوکی استخوان زودرس را تجربه می‌کنند.»

مطالعه‌ی دوم تأیید کرد که برخی از افرادی که تحت درمان HIV هستند، RNA ویروسی ناخواسته‌ای در سلول‌های T کمکی خود دارند که باعث اختلال در توسعه‌ی سلول‌های ایمنی نوع T CD۸+ می‌شود که به مبارزه با عفونت HIV کمک می‌کنند.

نویسندگان نتیجه می‌گیرند: «در حالی که مخزن HIV با قابلیت تکثیر، هدف اصلی درمان HIV است، داده‌های ما اهمیت پاتوفیزیولوژیکی سایر بخش‌های مخزن HIV را که احتمالاً در اثرات زیان‌آور فعال‌سازی سیستم ایمنی نقش دارند، برجسته می‌کند.»