یک نیروی پنهان به آرامی در حال تکه تکه کردن آفریقا است!

به گزارش مجله خبری نگار، سامانه کافت شرق آفریقا (EARS) طی میلیون‌ها سال به تدریج این قاره را از هم پاشیده است.

این شکاف طولی که حدود ۳۲۰۰ کیلومتر طول دارد، بیش از ۲۲ میلیون سال است که فعالیت دارد و از منطقه دریاچه‌های بزرگ آفریقا عبور می‌کند. این مرز بین دو صفحه تکتونیکی را تشکیل می‌دهد: صفحه سومالی و صفحه نوبیان، که به تدریج از یکدیگر دور می‌شوند.

محققان وجود یک توده عظیم از سنگ داغ و تا حدی مذاب را در زیر این منطقه نشان داده‌اند که به عنوان "ابر توده آفریقایی" شناخته می‌شود و در درجه اول مسئول جدایی صفحات و شکافت قاره‌ای است.

گرما و فشار عظیم تولید شده توسط این توده، لیتوسفر را تضعیف می‌کند و باعث ترک خوردن آن و گسترش شکاف می‌شود. اندازه‌گیری‌های GPS نشان می‌دهد که صفحات با سرعت حدود ۰.۵ سانتی‌متر در سال از هم دور می‌شوند.

با گذشت زمان، این شکاف می‌تواند منجر به تشکیل یک اقیانوس جدید شود، به طوری که بخش‌هایی از سومالی، شرق اتیوپی، کنیا و تانزانیا از آن جدا شده و به یک سرزمین مستقل تبدیل شوند.

تخمین‌های قبلی نشان می‌داد که این جدایی کامل می‌تواند ده‌ها میلیون سال طول بکشد، اما مدل‌های اخیر نشان می‌دهند که این اتفاق می‌تواند ظرف ۱ تا ۵ میلیون سال رخ دهد.

در مطالعه‌ای که توسط تیمی از دانشگاه گلاسکو در اسکاتلند انجام شد، از داده‌های میدان زمین‌گرمایی منینگای در کنیا برای تجزیه و تحلیل ایزوتوپ‌های گاز نئون استفاده شد و به شناسایی منبع نیرو‌هایی که باعث رانش قاره‌ای می‌شوند، کمک کرد.

محققان ثابت کرده‌اند که این نیرو‌ها از اعماق زمین، بین هسته بیرونی و گوشته، سرچشمه می‌گیرند و وجود توده سنگی عظیم و داغی را تأیید می‌کنند که صفحات را حرکت می‌دهد و قاره را چند صد متر به بالا هل می‌دهد.

آنها همچنین از طریق تجزیه و تحلیل شیمیایی دقیق نشان دادند که این شکاف توسط یک ستون سنگی غول پیکر تغذیه می‌شود، نه چندین منبع کوچکتر.

شکاف شرق آفریقا که از اتیوپی تا مالاوی امتداد دارد، در سال‌های اخیر شاهد ظهور ترک‌های عظیمی بوده است، مانند ترک سال ۲۰۰۵ در منطقه عفار اتیوپی که تقریباً ۶۰ کیلومتر طول داشت و ترک سال ۲۰۱۸ در دره بزرگ شکافت کنیا که حمل و نقل را مختل کرد.

دانشمندان انتظار دارند که آب‌های دریای سرخ و اقیانوس هند به تدریج به مناطق کم‌ارتفاع که شکاف در حال گسترش است، جریان یابد و یک حوضه اقیانوسی جدید تشکیل دهد.

کن مک‌دونالد، متخصص ژئوفیزیک دریایی، گفت: «خلیج عدن و دریای سرخ، منطقه عفار را تا دره ریفت شرق آفریقا زیر آب خواهند برد و اقیانوس جدیدی ایجاد خواهند کرد.»

او افزود: «این امر این منطقه را به یک قاره مستقل تبدیل خواهد کرد و احتمال دارد کشور‌هایی مانند سومالی، کنیا و تانزانیا به این سرزمین جدید بپیوندند.»

این تغییرات می‌تواند مرز‌های کشور‌های محصور در خشکی مانند اوگاندا و زامبیا را تغییر دهد و به آنها خطوط ساحلی جدیدی بدهد، مسیر‌های تجاری و توازن ژئوپلیتیکی را در منطقه تغییر شکل دهد.

این فرآیند مداوم باعث زمین لرزه‌های مکرر، فوران‌های آتشفشانی و گسل‌های گسترده زمین شناسی می‌شود که نشان دهنده پویایی فزاینده پوسته زمین در این منطقه است.

منبع: دیلی میل