هم‌زیستی انگور، باستان و علم هسته‌‌ای!

به گزارش مجله خبری نگار، باورتان می‌شود یکی از بزرگ‌ترین و مهم‌ترین اجزای صنعت هسته‌ای کشور که قلب صنعت هسته‌ای محسوب می‌شود، مجتمع آب‌سنگین شهرستان خنداب است که سهم خوبی در تولید آب‌سنگین دنیا دارد؟ مجتمعی که باعث شده امروز همه دنیا با نام خنداب آشنا باشند. شهر ۱۳۶۵ کیلومترمربعی که به بهشت باغ‌های میوه شهرت دارد و بهار پرشکوفه‌اش دلیل اصلی سفر خیلی از گردشگران به این منطقه خوش‌آب‌و‌هوا در استان مرکزی است. روز ملی فناوری هسته‌ای و تقارن این روز با روز‌های بهاری بهانه‌ای شد برای سفر به این شهر کوچک با آوازه جهانی تولید آب‌سنگین در دل باغ‌های سرسبزش.

قوانین آمریکا در این شهر شکست‌خورد

از بزرگراه اراک که به سمت خرم‌آباد می‌رویم، یک جاده فرعی در ۸۰ کیلومتری شمال غرب اراک ما را به سمت خنداب می‌برد؛ منطقه‌ای سرسبز، مملو از باغ‌های میوه و انگور که در فصل بهار پر از شکوفه‌های سفید و صورتی است. در همسایگی این شهر سبز و زیبا کارخانه آب‌سنگین واقع شده که به مجتمع آب‌سنگین شهدای خنداب شهرت دارد؛ کارخانه‌ای که محصول تولیدی‌اش یعنی همان آب‌سنگینش در پیشرفته‌ترین آزمایشگاه‌های آمریکا (ساوان‌ریور آمریکا) مورد تأیید واقع شد. اما زندگی ساده و آرام مردم خنداب در همسایگی تاسیسات آب‌سنگین این شهر مصداق عینی صلح‌آمیز‌بودن فعالیت‌های هسته‌ای ایران است.

شهری کوچک، اما با قدمت تاریخی

از روزی که این تاسیسات در همسایگی این شهر علم شدند، نه‌تنها خللی در زندگی مردم ایجاد نشد بلکه وجود این صنعت باعث شد که حال و روز این شهر و مردمش هر روز بهتر از قبل شود. خنداب به همان اندازه که امروز اسم و رسمی بلند دارد، پیشینه تاریخی و مهمی هم دارد. تاریخش را که ورق می‌زنیم، قدمتش چیزی حدود ۱۲۰۰ سال است و نکته جالب توجه قصه آنجاست که این شهر در سال ۳۲۸ هجری قمری یعنی بیش از ۱۱ قرن قبل هم به همین نام معروف بوده است. البته حمد‌لله مستوفی هم در «نزهه‌القلوب» در بیان مطالب جغرافیایی منطقه جبال به منطقه شرایین اشاره کرده که این نکته هم بیانگر قدمت خنداب است. نام شراء نام دیگر خنداب در طول تاریخ است. حالا چرا خنداب را شراء می‌خواندند؟ دلیلش همسایگی با رودخانه شراء بوده است؛ در واقع همین همزیستی خنداب با این رودخانه عامل اصلی سرسبزی و زیبایی خنداب است و باعث شده که از این منطقه مردم به‌عنوان شمال اراک یاد کنند.

قطب تولید میوه‌های بهاره و تابستانه

بهار خنداب مشهور است. مردم محلی که به ۳ زبان لری، ترکی و فارسی صحبت می‌کنند، معتقدند خنداب بهشت اراک است؛ البته که پر‌بیراه هم نمی‌گویند. ردیف درختان میوه با شکوفه‌های صورتی و سفید در باغ‌های میوه این شهر نمایی بهشت‌گونه را از آن به تصویر می‌کشد. در واقع یکی از زیباترین فصل‌های خنداب فصل بهار است وقتی که درختان باغ‌های هلو‌انجیری، سیب، هلو، گردو و بادام‌درختی تازه از خواب زمستانی بیدار شده و شکوفه داده‌اند. خاک حاصلخیز این منطقه آنقدر قوت و قدرت دارد که کشاورزان در تولید محصولات با‌کیفیت باغی با هم رقابت می‌کنند، مثلا در فصل برداشت محصول باغ‌های هلو باهم سر سایز و اندازه هلو‌های مشهور این منطقه رقابت می‌کنند یا در فصل برداشت انگور، قد و قواره خوشه‌های غول‌پیکر انگور است که آنها را وارد یک رقابت شیرین دیگر می‌کند. خلاصه اینکه بهترین فصل سفر به این قطب تولید میوه‌های بهشتی بهار و تابستان است.

یک قبرستان عجیب

در خنداب یک روستایی هست به نام روستای «گوره‌زار» که خیلی از پژوهشگران معتقدند گنجینه‌ای ارزشمند از ایران باستان را در دل خود جای داده است. قدمت مردم مسلمان این روستا بسیار کم است چرا‌که در گذشته تمامی ساکنان آن ارامنه بودند و وجود قبرستان قدیمی ارامنه مصداق این سخن است. سنگ‌های قدیمی روی قبر‌ها و نوشته‌های مسیحی و علائم خاصی که روی بعضی سنگ قبر‌ها دیده می‌شود، بسیار دیدنی است. علاوه بر این در فاصله ۱۵۰‌متری جنوب غربی روستا قبرستان هفت‌برادران (هفت براران) واقع شده. ازجمله افراد خاک‌شده در این قبرستان تاریخی، هفت‌برادران مربوط به عصر تاریخی واقع در خنداب هستند. مردم محلی درباره این قبرستان معتقدند که همراهان کیخسرو، گیو، گودرز و گشتاسب در این محل دفن شده‌اند. این روستا دارای باغ‌های هلو، گلابی و انگور است که هر‌ساله در نیمه دوم مرداد‌ماه در محل قبرستان هفت‌برادران جشن انگور برگزار می‌شود.

پلنگاب خنداب

در خنداب به همان اندازه که تنوع و تعداد درختان میوه و دشت‌های سرسبزش، محلی برای ثبت خاطره‌های دلنشین است، پلنگاب خنداب هم زیبا و دیدنی است؛ یک منطقه شکار‌ممنوع بزرگ که هم جوش و خروش چشمه‌های طبیعی‌اش زبانزد عام و خاص است هم گونه‌های گیاهی آن؛ طوری‌که پیمانکاران هر سال برای برداشت گونه‌های گیاهی آن با هم رقابت می‌کنند. در کنار همه این جاذبه‌ها پرواز گونه‌های مختلف پرنده‌ها بر فراز دشت‌های سرسبز آن زیبایی‌های خیره‌کننده‌ای را خلق می‌کند؛ طوری که کارشناسان پرنده‌نگری ایران می‌گویند ۱۰ درصد گونه‌های پرنده شناسایی‌شده در ایران در خنداب زندگی می‌کنند.

منبع: همشهری