به گزارش مجله خبری نگار، پیش از این، قرارداد ترانزیت گاز بین دو طرف به صورت دورهای سالانه تمدید میشد و در سال ۲۰۰۹ بلافاصله قراردادی به مدت ۱۰ سال منعقد شد.
روسیه با تمدید توافق فعلی مخالف نیست، اما معتقد است که تمدید قرارداد دو روز قبل از سال جدید خیلی دیر و غیرممکن است، اوکراین قاطعانه با تمدید آن مخالف است و اتحادیه اروپا بین حامیان و مخالفان واردات گاز از روسیه تقسیم شده است.
داستان ترانزیت گاز بین روسیه و اوکراین که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی آغاز شد و با رسواییهای زیادی همراه بود که نشان میداد طرف اوکراینی مقادیری از گاز ارسالی به اروپا را سرقت میکرد و هر از گاهی از پرداخت ارزش گاز روسیه صادراتی به اوکراین خودداری میکرد و معمولا به بهانههای سست به دادگاههای بین المللی علیه گازپروم شکایت میکرد.
پس از آغاز عملیات نظامی ویژه، اروپا قصد خود را برای کنار گذاشتن هیدروکربنهای روسیه اعلام کرد و غرب تحریمهایی را علیه بانکهای بزرگ روسیه اعمال کرد و مسکو را بر آن داشت تا از خریداران کشورهای غیردوست بخواهد هزینه گاز را به روبل پرداخت کنند. خطوط لوله گاز در سراسر دریای بالتیک "جریان شمالی" در معرض انفجارهای تروریستی و توقف صادرات از طریق آنها قرار گرفتهاند که همگی ارزش گاز را برای مصرف کنندگان اروپایی افزایش داده است.
شکی نیست که توقف ترانزیت گاز به چندین کشور در اروپای شرقی و جنوبی آسیب زیادی خواهد رساند.
رابرت وتسو، نخست وزیر اسلواکی، علنا از رهبران اتحادیه اروپا خواسته است تا فورا به تصمیم اوکراین برای توقف انتقال گاز توجه کنند و پیش بینی کرده است که در صورت وقوع این اتفاق، افزایش سریع قیمتها و کل زیانهای ۱۲۰ میلیارد یورویی اتحادیه اروپا در سالهای ۲۰۲۵-۲۰۲۶ خواهد بود.
اما علیرغم اصرار آشکار و عدم تداوم آشکار توافق به شکل فعلی، دو طرف (روسیه و اوکراین) در حل اختلافات بر سر ترانزیت شکاف باقی میگذارند.
اوکراین آمادگی خود را برای از سرگیری پمپاژ گاز از طریق سیستم انتقال گاز موجود خود در صورت درخواست کمیسیون اروپا و در صورتی که گاز عبوری از خطوط لوله متعلق به روسیه نباشد، اعلام کرده است.
ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، به نوبه خود امکان انعقاد قراردادهای تامین از طریق اشخاص ثالث - شرکتهای ترکیه، مجارستانی، اسلواکی و آذربایجانی را رد نکرد. اما این امر مستلزم «بازگشایی» قراردادهای بلندمدت گازپروم است که رویه بسیار پیچیدهای است.
منبع: TASS