به گزارش مجله خبری نگار، تازهترین گزارش بانک مرکزی از رشد اقتصادی در بهار امسال گرچه از رشد ۳.۲ درصدی به قیمتهای ثابت سال پایه ۱۳۹۵ (و رشد ۴.۲ درصدی به قیمتهای بازار) حکایت میکند، اما در مقایسه با ارقام متناظر در بهار سال گذشته (به ترتیب ۵.۷ درصد به قیمتهای پایه و ۶.۳ درصدی به قیمتهای بازار) از شیب نزولی در حرکت رشد اقتصادی خبر میدهد. تولید ناخالص داخلی به قیمت پایه (بدون نفت) نیز در بهار امسال رشد ۲.۵ درصدی نشان میدهد که نسبت به نرخ رشد آن در بهار سال گذشته (۴.۶ درصد) روندی نزولی داشته است.
بر اسـاس برآوردهای بانک مرکزی، تولید ناخالص داخلی کشـور به قیمت پایه و به قیمتهای ثابت سـال ۹۵ از رقم ۳۷۸۴.۳ هزارمیلیارد ریال در سـه ماهه اول سـال ١٤٠٢ به رقم ۳۹۰۵.۱ هزار میلیارد ریال در فصـل اول سـال ١٤٠٣ افزایش یافته اسـت وگویای نرخ رشـد تولید ناخالص داخلی به میزان ٢/٣ درصـد طی دوره زمان مذکور است. برآورد ارزش افزوده فعالیتهای مختلف اقتصــادی در ســه ماه اول ســال ١٤٠٣ نشــان میدهد که علت عمده افزایش نرخ رشـــد تولیـد نـاخـالص داخلی را بـایـد در افزایش ارزش افزوده فعـالیـت هـای گروه «نفـت و گـاز»، «اطلاعـات وارتبـاطات»، و «صـــنعـت:» جست وجو کرد. ســـهم ارزش افزوده هر یک از فعـالیتهای مذکور در نرخ رشـــد ۳.۲ درصدی تولید ناخالص داخلی در سه ماه اول سال ١٤٠٣ به ترتیب یک دهم، ۶ دهم و ۴ دهم واحد درصد برآورد شده است.
بررسی جزئیات این گزارش برحسب گروههای مختلف و فعالیتهای اقتصادی نشان میدهد گروه کشاورزی که در بهار سال ۱۴۰۲ با رشد ۶ دهم درصدی به قیمتهای پایه مواجه بوده است توانسته در بهار امسال با جهش نسبی فعالیت ها، نرخ رشد بیش از ۵ برابری یعنی ۳.۱ درصد داشته باشد. برآوردهای انجام شده در این زمینه حاکی از آن است که احتمالاً رشد ۶.۳ درصدی تولید محصولات زراعی و ۳.۵ درصدی تولید محصولات دامی نسبت به سال قبل، توانسته موتور محرک این بخش باشد. با این حال نرخ رشد گروه خدمات از ۵.۶ درصد در بهار سال گذشته به ۱.۹ درصد در بهار امسال افول کرده است. وضعیت در گروه نفت نیز شرایط مشابهی دارد به گونهای که رقم آن از ۱۶.۵ درصد در بهار سال گذشته به ۹.۵ درصد در بهار امسال کاهش یافته است. در گروه صنایع و معادن نیز شاهد اندکی تنزل در نرخ رشد هستیم و رقم آن از ۳.۸ درصد در بهار پارسال به ۳.۶ درصد در بهار امسال کاهش یافته است. نتایج حاصـل از محاسـبات مقدماتی در این زمینه نشـان دهنده آن اسـت که افزایش نرخ رشـد ارزش افزوده این گروه طی دوره مذکور، ناشی از افزایش تولید و صادرات نفت خام و گاز طبیعی نسبت به دوره مشابه سال قبل بوده است.
یکی از محرکهای رشد اقتصادی، افزایش مصرف خصوصی و دولتی است. با این حال برآورد حاصـل از تولید ناخالص داخلی بر حسـب اقلام هزینه نهایی دلالت برآن دارد که در فصـل اول سـال ١٤٠٣هزینههای مصــرف نهایی بخش خصــوصــی و هزینههای مصــرف نهایی بخش دولتی به قیمتهای ثابت سال ١٣٩٥ به ترتیب از نرخ رشد ۷ دهم درصدی و منفی۳/۷- درصدی و ۴.۶ درصدی برخوردار بوده اند. این در حالی است که بهار سال گذشته، مصرف خصوصی ۸.۳ درصد، مصرف دولتی ۴.۱ درصد بوده که احتمالاً نشانگر تاثیر سیاستهای انقباض پولی در سال گذشته است.
تشـکیل سـرمایه ثابت ناخالص (سرمایه گذاری) عمدتاً متشـکل از دو بخش سـاختمان و ماشـین آلات اسـت. در این راستا، نرخ رشـد تشـکیل سـرمایه ثابت ناخالص در این بخشها در سـه ماه اول سـال ١٤٠٣ نسبت به دوره مشابه سال قبل به ترتیب ۷.۵ درصد و ۷ دهم درصد بوده، در حالی که این ارقام در بهار سال قبل از آن، به ترتیب ۱.۷ و ۰.۵ درصد به ثبت رسیده بودند. در نتیجه شاهد جهش رشد سرمایه گذاری در بخش ساختمان هستیم. دلیل این افزایش، رشد تشـکیل سـرمایه ثابت ناخالص سـاختمان در هر دو بخش خصـوصـی و دولتی است. علت افزایش تشکیل سرمایه در بخش ماشـین آلات نیز به رغم کاهش کالاهای سـرمایهای تولید داخل، به دلیل افزایش واردات کالاهای سـرمایهای طی سـه ماه اول سال ١٤٠٣ نسبت به دوره مدت مشابه سال قبل است.
منبع: خراسان-حسین بردبار