باقری در خانه جدید قرار است چه کند؟

به گزارش مجله خبری نگار، رهبر انقلاب روز گذشته در حکمی علی باقری سرپرست سه ماهه وزارت امور خارجه را به عنوان عضو شورای راهبردی روابط خارجی منصوب کردند. شورای راهبردی روابط خارجی ۱۸ سال سن دارد و در سال ۱۳۸۵ همزمان با دولت اول احمدی نژاد با حکم رهبر انقلاب تاسیس شد. از همان شروع تاسیس و گرایش اعضای اولیه آن این ظن را ایجاد کرد که فلسفه ایجاد چنین شورایی کمک به سیاست خارجی دولتی است که سیاست تهاجمی دارد و چندان به ریزه کاری‌های این حوزه توجه نداشته یا تجربه ندارد. رئیس شورا از همان ۱۸ سال قبل کمال خرازی وزیر امور خارجه دولت‌های اصلاح طلب خاتمی است و علی‌اکبر ولایتی وزیر اسبق امور خارجه دولت‌های هاشمی، علی شمخانی وزیر دفاع دولت‌های اصلاح طلب خاتمی، محمد شریعتمداری وزیر بازرگانی دولت‌های اصلاحات و محمدحسین طارمی سفیر پیشین ایران در چین و عربستان اعضای اولیه آن را تشکیل می‌دادند.

 در واقع شورای راهبردی روابط خارجی اتاق فکر و نهاد مشورتی رهبری با رویکردی راهبردی در حوزه روابط خارجی است و با هدف نقش‌آفرینی در تصمیم‌گیری‌های کلان، نشان دادن افق‌های نو در روابط خارجی، بهره مندی از نظرات نخبگان و تدوین شاخص‌ها در جهت نیل به اهداف سند چشم انداز کشور تشکیل شد، به صورت اجمالی وظیفه شورا «تهیه راهبرد‌ها و سیاست‌ها و راهکار‌هایی است که جمهوری اسلامی را در سیاست خارجی به نتایج مطلوب برساند» و «ایجاد هماهنگی بیشتر در کلیه فعالیت‌ها در عرصه روابط خارجی» است.

ساختار شورای راهبردی

اعضای شورا و رئیسش را رهبری تعیین می‌کند و هم اکنون هم علاوه بر کمال خرازی که رئیس شوراست، سعید جلیلی (دبیر سابق شورای عالی امنیت ملی)، ابراهیم شیبانی (رئیس کل بانک مرکزی در دولت‌های هشتم و نهم)، محمدحسین طارمی، سید مهدی مصطفوی اهری (رئیس سابق سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی)، سید یحیی رحیم‌صفوی (مشاور و دستیار عالی فرمانده‌کل قوا) و سورنا ستاری (معاون علم و فناوری دولت روحانی) در این شورا عضو هستند و علی باقری معاون سیاسی وزارت خارجه دولت رئیسی و سرپرست وزارت خارجه در سه ماه اخیر جدیدترین عضو آن محسوب می‌شود. شورای راهبردی سیاست خارجی همچنین چهار کمیسیون تخصصی هم دارد که تدوین راهبرد‌ها در کمیسیون‌های چهارگانه صورت می‌گیرد. ساختار کمیسیون‌ها به شرح زیر است:

کمیسیون سیاسی به ریاست سعید جلیلی

کمیسیون اقتصادی به ریاست ابراهیم شیبانی

کمیسیون دفاعی-امنیتی به ریاست سرلشکر سید یحیی رحیم‌صفوی

کمیسیون فرهنگی به ریاست سید مهدی مصطفوی

و کمیسیون علم و فناوری به ریاست سورنا ستاری

در کنار این چهار کمیسیون شورا رکن دیگری به نام دبیرخانه دارد که عهده‌دار تکمیل چرخه کارشناسی و تهیه پیش‌نویس مصوبات شورا و نیز پشتیبانی علمی، پژوهشی و خدماتی مناسب از شورا و کمیسیون‌های آن بوده و ریاست دبیرخانه شورا نیز بر عهده سید عباس عراقچی، وزیر خارجه دولت پزشکیان است.

موقعیت جالب باقری و عراقچی

علی باقری جدیدترین عضو شورای راهبردی، دیپلمات ۵۷ ساله زاده شمال تهران است که اولین بار مردم با نامش در مذاکرات هسته‌ای زمان احمدی نژاد و جلیلی آشنا شدند، جایی که باقری به عنوان معاون جلیلی مذاکره می‌کرد و در رسانه‌ها توضیح می‌داد. او در دوران ریاست رئیسی بر قوه قضاییه معاون بین الملل اش شد و با حضور رئیسی در پاستور به عنوان معاون سیاسی امیرعبداللهیان وزیر خارجه دولت سیزدهم منصوب شد، هرچند همان زمان شایع بود که رئیسی، باقری را برای وزارت خارجه بر امیرعبداللهیان ترجیح می‌داده، اما نتوانسته تایید مقامات عالی را بگیرد.

باقری در سه سال گذشته علاوه بر معاون سیاسی، مذاکره کننده ارشد هسته‌ای هم بود، گرچه مذاکرات هسته‌ای در همان جایی که خرداد ۱۴۰۰ با حضور عراقچی متوقف شده بود، باقی مانده است. با سقوط بالگرد رئیس جمهور و وزیر خارجه در ۳۰ اردیبهشت سال جاری، علی باقری از ۳۱ اردیبهشت تا ۳۱ مرداد با حکم محمد مخبر سرپرست ریاست جمهوری، سرپرست وزارت خارجه و با انتخاب عباس عراقچی به عنوان وزیرخارجه دولت چهاردهم، جای خود را به وی داد و از روز گذشته نیز با حکم رهبری باید به شورای راهبردی روابط خارجی برود. یک موقعیت جالب برای باقری و عراقچی ایجاد شده، عراقچی در وزارت خارجه وزیر است و باقری معاون سیاسی وی و در شورای راهبردی، باقری با حکم رهبری عضو شوراست و عراقچی با حکم کمال خرازی دبیر شورا.