اوقات فراغت سخت دختران ایران؟!

به گزارش مجله خبری نگار، این موضوع موجب شده با وجود تلاش‌های صورت گرفته، ۸۰درصد دانش‌آموزان دختر از نحوه گذران اوقات‌فراغت خود راضی نباشند و زمانشان را به بطالت بگذرانند. آنها توزیع امکانات را ناعادلانه و برنامه ریزی دستگاه‌های متولی را ناکافی می‌دانند. 

زمینه‌های اوقات‌فراغت برای دختران محدود است 

فاطمه محمدبیگی، نماینده مردم قزوین، آبیک و الوند در مجلس شورای اسلامی با انتقاد از نبود زمینه‌های مناسب برای اوقات‌فراغت دختران می‌گوید: اوقات فراغت و تربیت دختران و پسران جامعه مسئله مهمی است که باید مورد توجه قرار گیرد. البته برای اوقات‌فراغت پسران تفریحات و سرگرمی‌های بسیاری داریم، اما متأسفانه برای دختران شرایط محدودی وجود دارد. یکی از وظایف ما ایجاد اوقات‌فراغت برای این عزیزان است؛ باید پارک بانوان، محل ورزش دختران و فضا‌های مناسب و پاتوق‌های دخترانه از قبیل ورزشگاه‌های اختصاصی دختران را ایجاد کنیم.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با تأکید بر ایجاد بوستان‌های بانوان در شهر‌های کشور، اضافه می‌کند: طی سال‌های اخیر در بیشتر شهر‌ها بوستان بانوان با همکاری شورای شهر، شهرداران، مجلس و دولت راه‌اندازی شده است، اما هنوز ورزشگاه‌های اختصاصی برای بانوان، استخر شنا و سایت‌های ورزشی بسیار کم داریم که باید اقدام‌های لازم صورت گیرد تا دختران کشور در یک فضای عفیفانه با شور و شادی بتوانند هم نشاط را تجربه کنند و هم عفیفانه در جامعه حضور داشته باشند.

زیرساخت‌های فعلی اوقات‌فراغت پاسخگوی نیاز دختران نیست 

مینو اصلانی، رئیس اندیشکده زن و خانواده دانشگاه جامع امام حسین (ع) نیز درخصوص نبود زمینه‌های مناسب برای اوقات‌فراغت دختران در گفتگو با قدس اظهار می‌کند: با توجه به موضوع بسیار مهم اوقات‌فراغت برای نوجوانان و جوانان به‌ویژه برای دختران نوجوان، سال‌هاست این مهم مطرح است، زمانی در بسیج، کانون‌های فرهنگی بانوان شکل گرفت و براساس آن، دوره‌ها و برنامه‌های بسیار کامل و جامع ورزشی، هنری و یادگیری مهارت‌های مختلف در شهربانوها، بوستان‌های ویژه بانوان، فرهنگسرا‌ها و سرای محله تدارک دیده شد و البته ایجاد این زیرساخت‌ها همچنان ادامه دارد، اما به دلیل اینکه آمار جمعیتی دختران جوان ما زیاد است، برنامه‌ریزی‌هایی که انجام می‌شود، پاسخگوی نیاز جامعه نیست.

رئیس پیشین بسیج جامعه زنان کشور می‌گوید چه وقتی که مسئولیت بسیج خواهران کشور را برعهده داشته و چه هم‌اکنون که مسئولیت دیگری را عهده‌دار است، طی سفر به شهر‌های مختلف به‌ویژه مراکز استان‌ها از نزدیک شاهد ایجاد و فعالیت تعداد زیاد کلاس‌های اوقات‌فراغت و گستردگی برنامه‌های ویژه دختران بوده و به لحاظ فراهم شدن زیرساخت‌ها برای غنی‌سازی اوقات‌فراغت دختران گام‌های بزرگی برداشته شده است، اما به دلیل استقبال دختران و بانوان از این کلاس‌ها ضرورت دارد برای تقویت و غنی‌سازی اوقات‌فراغت دختران نوجوان و بانوان جوان زیرساخت‌های لازم و امکانات تفریحی و آموزشی در مناطق مختلف کشور به‌ویژه مناطق محروم و کم‌برخوردار چندین برابر امکانات موجود افزایش یابد. 

نقش خانواده در غنی‌سازی اوقات فراغت دختران 

اصلانی با اشاره به اهمیت نقش خانواده در غنی‌سازی اوقات فراغت فرزندان به‌ویژه دختران ادامه می‌دهد: برای غنی‌سازی اوقات فراغت دختران نباید فقط روی برنامه‌های خارج از خانه تمرکز کرد، چراکه فرزندان در کنار خانواده نیز می‌توانند مهارت‌های بسیار خوبی را فرا بگیرند و والدین با سپردن بخشی از مسئولیت‌های خانه به فرزندان به‌ویژه دختران نوجوان می‌‎توانند ضمن پرکردن بخشی از اوقات فراغت آنها علاوه بر مسئولیت‌پذیری، هنر خانه‌داری را به آنها آموزش دهند. همان‌طور که در گذشته دختران در اوقات فراغت خود از مادران اصول خانه داری و هنر‌هایی مثل آشپزی، شیرینی‌پزی، خیاطی، گلدوزی و حتی به طور غیرمستقیم فرزندپروری را در ارتباط مادر با خواهر یا برادر کوچک‌تر خود فرا می‌گرفتند و پسر‌ها نیز در کنار پدر یا دوستان و آشنایان خانواده اصطلاحاً شاگردی می‌کردند و حرفه یا شغلی را آموزش می‌دیدند. خانواده‌ها به این واقعیت مهم باور داشتند که نوجوانی و جوانی دوران طلایی زندگی است و هرچه بیشتر بتوان با تلاش، سخت‌کوشی و مسئولیت‌پذیری از این فرصت ارزشمند استفاده کرد، آینده بهتری در انتظار آنها خواهد بود. 

مسئول پیشین امور زنان ستاد کل نیرو‌های مسلح ادامه می‌دهد: اردو‌ها و سفر‌های خانوادگی نیز از دیگر فرصت‌هایی است که خانواده‌ها می‌توانند برای پُرکردن بخشی از اوقات‌فراغت فرزندانشان از آن استفاده کنند و حتی از آنها بخواهند برای انتخاب مکان سفر ایده و نظر بدهند و ضمن سفر و علاوه بر گردش و تفریح، مهارت‌هایی همچون «مدیریت هزینه در سفر»، «احترام به فرهنگ‌های متعدد» و «آشنایی با قومیت‌های مختلف ایرانی» را به آنها آموزش دهند. 

اصلانی با اشاره به اهمیت نظام‌های حاکمیتی و مؤسسه‌های مردم‌نهاد در ایجاد فرصت‌ها برای غنی‌سازی اوقات فراغت نوجوانان به‌ویژه دختران اضافه می‌کند: برنامه‌ریزی برای اوقات فراغت دختران امروز که مادران فردا هستند، علاوه بر نوجوانان و خانواده آن‌ها، برای نظام حاکمیتی و دستگاه‌ها و نهاد‌های فرهنگی اعم از دولتی و مردم‌نهاد بسیار حائز اهمیت است. از همین رو برخی از مؤسسه‌های مردم‌نهاد از مؤسسه‌های علمی گرفته تا مراکز خیریه از نوجوانان برای انجام فعالیت‌های اجتماعی اثربخش و عام‌المنفعه دعوت به همکاری می‌کنند تا ضمن پُرکردن اوقات فراغت آنها و تحقق اهدافی همچون کمک به نیازمندان و یا انجام پروژه‌های علمی و آموزش مهارت‌های شغلی، نقش‌پذیری اجتماعی را به آنان آموزش دهند. به این ترتیب با یک برنامه‌ریزی مشترک سه‌جانبه، یعنی نوجوانان، خانواده آنها و دستگاه‌های مختلف می‌توان از تعطیلات تابستان بهترین بهره را برد و برای اوقات فراغت دختران برنامه‌هایی متنوع، هدفمند، پویا، نشاط‌بخش و ثمربخش تدارک دید تا این فرصت‌های طلایی برای نوجوانان به تجربه‌هایی شیرین، ارزشمند، ماندگار، لذتبخش و خاطره‌انگیز تبدیل شود تا در مسیر آینده زندگی خود نیز بتوانند از آنها استفاده کنند. 

استفاده از فناوری‌های روز 

این استاد دانشگاه در پاسخ به این پرسش که در چه حوزه‌هایی می‌توان زمینه اوقات‌فراغت دختران را فراهم کرد و نقش متولیان فرهنگی در ایجاد این زیرساخت‌ها چیست، می‌گوید: شرایط دختران نوجوان امروز ما با توجه به دغدغه‌های امروزه آنها و توسعه فضای مجازی با شرایط دختران چند دهه قبل متفاوت شده است و متولیان فرهنگی باید بکوشند با ارائه آموزش‌های لازم به دختران نوجوان زمینه استفاده از فناوری‌های روز دنیا و فعالیت و حضور مؤثر آنها را در فضای مجازی فراهم کنند تا بتوانند در این فضا نقش‌آفرینی کنند و از ظرفیت مهارت‌آموزی این فضا بهره‌مند شوند و مهارت‌هایی را که در زمینه‌های مختلف فرهنگی، هنری و علمی دارند، با دیگران به اشتراک بگذارند؛ یعنی در این فضا تولید محتوا و حتی تولید ثروت کنند.
به گفته اصلانی در گذشته، به دلیل سادگی جوامع، جوانان به راحتی قادر به توصیف هویت شخصی خود بودند، اما در حال حاضر با پیچیده شدن جوامع، آنها بیش از آنکه خود را به یک فضای جغرافیایی خاص محدود کنند، خود را متعلق به فضایی جهانی می‌دانند. از این‌رو، استفاده از ظرفیت فضای مجازی برای پرکردن اوقات‌فراغت دختران نکته بسیار حائز اهمیتی است که ضرورت دارد متولیان فرهنگی و خانواده‌ها به آن توجه داشته باشند و با برنامه‌ریزی دقیق استفاده سالم از فضای مجازی و حضور مؤثر در این فضا را به دختران آموزش دهند.

منبع: قدس-اعظم طیرانی