به گزارش مجله خبری نگار/عصرایران،هرچند امروزه انواع داروهای سنتتیک و شیمیایی تقریبا جای فرآوردههای طبیعی را گرفته اند، اما باز هم افراد زیادی وجود دارند که به دنبال رفع ناخوشیهای جزئی و همچنین دریافت ویتامینهای طبیعی از گیاهان هستند.
در این میان یکی از گروههایی که میتوانند به راحتی در معرض خطر مصرف ترکیبات گیاهی نادرست قرار بگیرند، بدون شک بانوان باردار محسوب میشوند. این دسته از افراد چه گیاهانی را میتوانند بدون مشکل مصرف کنند؟ استفاده از کدامیک از گیاهان برای بانوان باردار ممنوع است؟
گفتنی است که اطلاعات زیر از طریق انجمن بارداری آمریکا و همچنین مقالات منتشر شده توسط مجله مامایی و سلامت زنان قابل دسترسی است.
گیاهان و بارداری: خطرات، احتیاط و توصیهها
بسیاری از طرفداران گیاهان دارویی معتقدند که فرآوردههای گیاهی اغلب بهتر، ارزانتر و سالمتر از همتایان شیمیایی خود هستند. با این حال، پزشکان متخصص به طور معمول داروهای گیاهی را برای زنان باردار توصیه نمیکنند، زیرا ایمنی آنها از طریق تحقیقات گسترده ثابت نشده اند.
برخلاف داروهای تجویزی سیستم پزشکی، گیاهان طبیعی و مکملهای ویتامینی با پایه گیاهی فرآیند بررسی و ارزیابی یکسانی توسط سازمان غذا و دارو آمریکا طی نمیکنند. در نتیجه، کیفیت و قدرت یک مکمل گیاهی میتواند بین دو سری تولیدی از یک محصول و همچنین میان محصولات تولید کنندگان مختلف، متفاوت باشد.
همین موضوع در خصوص مصرف اجزای مختلف خود گیاه نیز صدق میکند. همانطور که اشاره شد، بهتر است در دوران بارداری تا جای ممکن از مصرف گیاهان دارویی و فرآوردههای دارویی گیاهی به علت ایمنی نامشخص اجتناب شود.
خطرات مصرف گیاهان دارویی در دوران بارداری چیست؟
هرچند گیاهان جزئی از طبیعت هستند، اما نمیتوان گفت که مصرف آنها در دوران بارداری کاملا بی خطر است. سازمان غذا و دارو آمریکا از بانوان باردار خواسته است که بدون صحبت با پزشک متخصص خود، از هیچ محصول گیاهی یا حتی خود گیاه استفاده نکنند. برخی از گیاهان ممکن است حاوی موادی باشند که در بارداری منع مصرف دارند.
این مواد میتوانند منجر به سقط جنین، زایمان زودرس، انقباضات رحمی یا آسیب به جنین شوند. لازم به ذکر است که مطالعات محدودی به منظور اندازه گیری اثرات گیاهان مختلف روی زنان باردار یا جنین انجام گرفته است.
گیاهان و احتیاط مصرف در دوران بارداری
بسته به دادههای در دسترس، برخی منابع یک گیاه را تحت عنوان «بی خطر» برای مصرف در دوران بارداری فهرست میکنند. این در حالی است که منبع دیگری ممکن است همان گیاه را تحت عنوان «غیر ایمن» مشخص کند. بنابراین، بهتر است قبل از مصرف هر داروی گیاهی و یا اجزای طبیعی خود گیاه در دوران بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
برخی از سازمانهایی که در زمینه دانش گیاهی تخصص دارند، آزمایشهای گستردهای را در مورد ایمنی آنها انجام داده اند. اغلب این سازمانها گیاهان دارویی را با رتبه بندی ایمنی آنها برای جمعیت عمومی و همچنین افراد باردار یا شیرده فهرست میکنند. این رتبه بندیها اغلب گیج کننده هستند و تفسیر پیچیدهای دارند.
یکی از نکات کلیدی برای درک یک رتبه بندی ایمنی، توجه به نوع استفاده از رتبه بندی است. به عنوان مثال، در درجه بندی ایمنی رزماری میخوانیم: اگر به صورت خوراکی در مقادیری که معمولا در دستورالعملهای غذایی استفاده میشود مصرف شود، به احتمال زیاد ایمن در نظر گرفته خواهد شد.
اما در بارداری، زمانی که رزماری به صورت خوراکی و در مقادیر دارویی استفاده شود، به احتمال زیاد غیر ایمن در نظر گرفته میشود. از آنجایی که رزماری ممکن است اثرات محرک بر رحم و جریان قاعدگی داشته باشد، بهتر است از مصرف آن خودداری شود.
از طرفی دیگر، اطلاعات قابل اعتماد و کافی در مورد بی خطر بودن استفاده موضعی از رزماری در دوران بارداری وجود ندارد. این موضوع نمونه بارز این است که چگونه روش استفاده از یک گیاه، رتبه بندی ایمنی آن را تغییر میدهد.
هرچند ممکن است استفاده از رزماری در مقادیر غذایی مشکل خاصی ایجاد نکند، مصرف آن در دوز زیاد، مانند آنچه در مقادیر دارویی استفاده میشود، میتواند برای بارداری خطرناک آفرین باشد. همین امر در مورد گیاهانی مانند سیر، مریم گلی، زنجبیل و زردچوبه نیز صدق میکند. همه این گیاهان در دوران بارداری در صورت استفاده در دوزهای زیاد یا با غلظت بالا میتوانند منع مصرف داشته باشند، اما زمانی که در مقادیر موجود در غذا استفاده شوند بی خطر در نظر گرفته میشوند.
گیاهانی که در دوران بارداری باید از آنها اجتناب کرد
گیاهان زیر در دوران بارداری احتمالا غیر ایمن یا قطعا غیر ایمن در نظر گرفته میشوند:
- نخلک اره ای؛ در صورت استفاده به شکل خوراکی، دارای فعالیت هورمونی است
- خوک طلایی؛ هنگامی که به صورت خوراکی استفاده شود، ممکن است از جفت عبور کند
– دونگ کوآی؛ زمانی که به صورت خوراکی استفاده شود، به دلیل اثرات محرک روی رحم میتواند خطرناک باشد
- افدرا یا ریش بز؛ در صورت استفاده به شکل خوراکی
- یوهیمبه؛ در صورت استفاده به شکل خوراکی
- گل ساعتی؛ در صورت استفاده به شکل خوراکی
- کوهوش سیاه؛ در صورت استفاده به شکل خوراکی
- کوهوش آبی (جینسنگ آبی)؛ زمانی که به صورت خوراکی استفاده شود، محرک رحم است و میتواند باعث زایمان شود
- بابونه رومی؛ زمانی که به صورت خوراکی و در مقادیر دارویی استفاده شود
- پونه؛ زمانی که به صورت خوراکی یا موضعی استفاده شود
- آویشن؛ به خصوص در مقادیر بالا و ابتدای دوره بارداری میتواند خطر سقط را افزایش دهد
- جعفری؛ دارای ترکیباتی است که در صورت مصرف در دوز بالا باعث انقباض رحم شده و منجر به القای سقط میشوند