نسبت گردشگری و صادرات فرهنگی

به گزارش مجله خبری نگار، حسن خانلری: فرهنگ در جوامع مختلف برگرفته از باید‌ها و نباید‌های جامعه در طول دوران‌های مختلف شکل گرفته و بر اساس حوادث تاریخی دستخوش تغییر شده و چیزی که امروز ما آن را به فرهنگ می‌شناسیم ماحصل دوران‌های تاریخی و حوادث گذشته و جاریست. اما چیزی که امروز در جهان شاهد آن هستیم تاثیر گردشگران بر معرفی فرهنگ یک جامعه می‌باشد. چه در بعد صادرات و چه واردات فرهنگی، می‌توان به گردشگران به چشم سفرای فرهنگی نگریست. به عبارت بهتر، گردشگری را نمی‌توان صرفا یک صنعت نامید، زیرا این ظرفیت می‌تواند خمیرمایه و شالوده‌ای جهت چینش قطعات پازل دیپلماسی عمومی کشور تلقی گردد. ارتباط میان این موارد را باید در سطحی کلان مورد تجزیه و تحلیل قرار داد.

گردشگران هم از محیط تاثیر پذیر و هم بر محیط تاثیرگذار هستند. این رابطه متقابل، مسئولیت سازمان‌های فرهنگی و گردشگری را برای بهره مندی از این ظرفیت دوچندان می‌سازد. اگر متولیان حوزه فرهنگی، نگاه عملیاتی و کارآمدی نسبت به مقوله گردشگری داشته باشند، قادر به استفاده همزمان از مزایای اقتصادی و فرهنگی این حوزه خواهند بود. صادرات فرهنگ در چنین قالب و چارچوبی معنا پیدا می‌کند. کافیست در گام نخست، نسبت «دیپلماسی فرهنگی»، «صادرات فرهنگی» و «صنعت گردشگری» را به صورتی گویا و صریح تعریف کرد. اتصال این موارد، منجر به ارتقای خلاقیت جمعی در عرصه گردشگری و متعاقبا، فعال سازی این ظرفیت پویا و مستمر، به سودمنافع اقتصادی و فرهنگی کشور خواهد شد. 

در این خصوص می‌توان به صدور فرهنگ غنی خود به دیگر نقاط جهان، گردشگری بین المللی پرداخت و هم می‌توان انتقال فرهنگ در داخل کشور به مناطق کمتر برخوردار پرداخت و اگر چنین نگاه و ظرفیتی ایجاد گردد باعث توازن فرهنگی در کشور خواهد شد و این می‌طلبد که دست اندر کاران فرهنگ و گردشگری از هماهنگی و هم افزایی بیشتری برخوردار باشند. تعریف مشوق‌هایی جهت بسط گردشگری بین المللی و تبدیل آن به بستر و جایگاهی جهت تقویت صادرات فرهنگی کشور، از جمله اقدامات و الزاماتی محسوب می‌شود که باید در این راستا مورد توجه و استناد قرار گیرد.

راهکار‌های توسعه و بسط صنعت گردشگری، باید به مثابه یک دستورالعمل جمعی و در قالب یک سیاستگذاری واحد مورد توجه دستگاه‌های مربوطه قرار گیرد. ایجاد سکو‌های فرهنگی در قالب‌های دیجیتال و مجازی، در این زمینه کمک حال خواهد بود و قطعا در شناساندن ظرفیت‌های گردشگری جمهوری اسلامی ایران برای کشور‌های منطقه و جهان موثر خواهد بود. همان گونه که مشاهده می‌کنیم در این خصوص هم استراتژی و هم تاکتیک موضوعیت داشته و هیچ یک نباید فراموش شود. گردشگرانی که به ایران سفر می‌کنند، هر یک می‌توانند در خلق ظرفیت‌ها و بستر‌های مناسب در عرضه محصولات فرهنگی کشورمان در آن سوی مرز‌ها، به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایفای نقش کنند.