گردش خطرناک کرونا و آنفلوآنزا

به گزارش مجله خبری نگار، این روز‌ها ویروس آنفلوآنزای B، یکی از سویه‌های کووید به اسم «پیرولا» که ۳ تا ۴ ماه پیش در کشور‌های اروپایی و آمریکایی افزایش پیدا کرد، یک سری ویروس سرماخوردگی و انواع آلرژی و حساسیت‌های فصلی در جامعه در حال گردش است و اگر گذرتان به درمانگاه‌ها یا بیمارستان‌ها افتاده باشد، دیده اید که افراد زیادی بسته به این که اسیر کدام ویروس شده‌اند درگیر جنگ با علایم و عوارض این ویروس‌ها هستند، اما متاسفانه مثل قبل خبری از کار‌های پیشگیرانه و مراقبت‌های بهداشتی نیست و آمار ابتلا و قربانیان ویروس‌ها دیگر به چشم نمی‌آید. با دکتر «آمیتیس رمضانی» دبیر انجمن بیماری‌های عفونی کشور و مدیر گروه تحقیقات بالینی انستیتو پاستور درباره این ویروس‌ها، علایم‌شان و راه‌های تشخیص و درمان آن‌ها گفتگو کردیم.

آنفلوآنزا دارد از گردش خارج می‌شود

دکتر آمیتیس رمضانی درباره ویروس‌هایی که هم اکنون کشور را محاصره کرده است، می‌گوید: «ویروس‌هایی که در حال حاضر در الگوی جامعه داریم یک نوع کووید که احتمالا سویه پیرولا هم در آن است، ویروس‎های سرماخوردگی، آلرژی به دلیل تغییر فصل و آغاز بهار و آنفلوآنزای B است که می‌تواند از نظر علایم تشخیصی مشکل ایجاد کند و خیلی از افراد علایم سرماخوردگی و کرونایشان را به حساب آلرژی بگذارند، در صورتی که ممکن است واقعا بیماری‌شان آلرژی نبوده و واقعا علامت یک عفونت ویروسی باشد.

سویه جدید کووید که وارد کشور ما شده، تغییرات ژنتیکی و جهش‌های زیادی داشته است. همین باعث می‌شود واکسن‌های قبلی روی سویه جدید موثر نباشد و فرد دوباره دچار عفونت شود. ویروس آنفلوآنزایی هم که هم اکنون در کشور درحال گردش است، آنفلوآنزای B است که پیک آن از بهمن‌ماه شروع شده و تا الان که در فروردین ماه هستیم، ادامه دارد. خوشبختانه این آنفلوآنزا نسبت به آنفلوآنزای A که از انتهای شهریور تا آخر پاییز در گردش است، عوارض و مشکلات تنفسی کمتری ایجاد می‌کند و شدت بیماری در آن کمتر است. گردش آنفلوآنزای B هم هر چه به سمت اردیبهشت و گرم‌شدن هوا می‌رویم، کمتر می‌شود و معمولا این آنفلوآنزا را در اردیبهشت نداریم یا خیلی موردی اتفاق می‌افتد و کم‌کم ویروس‌های گوارشی شایع می‌شوند تا آخر شهریور که آنفلوآنزای A برمی‌گردد.»

کرونا فصل نمی‌شناسد

البته به جز سویه‌های کووید و آنفلوآنزا، ویروس‌های دیگری هم کشور را درگیر کرده و گویا تنها کروناست که ماندنی است. دبیر انجمن متخصصان بیماری‌های عفونی در این باره می‌گوید: «در حال حاضر یک سری ویروس سرماخوردگی هم داریم که مانند ویروس آنفلوآنزا یک الگوی فصلی دارند، با فصل پاییز و زمستان زیاد می‌شوند و هرچه هوا به سمت گرما برود دوباره این ویروس‌ها کاهش پیدا می‌کنند. هنوز این ویروس‌های سرماخوردگی که طیف وسیعی از ویروس‌ها هستند، از آدنو ویروس، رینوویروس، آر اس وی و طیف زیادی از سایر ویروس‌های سرماخوردگی را که معمولا علایم خفیفی ایجاد می‌کنند، داریم و هرچه که به سمت گرم‌شدن هوا پیش می‌رویم، گردش ویروس‌های سرماخوردگی کم می‌شود. تنها ویروسی که از یک الگوی فصلی تبعیت نمی‌کند کروناست که فصل نمی‌شناسد و گرما و سرما هیچ تاثیری روی آن ندارد و بسته به تغییرات ژنتیکی ویروس، چون بدن دیگر آن را نمی‌شناسد و آنتی‌بادی‌های قبلی هم نمی‌تواند این ویروس را شناسایی کند، وقتی دوباره وارد بدن می‌شود به عنوان یک ویروس جدید دوباره علایم را ایجاد می‌کند.»

ویروس‌ها را با چه علایمی بشناسیم؟

«هرچقدر علایم تنفسی در قسمت بینی یعنی در حد گرفتگی، آبریزش و احتقان بینی باشد و بقیه علایم مانند تب یا گلودرد کم باشد یا نباشد، فرد از نظر حال عمومی‌اش بدحال نباشد به‌طوری که عملکرد عمومی‌اش مختل نشود، می‌توان گفت دچار ویروس سرماخوردگی شده است که در عرض ۳ تا ۵ روز خوب می‌شود. این علایم کم‌کم با یک سری درمان‌های علامتی یا مصرف سوپ، مایعات گرم و استامینوفن و دیفن هیدرامین که یک آنتی‌هیستامین است، کاهش پیدا می‌کند. این تابلوی بالینی سرماخوردگی است.»

رمضانی توضیحاتش را درباره آنفلوآنزا و دیگر ویروس‌های تنفسی این‌طور ادامه می‌دهد: «آنفلوآنزا بیشترین شدت علایم را در میان ویروس‌ها دارد. پرسروصداتر و با علایم بیشتر است. تب بالاتر، گلودرد شدید، بدن‌درد و استخوان‌درد دارد و ممکن است بچه‌های کوچک با ابتلا به آن مشکل گوارشی هم پیدا کنند. در کل آنفلوآنزا فرد را بدحال می‌کند و خستگی شدید دارد و بیشتر طول می‌کشد. یعنی از لحاظ بالینی ۷ تا ۱۰ روز طول می‌کشد و تازه سرفه هم به علایم اضافه می‌شود یا ممکن است کودک ۳ روز تب ۳۹ درجه داشته باشد. این تابلوی بالینی آنفلوآنزاست.

سویه جدید کرونا چه علایمی دارد؟

کرونا حد وسط سرماخوردگی و آنفلوآنزاست؛ نه مثل سرماخوردگی سریع خوب می‌شود و نه به شدت آنفلوآنزاست. معمولا نشانه‌هایی مانند گلودرد، سردرد، اختلال بویایی و چشایی و حالت خستگی و بی‌حالی دارد و به‌تدریج علایم بیشتر می‌شود و روند بهبودی طول می‌کشد. یعنی ممکن است فرد ۲ تا ۴ هفته درگیر علایمی مثل سرفه باشد. آلرژی هم ممکن است آبریزش بینی را داشته باشد، ولی فرد خودش حس می‌کند که حال عمومی‌اش خوب است و تب خفیف، کوفتگی یا بدن‌درد و سردرد ندارد. مثلا خارش چشم دارد یا فردی که آلرژی دارد معمولا سرفه نمی‌کند و هر سال در یک بازه زمانی خاص یک سری علامت ثابت دارد که تکرار می‌شود و بعد هم علایم آن با داروی آنتی‌هیستامین کامل برطرف می‌شود و پیش‌رونده نیست. با همه این صحبت‌ها گاهی افتراق این علایم از هم مشکل است و شاید حتی خود پزشک هم نتواند به طور قاطع این ویروس‌ها را از هم جدا کند.»

افراد علامت‌دار به دیدن سالمندان نروند

به عقیده دکتر رمضانی، الان وقت تزریق هیچ کدام از واکسن‌های آنفلوآنزا و کووید نیست، چون ویروس آنفلوآنزا تا حدود سه هفته دیگر از گردش جامعه خارج می‌شود و کووید هم آن‌قدر رنگ عوض می‌کند که باید همه واکسن‌ها دوباره به‌روز شوند. او با اشاره به اهمیت در خانه ماندن فردی که علایم تنفسی مانند سرفه و آبریزش بینی دارد، می‌گوید: «حداقل کاری که فرد علامت‌دار می‌تواند بکند این است که به دیدن افراد مسن نرود، چون بیشتر این افراد بیماری‌های زمینه‌ای قلبی، ریوی، دیابت و ... دارند و همین ویروس‌های ساده سرماخوردگی می‌تواند برای آن‌ها خطرناک باشد. فرد سعی کند در خانه بماند و از وسایل حمل‌و‌نقل عمومی استفاده نکند تا گردش ویروس به حداقل برسد. استفاده از ماسک وقتی سرفه می‌کنیم هم اجازه نمی‌دهد ویروس در فضا معلق بماند و بقیه افراد جامعه را آلوده کند. اولین و مهم‌ترین کار بعد از ورود به خانه شست‌و‌شوی خوب دست‌هاست و این کار باید در فرهنگ خانواده‌ها نهادینه شود تا بچه‌ها هم آن را یاد بگیرند.

تا ۲۰ روز دیگر ویروس‌های گوارشی که باعث اسهال و استفراغ می‌شود، کم‌کم شروع می‌شوند و هرچقدر ما شست‌و‌شوی دست‌ها را جدی‌تر بگیریم خیلی از این مسائل جلوگیری می‌کند. همچنین یک پنجره باز خیلی کمک می‌کند که حجم ویروس‌ها در محل کارمان کمتر شود. برای کودکان کوچک‌تر از ۵ سال و افراد بالای ۶۵ سال حتی با علایم تنفسی خفیف باید به پزشک مراجعه کرد و خوددرمانی را کنار گذاشت. بقیه گروه‌های سنی بدون بیماری زمینه‌ای وقتی علایم‌شان خفیف است نیاز به مراجعه ندارند و با درمان‌های علامتی می‌توانند در منزل بیماری‌شان را کنترل کنند. اگر علایم بیشتر شد، تب بالاتر رفت و بعد از ۳ روز علایم به جای کم‌شدن پیش‌رونده بود، آن موقع زمان مراجعه به پزشک است.»

منبع: خراسان