بازار خودرو تکان خورد

به گزارش مجله خبری نگار،بالاخره بعد از کشمکش‌های بسیار میان دولت و خودروسازان، مجوز افزایش قیمت به خودرو‌های مونتاژی داده شد و این در حالی است که نوسانات نرخ ارز قیمت خودرو‌ها را در بازار آزاد تغییر داده بود.

حساسیت بازار به خودرو‌های مونتاژی کمتر است، زیرا مشتریان آن قشر خاصی از جامعه هستند و دولت به دلیل برخی مسائل که نمی‌خواهد خود را رودررو با مردم قرار دهد، ابتدا قیمت خودرو‌های مونتاژی را افزایش داده و قیمت خودرو‌های تولید داخل را فعلا افزایش نداده است

در نخستین گام، قیمت خودرو‌های گروه بهمن شامل فیدلیتی و دیگنیتی حدود ۲۰۰ میلیون تومان افزایش داشت و بر همین اساس و تحویل ندادن خودرو شرکت بهمن موتور، دیروز تجمعی توسط مردم روبه‌روی نهاد ریاست جمهوری شکل گرفت.

بررسی‌ها از شورای رقابت، وزارت صمت و سازمان حمایت حاکی است، ظاهرا مجوز افزایش قیمت به این خودروساز داده شده است. قابل توجه است یک مقام مسئول در شورای رقابت مدعی شده بود که هیچ مجوز افزایش قیمتی به خودروسازان داخلی و مونتاژی داده نشده و قیمت‌گذاری خودرو نیز همچنان براساس مصوبه ۵۴۳ شورای رقابت انجام می‌شود، اما بررسی‌ها نشان می‌دهد: براساس بند ۳ مصوبه ۵۰ کارگروه خودرو شورای رقابت مورخ ۷ آذر ۱۴۰۲ درخصوص بررسی مجدد قیمت تمام شده خودرو‌های مونتاژی از محل تغییر منبع ارز و استفاده از ارز صادراتی عنوان شده است که با تغییر نرخ ارز محاسبه قیمتی مجدد انجام شود.

بر همین اساس بررسی تسنیم از وزارت صمت و سازمان حمایت حکایت از آن دارد که سازمان حمایت مطابق همین مصوبه کارگروه خودروی شورای رقابت بررسی قیمت تعدادی از خودرو‌های مونتاژی را بنا بر درخواست شرکت‌ها انجام داده و در نهایت وزارت صمت مجوز تغییر قیمتی محصولات را برای این شرکت‌ها صادر کرده است.

با توجه به وضعیت اقتصادی و تورم افسارگسیخته، آیا این افزایش قیمت‌ها بازار را به رکود بدتری نمی‌برد؟

قیمت‌ها به روز شده‌اند!

در پی انتشار اخباری مبنی بر اخذ مجوز از سازمان حمایت توسط خودروسازان برای به روز شدن قیمت خودروها، پس از بررسی‌های انجام‌شده، قابل تاکید است که بر اساس مصوبه شورای رقابت فرایندی طبیعی رخ داده که خودروسازان پس از ارائه صورت‌های مالی و مستندات تغییرات در قیمت نهاده‌های تولید (همچون سایر کالاها)، می‌توانند قیمت محصولات خود را به‌روز کنند.

این مجوز به‌روزرسانی قیمت محصولات خودروسازان بر اساس فرآیندی طبیعی و طبق چارچوب مصوبه ۵۴٣ و اصلاحیه ۶٣٣ شورای رقابت در خصوص قیمت‌گذاری محصولات خودروسازان صورت گرفته است.

گفتنی است که مصوبه ۵۴٣ شورای رقابت با موضوع دستورالعمل تنظیم بازار خودروی سواری در بهمن ماه سال ١۴٠١ صادر شد که بر اساس این دستورالعمل، مبنای تنظیم قیمت خودرو، بر اساس ضوابط قیمت‌گذاری، مصوب هیأت تعیین و تثبیت قیمت‌ها است که توسط سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محاسبه و به وزارت صمت اعلام می‌شود. همچنین شورای رقابت با اکثریت آرای حاضران، دستورالعمل مصوبه ۵۴۳ تنظیم بازار خودرو را اصلاح کرده و بر اساس آن وزارت صنعت، معدن و تجارت را به عنوان سیاست‌گذار و تنظیم‌گر فنی این صنعت، معرفی کرد و در حقیقت ابلاغ قیمت‌های محاسبه شده توسط سازمان حمایت را به وزارت صمت واگذار کرد.

در کشوری هستیم که نه خودروساز اعلام می‌کند قیمت واقعی تمام شده چیست و نه قیمت مدنظر دولت روشن است. دوگانة «قیمت کارخانه» و «قیمت بازار آزاد» خودرو در بازار نیز ناشی از همین امر است

افزایش قیمت به علت نوسانات ارز

یک کارشناس بازار خودرو در گفتگو با «توسعه ایرانی» با اشاره به اینکه قطعات خودرو‌های مونتاژی تمام وارداتی هستند و کاملا وابسته به ارز هستند، علت افزایش قیمت آن‌ها را نوسانات نرخ ارز دانست.

بابک صدرایی افزود: قیمت خودرو‌های مونتاژی که سابقا بر اساس دلار ۵۰ هزار تومانی بوده و نوسانات ارزی کنونی باعث افزایش قیمت آن‌ها شده است.

او درباره ارزیابی این افزایش قیمت گفت: باید با واقعیت کنار آمد. سیستم اقتصادی ما با توجه به متغیرهایی، چون تورم و قیمت ارز، یک اقتصاد بی‌ثبات است.

کاهش مداوم اندازه و سهم بازار

این کارشناس خودرو بیان کرد: خودرو نیز مانند بقیه اقلام قیمت ثابتی ندارد. وقتی افزایش قیمت در بلندمدت مداوم اتفاق بیافتد دیگر فرقی نمی‌کند برای کدام خودرو‌ها باشد و سهم بازار‌ها را دائم کاهش می‌دهد.

صدرایی تاکید کرد: یعنی به مرور قشر‌های مختلف از بازار خارج می‌شوند. اگر متناسب با افزایش قیمت‌ها دستمزد‌ها افزایش پیدا نکند، ما شاهد این هستیم که بازار‌ها کوچکتر می‌شوند.

او درباره تاثیر این افزایش قیمت بر بازار عنوان کرد: حساسیت بازار به خودرو‌های مونتاژی کمتر است، زیرا مشتریان آن قشر خاصی از جامعه هستند و دولت به دلیل برخی مسائل که نمی‌خواهد خود را رودررو با مردم قرار دهد، ابتدا قیمت خودرو‌های مونتاژی را افزایش داده و قیمت خودرو‌های تولید داخل را فعلا افزایش نداده است.

این تحلیلگر صنعت خودرو با تاکید بر اینکه در کوتاه‌مدت افزایش قیمت خودرو‌های مونتاژی آنقدر چشمگیر نیست که بگوییم سهم بازار را کاهش می‌دهد، تصریح کرد: این کار مقدمه‌ای برای افزایش قیمت تمام خودرو‌ها است، زیرا چاره‌ای دیگر نیست. همه‌ی خودروسازان ما در شرایط مشابه قرار دارند و دولت هم نمی‌تواند مقاومت کند که قیمت خودرو دیگر بالا نرود.

بابک صدرایی در گفتگو با «توسعه ایرانی»: افزایش قیمت مونتاژی‌ها مقدمه‌ای برای افزایش قیمت تمام خودرو‌ها است، زیرا چاره‌ای دیگر نیست. همه‌ی خودروسازان ما در شرایط مشابه قرار دارند و دولت هم نمی‌تواند مقاومت کند که قیمت خودرو‌های دیگر بالا نرود

صدرایی با اشاره به مجوز‌های سابق برای افزایش قیمت خودرو، ایران‌خودرو و ساپیا را دارای یک نظام غیر بهره‌ور که هزینه‌های زایدی دارند، دانست.

او ادامه داد:، اما خودروسازان با این شرایط مجبورند ادامه دهند، زیرا برای حل زیان انباشته آن‌ها باید ساختار‌ها را تغییر داد و تغییر آن‌ها به زمان زیادی نیاز دارد. در این شرایط که امکان تغییر ساختار‌ها نیست، اگر قیمت‌ها هم تغییر ندهند، این زیان انباشته به قدری افزایش می‌یابد که به تهدید بزرگی برای اقتصاد کل کشور تبدیل می‌شود.

قیمت خودروسازان و دولت شفاف نیست

صدرایی با اشاره به دوگانة «قیمت کارخانه» و «قیمت بازار آزاد» خودرو در بازار؛ بیان کرد: در کشوری هستیم که نه خودروساز اعلام می‌کند قیمت واقعی تمام شده چیست و نه قیمت مدنظر دولت روشن است.

این تحلیلگر بازار خودرو به سامانه یکپارچه فروش خودرو اشاره کرد و گفت: سامانه‌ای ایجاد شده که برخی افراد توانستند صاحب خودرو شوند و، چون کالای خاصی را دارند که همه به آن دسترسی ندارند، رانت ایجاد می‌شود. او تصریح کرد: اکنون این امکان وجود ندارد که خودرو از در کارخانه خریداری شود بلکه نیازمند سامانه است. ازاین‌رو وقتی کسی صاحب این خودرو می‌شود و می‌بیند قیمت آن با بازار آزاد متفاوت است، عرضه و تقاضای خودرو به هم می‌ریزد.

این کارشناس درباره شکل مطلوب افزایش قیمت که هم خودروساز را منتفع کند و هم مصرف‌کننده را، اظهار کرد: راه‌حل این است که باید قیمتی داشته باشیم که هم تولیدکننده ضرر نکند و هم مشتری بتواند از بازار بهره ببرد. یعنی باید قیمت، میانگین قیمت کارخانه و بازار آزاد باشد و اگر مجوز افزایش قیمت داده می‌شود، باید شرط کرد که تولید برای پاسخگوی به تقاضای بازار افزایش یابد. همچنین ثبت‌نام نباید سیستمی باشد و باید آزاد انجام شود تا هم دست دلال کوتاه شود، هم قیمت بازار کاهش یابد و هم سود به کارخانه برسد.

او با عنوان اینکه قشری که خودروی داخلی می‌خرد، بودجه محدودتری دارد و به قیمت حساس است و اگر قیمت متعادل بین کارخانه و بازار آزاد باشد، این قشر نفع می‌برد، تاکید کرد: اکنون بسیاری از مردم که می‌خواهند خودروی داخلی بخرند، باید قیمت گزافی بپردازند.

صدرایی در پایان با بیان اینکه تفاوت قیمت کارخانه و بازار نشان‌دهنده یک نقص است، خاطرنشان کرد: قیمت‌گذاری دو طرف کارخانه و بازار غلط است. ما باید یک قیمت‌گذاری تعادلی با یک شرایط فروش آزاد فراهم کنیم.