به گزارش مجله خبری نگار،ازگیل، درختچه اى است خاردار که به حالت وحشى در جنگل هاى اروپاى مرکزى و نواحى معتدل آسیا مى روید و در اواخر پاییز و اوایل زمستان میرسد. ازگیل در تمام جنگل هاى شمال ایران و همه ارتفاعات سواحل دریا و در دامنه هاى البرز، دره کرج و … نیز به طور خودرو عمل مى آید و با نام محلى هر منطقه شناخته مى شود. تکثیر آن غالبا از طریق پیوند روى درختان دیگر از جمله پیوند روى پایهی زالزالک ولیک صورت مى گیرد. گاهى هم روى پایهی گلابى و به ندرت روى پایهی بِه پدید مى آید و نوع پیوند، شکمى است که در تابستان انجام مى شود.
میوه ازگیل رسیده داراى لعاب نباتى فراوان و تانن بوده و از قند گلوکز، فروکتوز، سوربیتول و بعضى اسیدها و همچنین سلولز و گروه ویتامین هاى B و C، املاح معدنى و کمى پروتئین برخوردار مى باشد.
میوه ازگیل در اواخر پاییز و اوایل زمستان مى رسد.
گل هاى درخت آن سفید و میوه اش شبیه زالزالک است؛ با این تفاوت که میوهی ازگیل درشتتر و قهوه اى رنگ و طعمش شیرین و کمى گس است. هستهی آن را مى کارند و درخت ازگیل را به درخت به و گلابى هم پیوند مى زنند.
بخش هاى مورد استفاده درخت ازگیل برگ و میوهی آن است. اسامى فارسى قدیم ازگیل، ” اردف ” و ” گیل ” بوده است.
ازگیل سرشار از ویتامین هاى گروه B است به همین دلیل اعصاب را تقویت مى کند.
ازگیل داراى مقدار زیادى کربوهیدرات است که موجب تولید انرژى در بدن میشود.
میوه ازگیل حاوی ماده اى به نام ” تانن ” است که بهترین دارو براى درمان عفونت هاى رودهی بزرگ به شمار میرود و به عنوان قابض و رفع التهاب معده توصیه و تجویز شده است.
میوه ازگیل به دلیل داشتن ویتامین C برای کم خونی ناشی از فقر آهن مفید است، زیرا این ویتامین جذب آهن را افزایش میدهد.
مصرف میوه ازگیل چه به صورت خام و چه به صورت کنسرو شده برای معالجهی اسهال ساده اثر قطعى دارد.
خوردن میوه ازگیل خام و خصوصا نارس که تانن بیشترى دارد در معالجهی خونریزى هاى داخلى مانند بواسیر، خونریزى رحمى و ... تأثیر شفابخش دارد.
ازگیل در معالجهی ورم روده به کار مى رود؛ بدین منظور باید ۲۳۰ گرم ازگیل را پس از جدا کردن پوست و دانه در کمى شیر حل نموده و مصرف کرد.
در معالجهی زخم دهان و تورم مخاط گلو مؤثر است؛ بدین منظور باید ۵۰ گرم از برگ درخت ازگیل را در یک لیتر آب بجوشانند و با کمى از آن در شبانه روز چند مرتبه دهان را بشویند و غرغره کنند.
ازگیل ادرارآور است.
میوهی تازه و رسیدهی ازگیل یا کنسرو آن براى درمان اختلال قاعدگى خانمها مفید است.
جوشاندهی نیم گرم برگ ازگیل پوست هاى ظریف را تقویت مى کند و معالج برفک است.
اگر هر روز سه بار با جوشاندهی برگ ازگیل غرغره شود، آنژین را معالجه مى نماید.
ازگیل به دلیل داشتن لعاب، سینه را نرم میکند، عطش را فرو مینشاند و ضد صفرا است.
ضماد ازگیل جوشهای بدن را ازبین میبرد.
برای معالجهی اسهال خونی میتوان مقدار دوز مشخصی از آن را بدون پوست خورد.
خواص دارویی میوه ازگیل از روزگاران بسیار دور مورد توجه بوده است. بقراط ازگیل را برای مبتلایان به ترشی معده و مدفوع سوزان و عوارض تب نافع میپنداشت.
میوه ازگیل از نظر طب سنتی سرد و خشک است.
در قدیم برای درمان آبسهی دهان و گلو، آنژین، برفک، سالک، اسهال بچه ها، منظم کردن کار روده ها، ورم گلو و ناراحتیهای حلق از جوشاندهی برگ ازگیل استفاده میکردند.
آب، قند، اسیدهای آلی (اسید مالیک، اسید سیتریک و اسید تارتاریک)، تانن، لعاب و اسید بوریک از اجزای عمدهی تشکیل دهندهی ازگیل میباشند.
ازگیل میوهی سه هزار سالهی شمال ایران
میوه ازگیل از حدود سه هزار سال پیش در جنوب دریای خزر و در مناطق گیلان و مازندران کشت میشد.
۷۰۰ سال پیش از میلاد به یونان و در ۲۰۰ سال پیش از میلاد به روم رسید. کاشت این میوه از طریق رومیها در بقیهی اروپا گسترش یافت.
میوه ازگیل بسیار سخت و اسیدی است و تا خوب رسیده نشود قابل خوردن نیست ضمن این که برای جلوگیری از پوسیده شدن آن بر روی درخت معمولا میوهها را زودتر برداشت میکنند.
ازگیل را به صورت خام به عنوان میوهای لذیذ، مطبوع و تقویت کننده مصرف میکنند و از آن شربت و کنسرو ازگیل تهیه میکنند.
دقت کنید:
هستهی ازگیل به علت داشتن اسید سیانیدریک، عنصری سمی است و خوردن آن خطرناک است.
منبع:اینفو