مروری کوتاه بر فعالیت‌ها و کارنامه هنری زنده یاد «محمد کاسبی»

به گزارش مجله خبری نگار،محمد کاسبی بازیگر پیشکسوت و از چهره‌های شاخص سینما و تلویزیون ایران، امروز یکشنبه بیستم مهر ۱۴۰۴ در سن ۷۴ سالگی بر اثر عوارض ناشی از بیماری‌های قلبی و ریوی درگذشت. او از جمله هنرمندانی بود که کارنامه‌اش از صحنه تئاتر تا قاب تلویزیون، روایتگر نیم‌قرن حضور پیوسته در فرهنگ و هنر ایران بوده است.

شروع فعالیت‌های تئاتری

کاسبی فعالیت در عرصه هنر‌های نمایشی را از ابتدای نوجوانی و جوانی با بازی در تئاتر شروع کرد و در دوران دانشگاه با کارگردانان مختلفی همکاری کرد. او در دوران دانشکده نمایشنامه‌های زیادی از جمله «یک نمایش طولانی» به کارگردانی جعفر والی، نمایش «مده‌آ» به کارگردانی منیژه محامدی، نمایش «مهتابی برای محرومین» به کارگردانی شهناز جابری زاده، نمایشنامه «مترسک‌ها در شب»، «کارول»، «مسافران»، «در مه بخوان»، «بهترین بابای دنیا»، «عنکبوت» و … را بازی کرد. فعالیت او در تئاتر صرفاً به بازیگری ختم نشد و هم نمایشنامه نوشت هم کارگردانی کرد.

تأسیس حوزه هنری انقلاب اسلامی

با پیروزی انقلاب اسلامی و در اوایل سال ۵۸ محمد کاسبی در شکل‌گیری نهاد‌های تازه فرهنگی نقش داشت. او از مؤسسان «حوزه اندیشه و هنر اسلامی» بود که بعد‌ها به «حوزه هنری» تغییر نام داد و همچنین در بنیان‌گذاری «مرکز هنر‌های نمایشی وزارت ارشاد» سهم داشت.

«توبه نصوح» اولین فیلم اوست. وی سال‌ها در عرصه سینما در فیلم‌های مختلفی به ایفای نقش می‌پردازد و به یکی از بازیگران پرکار دهه ۶۰ و ۷۰ تبدیل می‌شود. او همچنین در اولین فیلم برخی کارگردانان از جمله «بدوک» ساخته مجید مجیدی بازی کرده است.

این هنرمند در سینما در فیلم‌هایی با فضا‌های مختلف حضور داشت از کمدی و فانتزی‌هایی مثل «دنیای وارونه» و «عزیزم من کوک نیستم» تا آثاری از قبیل «پدر»، «حمله به اچ ۳»، «دیوار» و …. کاسبی همچنین در فیلم‌های تاریخی مثل «مریم مقدس» هم به ایفای نقش پرداخته است. وی فیلمی با عنوان «شنا در زمستان» را در سال ۶۸ کارگردانی کرد که مجید مجیدی از جمله بازیگران این فیلم بود.

کاسبی به ایفای نقش در فیلم‌هایی با مضامین مذهبی علاقه داشت و دغدغه‌مند بود. او زمانی در مصاحبه‌ای گفته بود: «سه اثر بازی کردم که محوریتشان امام رضا (ع) بود و این‌طور نبوده که مسئله زیارت به عنوان یک قصه فرعی و حاشیه‌ای باشد بلکه قصه اصلی در بستر حرم مطهر و زیارت امام رضا (ع) روایت می‌شد. دلم می‌خواست تمام کار‌هایی که در طول عمرم انجام دادم، محوریتشان امام رضا (ع) باشد، ولی فقط سه قرعه به نام من افتاد و همین‌ها هم لطف و عنایت حضرت رضا (ع) به من بوده است. به خود می‌بالم که در سه پروژه مرتبط با موضوع امام رضا (ع) ایفای نقش کردم؛ ۲ فیلم سینمایی «دو چشم بی‌سو» و «آسمان هشتم» و سریال «همسفر خورشید» که در ۲ تا از آنها نقش خادم حرم امام هشتم (ع) را داشتم و چقدر بد می‌شد که من این دنیا را ترک می‌کردم و چنین نقشی را در پرونده‌ام نمی‌داشتم.»

از همکاری با میرباقری تا طنز «خوش رکاب»

محمد کاسبی از اواخر دهه ۶۰ با سریال «رعنا» به کارگردانی داوود میرباقری وارد تلویزیون شد، اما نقطه عطف کارنامه تلویزیونی او را باید در دهه ۸۰ دانست؛ زمانی که با سریال پرمخاطب «خوش رکاب» در سال ۸۲ به کارگردانی علی شاه‌حاتمی نقش‌آفرینی کرد و به یادماندنی‌ترین کاراکتر خود را آفرید.

او در سال ۱۳۸۵ با «صاحبدلان» به کارگردانی محمدحسین لطیفی، مورد توجه قرار گرفت که به دلیل ماندگاری سریال در میان کار‌های رمضانی و حضور بازیگران شاخص به ترکیبی از بازی و اثر محبوب در میان مردم بدل شد. آخرین حضور تلویزیونی محمد کاسبی در سریال «دادستان» به کارگردانی مسعود ده‌نمکی در سال ۱۳۹۹ رقم خورد.

پیکر این هنرمند فقید سه شنبه ۲۲ مهر با حضور خانواده، هنرمندان و علاقه‌مندان تشییع و به خاک سپرده خواهد شد.