ثبات ارز؛ یک تجربه یک‌ساله

به گزارش مجله خبری نگار/همشهری: قیمت ارز از عوامل مختلفی تأثیر می‌پذیرد که مهم‌ترین آن تورم است. در واقع افزایش تورم عامل اصلی رشد قیمت ارز است؛ اگر چه این، همه ماجرا نیست. عامل مهم دیگری که قیمت ارز را تعیین می‌کند میزان عرضه و تقاضای موجود در بازار است و همین عامل است که ماجرا را پیچیده‌تر می‌کند، چرا که عوامل مختلفی می‌تواند بر جریان عرضه و تقاضای بازار اثر داشته باشد و این عوامل می‌توانند اقتصادی هم نباشند.

آثار روانی و هیجانی

مروری بر روند قیمت ارز از سال ۱۳۹۷ تاکنون نشان می‌دهد که قیمت ارز در طول ۵ سال گذشته ۳ شوک ارزی بزرگ را پشت سر گذاشته است که نخستین شوک در سال ۱۳۹۷ و بعد از خروج دونالد ترامپ از برجام آغاز شد. شوک‌های بعدی مربوط به انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا بود که فعالان بازار ارز تصور می‌کردند دونالد ترامپ در انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا پیروز خواهد شد. آخرین شوک ارزی نیز به سال گذشته بازمی‌گردد که قیمت دلار آمریکا در نیمه دوم سال نزدیک به ۸۰ درصد افزایش یافت و علت آن عمدتا برخی اصلاحات اقتصادی بود. مروری بر روند شوک‌های ارزی در طول ۵ سال گذشته نشان می‌دهد که عامل اصلی بر هم خوردن کفه عرضه و تقاضا مسائل روانی و هیجانی بوده به این معنا که وقوع برخی تحولات سیاسی زمینه افزایش تقاضا را فراهم کرد، اما نکته اصلی این است که بخش عمده این عوامل، اقتصادی نبودند و عمدتا ناشی از عوامل هیجانی و روانی بودند.

ثبات ارزی در یک سال گذشته

با وجود وقوع ۳ دوره جهش ارزی در کشور در طول ۵ سال گذشته آنطور که آمار‌ها نشان می‌دهد قیمت هر دلار آمریکا در سال جاری یک دوره با ثبات را طی کرده است و از ابتدای سال تاکنون عمدتا در محدوده ۴۹ تا ۵۰ هزار تومان در نوسان بوده است. این نشان می‌دهدکه سیاست‌های بانک مرکزی در کنترل قیمت ارز مؤثر بوده و با توجه به میزان ذخایر ارزی کشور می‌توان امیدوار بود که قیمت ارز با تدابیر بانک مرکزی بار دیگر به مسیر قبلی خود باز گردد.

ضمن اینکه آمار‌ها از میزان فروش نفت نشان می‌دهد که کشور در شرایط با ثبات ارزی است و این می‌تواند قدرت بانک مرکزی را برای کنترل قیمت ارز افزایش دهد. صمد حسن‌زاده، رئیس اتاق بازرگانی ایران در همین باره می‌گوید: «عده‌ای در تلاش هستند با انتشار اخبار نادرست در اقتصاد ایران و بازار‌های مالی، التهاب ایجاد کنند. افزایش قیمت ارز و طلا در روز‌های گذشته نیز به همین دلیل بوده و نباید برای این التهابات در بازار‌های ایران به‌دنبال دلیل علمی و اقتصادی گشت.»

او تأکید می‌کند: «تدابیر دولتمردان و بانک مرکزی به‌زودی تأثیر خود را در بازار ارز نشان خواهد داد و قیمت‌ها به محدوده هفته‌های گذشته بازمی‌گردد در همین چند روز اخیر نیز شاهد کاهش قیمت‌ها بوده‌ایم. حسن‌زاده تأکید کرد: «بانک مرکزی برای مدیریت بازار، ارز کافی در اختیار دارد و هیچ کمبودی برای پاسخ به نیاز‌های ارزی در کشور وجود ندارد.» امیر شهریار، عضو اتاق بازرگانی ایران نیز با اشاره به اینکه بانک مرکزی می‌تواند بدون ارزپاشی و با روش جدید از منابع خود بازار برای مدیریت آن استفاده کند، می‌گوید: «بانک مرکزی تاکنون با همین شیوه توانسته بازار ارز را برخلاف سال‌های گذشته که جهش‌های قیمتی فراوانی را شاهد بودیم، کنترل کند. بی‌تردید درصورت کاهش درگیری‌ها و سوابق قبلی، قیمت دلار دوباره به همان کانال قبلی باز خواهد گشت و بعید به‌نظر می‌رسد وضعیت ارز تا پایان سال با جهش یا افزایش خاصی روبه‌رو شود.»