سند ماندنی جنایات اسرائیل در تاریخ جهان

به گزارش مجله خبری نگار/فرهیختگان: چند روز پیش، خبری امیدبخش تمام رسانه‌های جهان را تحت‌الشعاع قرار داد. آفریقای جنوبی در دادگاه لاهه علیه اسرائیل با عنوان نسل‌کشی شکایت کرد. این شکایت از دو منظر مهم بود. اول اینکه تا به امروز آفریقای جنوبی در جهان به‌عنوان یک کشور بی‌طرف در مساله فلسطین شناخته شده بود و حالا پرچم مبارزه علیه اسرائیل را در دادگاه بین‌المللی لاهه به دست گرفته است. دوم اینکه خود آفریقای جنوبی با توجه به تاریخی که از سرگذرانده، تجربه آپارتاید دارد و اکنون پرچمدار مبارزه علیه آپارتاید آشکار اسرائیل است. پس از انتشار این خبر، برخی‌ها انتقاد داشتند که چرا ایران جلودار شکایت علیه اسرائیل در دادگاه‌های بین‌المللی نشد؟

برخی از کارشناسان این حوزه معتقدند هرگونه اعلام رسمی له یا علیه اسرائیل در جهان، به‌عنوان مهر تایید بر موجودیت این رژیم صهیونیست است و این خلاف موازین جمهوری اسلامی در این سال‌هاست؛ بنابراین بهتر است با حمایت از آفریقای جنوبی در مبارزه کیفری علیه اسرائیل، آفرردر شکل دادن به یک موج با پرچمداری این کشور تلاش کرد. برای بررسی این گزاره‌ها با ثمانه اکوان تحلیلگر مسائل منطقه به گفتگو پرداخته‌ایم که مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.

در دادگاه بین‌المللی باید از کشور شکایت کنیم نه دولتی که آن را به رسمیت نمی‌شناسیم

ثمانه اکوان در رابطه با شکایت آفریقای جنوبی در لاهه علیه اسرائیل و چرایی عدم ورود ایران گفت: «ورود آفریقای جنوبی یک ورود نمادین است که ریشه در مبارزات ضدآپارتاید نیز دارد. آفریقای جنوبی که تا به امروز به‌عنوان یک عضو بی‌طرف بوده و اکنون وارد شده و اسرائیل را به نسل‌کشی متهم کرده، بیشتر مورد توجه قرار می‌گیرد. اما به نظر من جمهوری اسلامی نیز کوتاهی نکرده است. به دلیل اینکه براساس پروتکل‌های سیاست‌های وزارت خارجه ایران، ما اصلا کشوری به نام اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسیم. اگر شما بخواهید در دادگاه بین‌المللی شکایت کنید، از یک بازیگر نمی‌توانید شکایت کنید. بلکه باید از یک کشور شکایت کنید. وقتی ما کشوری به نام اسرائیل را نمی‌شناسیم، پس نمی‌توانیم از کشوری به نام اسرائیل شکایت کنیم. اصلا دلیلی هم ندارد؛ چراکه اگر شکایت کنیم، این کشور را به رسمیت شناخته‌ایم.»

احتمال تاثیر لابی اسرائیل بر حکم دادگاه لاهه

اکوان معتقد است که موضع فعلی وزارت خارجه، موضع درستی است و به نظر او باید این رویه را بیشتر ادامه دهد و ایران می‌تواند از سایر کشور‌های حامی فلسطین، درخواست کند که از شکایت آفریقای جنوبی بیشتر حمایت کنند. این تحلیلگر امور خاورمیانه در این‌باره توضیح می‌دهد: «این حمایت‌ها از سوی کشور‌های مختلف نیز صورت گرفته است. مثلا چهره شاخصی مانند جرمی کوربین از این شکایت حمایت کرده است. حالا باید ببینیم چه می‌شود. البته اگر ما خودمان به‌عنوان شاکی وارد قضیه می‌شدیم، چون نمی‌دانیم این دادگاه بین‌المللی چگونه با مساله برخورد می‌کنند، یک ریسک به حساب می‌آید؛ چراکه الان رژیم‌صهیونیستی حساس شده و نمی‌خواهد برچسب نسل‌کشی به او بخورد و شدیدا درحال لابی کردن است، هم به لحاظ سیاسی و هم به لحاظ رسانه‌ای و قانونی. با توجه به جلسات اولیه و سخنرانی‌هایی که صورت گرفته بعید نیست که دادگاه بین‌المللی کیفری حکم چندان صریحی علیه اسرائیل به دلیل فشار‌های آمریکا، انگلیس و خود این رژیم، ندهد. این یکی دیگر از دلایل عدم ورود مستقیم ایران به جریان شکایت علیه رژیم است، اما ایران از این جهت که این رژیم به‌عنوان یک رژیم نسل‌کش معرفی شود درحال تلاش است و لابی‌های خودش را در سراسر جهان انجام می‌دهد.»

در دنیای ناعادلانه سند‌سازی برای تاریخ ارزشمند است

این تحلیلگر مسائل منطقه همچنین در پاسخ به چرایی عدم شکایت مستقیم ایران از حامیان اسرائیل نیز عنوان کرد: «مهم‌ترین مساله در شرایطی که در جهان بی‌عدالتی برقرار است و امیدی به برقراری عدالت در سازمان‌ها و محکمه‌های بین‌المللی وجود ندارد، این است که حداقل برای تاریخ یک سندی ایجاد کنیم که کشور‌های دنیا به این جنایت، نسل‌کشی می‌گفتند و علیه این مساله هم شکایت کردند. یعنی اکنون با وجود اینکه مهم است بدانیم نتیجه دادگاه چه خواهد بود، اما مهم‌تر آن است که این شکایت مطرح شود و این به‌عنوان سند در تاریخ ماندنی خواهد شد؛ چراکه بار‌ها علیه خود آمریکا شکایت شده و تا دیوان بین‌المللی قضایی و کیفری هم رسیده است. اما آمریکا پس از آن قضات را تحریم کرده و تهدید کرده است تا نگذارد این پرونده بررسی شود. ماجرای جنایت آمریکا در افغانستان همین گونه بررسی نشد. اما دنیا چه واکنشی نشان داد؟ گفت که بالاخره از لحاظ تاریخی، سندی ماند که دیوان قرار بود این جنایت را بررسی کند، اما اجازه ندادند. چون در هر صورت، جهان بر مدار عدالت نمی‌گردد و می‌توانیم فقط از لحاظ تاریخی امیدوار باشیم که این اسناد به‌عنوان جنایت در تاریخ باقی بمانند.»

راهی برای بهانه‌جویی توسط صهیونیست‌ها باقی نمانده است

او همچنین آینده این شکایت را این‌گونه پیش‌بینی کرد: «مهم‌ترین امری که در این دادگاه و شکایت آفریقای جنوبی مطرح است، این است که شما حتی اگر حمله ۷ اکتبر را تقصیر حماس بدانید، یعنی بگویید تمام تقصیر‌ها گردن حماس است و رژیم‌صهیونیستی را برای جنگ تحریک کرد، باز هم پاسخ رژیم‌صهیونیستی متناسب با آن حمله نبوده است و خیلی فراتر از آن بود. همین یک جمله می‌تواند مبنای این باشد که عنوان نسل‌کشی را در دادگاه جلو ببرد. اینکه شما متناسب با آن حمله پیش نرفتید و مردم بی‌گناه را مورد هدف قرار داده‌اید.» اکوان همچنین ادامه داد: «اگر رژیم‌صهیونیستی بگوید سعی داشت رعایت کند، اما نشد، این ادعای او در دادگاه مورد پذیرش نخواهد بود؛ چراکه می‌توانست کار‌های اطلاعاتی و امنیتی انجام دهد و درنهایت نیروی حماس مورد هدف قرار گیرد، اما در این مدت، تمام مردم را مورد هدف قرار داده است. ۸۰ درصد از ساختمان‌ها، کمپ پناهجویان، بیمارستان‌ها و حتی افرادی که سعی داشتند از غزه خارج شوند را هم مورد هدف قرار داده است. دلایل و اسناد زیاد است، اما باید ببینیم آن اراده سیاسی در دادگاه وجود دارد؟ و اگر وجود دارد چقدر در مقابل آمریکا می‌تواند مقاومت کند؟»

سال‌ها تلاش اسرائیل در حوزه دیپلماسی عمومی بر باد رفت

این تحلیلگر مسائل منطقه همچنین در رابطه با چرایی حضور نماینده اسرائیل در این دادگاه و به رسمیت شناختن آن گفت: «رژیم‌صهیونیستی بعد از ماجرای ۷ اکتبر کاملا متوجه شد که افکار عمومی کل دنیا علیه اوست. رژیم‌صهیونیستی عضو دیوان بین‌المللی کیفری نیست و براساس همین نیز می‌تواند بگوید که این دادگاه اصلا صلاحیت بررسی ندارد. اما دادگاه‌ها، پرونده‌های کشور‌هایی که عضو نیستند را هم بررسی می‌کنند. اما خیلی نگران هستند و خود نتانیاهو افراد زیادی را برای این مساله به کار گرفته است؛ چراکه نمی‌خواهند افکار عمومی را بیش از این از دست بدهند.» اکوان در این باره ادامه داد: «تا پیش از ماجرای جنگ فعلی غزه، رژیم‌صهیونیستی دیپلماسی عمومی شدیدی به کار گرفته بود تا خودش را مظلوم جلوه دهد و بگوید او همیشه در این منطقه تحت حمله بوده و آرامش نداشته است. درصورتی‌که با پیش‌فرض رژیم‌صهیونیستی و تبلیغاتش، او حق دارد که در این منطقه زندگی کند، اما از این به بعد افکار عمومی در کل دنیا و حتی کشور‌های اروپایی، این گزاره‌ها و سیاست را از رژیم‌صهیونیستی نمی‌پذیرند و این علیه رژیم است؛ بنابراین کاری که این عملیات انجام داد، سال‌ها دیپلماسی عمومی رژیم‌صهیونیستی را از بین برد و ماهیت اصلی این رژیم که قتل، غارت و نسل‌کشی است را به تمام عالم نشان داد. از این‌رو تلاشی که دارند انجام می‌دهند این است که کمی از فضای منفی به وجود آمده علیه خودشان کم کنند و درنهایت هم این دادگاه را ببرند تا بگویند آن‌ها نسل‌کشی انجام ندادند. به نظر من هرکاری که انجام دهند، باز هم افکار عمومی را باخته اند.»