لبنان خطرناک‌تر از غزه؛ جنگ در مرز‌های شمالی واشنگتن را نگران کرد

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: جو بایدن برای هدفی مهم مشاوران ارشدش را راهی خاورمیانه کرده؛ جلوگیری از بروز جنگی تمام عیار میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان.

سران تل آویو به وضوح اعلام کرده‌اند که تبادل آتش میان ارتش خود و حزب‌الله را در مرز‌ها نمی‌پذیرند و بزودی عملیاتی بزرگ را در لبنان به راه خواهند انداخت. در این شرایط اینکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل ممکن است گسترش جنگ به لبنان را به عنوان راهکار سیاسی مهمی ببیند که انتقادات به ناکامی دولت او در حمله ۷ اکتبر حماس را کمرنگ کند، مقامات امریکایی را بیش از پیش نگران کرده است.

در عین حال گفته می‌شود واشنگتن در جلسات خصوصی نسبت به این تشدید تنش‌ها به تل آویو هشدار داده است. براساس داده‌های به دست آمده از آژانس اطلاعات دفاعی امریکا، اگر این اتفاق بیفتد ارتش اسرائیل به سختی بتواند به پیروزی دست یابد چراکه جنگ در غزه ذخایر تسلیحاتی و منابع نظامی تل آویو را بشدت تضعیف کرده است.

شماری از مقامات امریکایی نیز به شرط افشا نشدن نامشان با واشنگتن پست صحبت کرده‌اند و نسبت به شرایط حساس و احتمال تقابل اسرائیل و لبنان هشدار داده‌اند.

آن‌ها بر این باورند حزب الله، دشمن دیرینه امریکا با داشتن سربازان آموزش دیده و مجرب و ده‌ها هزار موشک و راکت، از تقابل بزرگ اجتناب دارد؛ حتی این موضوع در سخنرانی سیدحسن نصرالله، رهبر این گروه نیز مشخص بود. در سخنرانی‌ای که روز جمعه انجام شد، نصرالله در عین حالی که وعده پاسخ سخت به تهاجم اسرائیل را داد، اشاره‌ای جزئی به مذاکرات درباره تعیین مرز‌ها نیز داشت.

هراس از نقطه‌زن‌های حزب الله

آن‌طور که مت میلر، سخنگوی وزارت خارجه امریکا پیش از آغاز سفر آنتونی بلینکن به خاورمیانه اعلام کرد او روز دوشنبه (امروز) وارد تل آویو خواهد شد تا گام‌های مهم «پیشگیری از تشدید تنش ها» را مورد بررسی قرار دهد: «به صلاح هیچ کس؛ نه اسرائیل، نه منطقه و نه حتی جهان نیست این تنش‌ها گسترده‌تر شود.»

در واقع مقامات امریکایی نگران آن هستند که جنگ تمام عیار میان اسرائیل و لبنان با توجه به قدرت نظامی و سلاح‌های دقیق و نقطه‌زن حزب‌الله از نبرد وسیع سال ۲۰۰۶ خونین‌تر باشد. بلال صعب، کارشناس لبنانی مؤسسه خاورمیانه اندیشکده واشنگتن معتقد است: «شمار تلفات در لبنان را می‌توان بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار نفر تخمین زد، ضمن اینکه تخلیه وسیع شمال اسرائیل نیز ضروری خواهد بود.».

اما حزب‌الله این بار ممکن است در عمق بیشتری از خاک اسرائیل (سرزمین‌های اشغالی) پیشروی داشته و اهداف حساسی مانند کارخانه‌های پتروشیمی و تأسیسات هسته‌ای را هدف قرار دهد. همزمان احتمال می‌رود مقاومت در منطقه فعال شود. صعب افزود: «این سناریو تنها در صورتی است که جنگ به همین گروه‌ها ختم شود.»

شلیک ۴۰ راکت حزب‌الله به اسرائیل آن هم در پاسخ به ترور صالح العاروری، مقام ارشد حماس و ۶ نفر دیگر در حمله هوایی بیروت، خطر گسترش جنگ را جدی‌تر نشان داده است.

خطر رفع نشده

در هفته‌های اخیر حملات مرزی اسرائیل افزایش داشته است. بنا بر اعلام سرویس اطلاعاتی امریکا به واشنگتن پست، ارتش اسرائیل از ابتدای ۷ اکتبر، مواضع ارتش نظامی تحت حمایت امریکا در لبنان را نیز بیش از ۳۴ بار هدف قرار داده است. در ۵ دسامبر شلیک چهار گلوله تانک به این مواضع یک نظامی این ارتش را به کشتن داد و سه نفر نیز مجروح شدند. در ۸ دسامبر شلیک موشک‌های اسرائیلی شماری از نظامیان را مجروح کرد و ۴ نوامبر نیز شلیک به پایگاه‌های نظامیان تحت حمایت امریکا، خسارات شدید مالی به مواضع آن‌ها وارد آورد. گرچه رئیس اطلاعات ملی اسرائیل از اظهارنظر درباره این حملات اجتناب کرده است، اما شورای امنیت ملی کاخ سفید تأیید کرد که واشنگتن حمله به نظامیان ارتش تحت حمایت خود و همچنین غیرنظامیان لبنانی را غیرقابل پذیرش می‌داند. یکی از مقامات این شورا نیز موضع دولت بایدن در این باره را صریح و سخت عنوان کرده است.

آن‌طور که یک مقام امریکایی اذعان داشته سران اسرائیل بلافاصله پس از حملات ۷ اکتبر، حتی درباره بازیگردانی حزب‌الله لبنان در این عملیات با اطمینان صحبت می‌کردند و اطلاعات نادرستی درباره حمله قریب الوقوع این گروه در روز‌های پس از حمله حماس دریافت کرده بودند. در واقع تل آویو بشدت نگران غافل ماندن از علائم یک حمله دیگر بود. مقامات ارشد دولت بایدن می‌گویند رئیس‌جمهور در آن روز‌ها حتی بیش از سه بار نیز با تل آویو در تماس بود تا مانع حمله آن به حزب‌الله شود. چراکه کاخ سفید این حرکت را جرقه یک جهنم تمام عیار می‌دانست. اما هراس بزرگ اسرائیلی‌ها درباره این خطر، در کمتر از دو هفته از آغاز جنگ، بایدن را به تل آویو کشاند.

با این حال سران کاخ سفید و وزارت خارجه معتقدند خطر این حمله اسرائیل هنوز رفع نشده و در چند هفته اخیر تشدید تنش‌ها بویژه با عقب‌نشینی موقت صد‌ها نظامی صهیونیستی از غزه در اول ژانویه، اوضاع را نگران کننده‌تر نیز نشان می‌دهد. چراکه این تصمیم ممکن است در راستای تقویت منابع برای عملیات در مرز‌های شمالی اتخاذ شده باشد.

رایزنی با مقامات لبنان

اما همچنان ارزیابی آژانس اطلاعات دفاعی امریکا نشان می‌دهد تشدید تنش‌ها در لبنان، ارتش اسرائیل را ضعیف خواهد کرد. خلبانان خسته هستند و هواپیما‌ها باید ترمیم و احیا شوند و بدون شک مأموریت‌های آن‌ها در لبنان در مقایسه با غزه خطرناک‌تر است.

روز پنجشنبه، بایدن؛ آموس هاچ استین، فرستاده ویژه‌اش را با مأموریت تضمین توافق برای کاهش تنش‌ها در مرز لبنان و اسرائیل به تل آویو فرستاد. هدف نزدیک آن‌ها در راستای تثبیت شرایط، آغاز مذاکرات درباره توافق مرزهاست.

رایزنی‌های سران امریکا و فرانسه با دولت لبنان نیز بر سر آن است که دولت میقاتی کنترل بخشی از مرز اسرائیل و لبنان را از حزب‌الله بگیرد تا از این طریق نگرانی‌های تل آویو را کاهش دهند. اما کاخ سفید حاضر به اعلام جزئیات بیشتر در این باره نیست.

در عین حال امریکایی‌ها معتقدند این توافق تا زمانی که اسرائیل مردم فلسطین را فوج فوج به خاک و خون می‌کشند، بعید است از سوی حزب‌الله مورد تأیید قرار گیرد.

همزمان اعضای دولت بایدن منافع نتانیاهو را در مسیر این مذاکرات متفاوت از یکدیگر ارزیابی می‌کنند. یکی از سران ارشد امریکا در این باره گفت: «وعده نخست‌وزیر اسرائیل برای ایجاد یک تغییر اساسی در جنگ مرزی با حزب‌الله یک تهدید توخالی برای گرفتن امتیاز از طرف لبنانی است.» در عین حال برخی دیگر معتقدند اگر جنگ غزه فردا تمام شود، زندگی سیاسی نتانیاهو نیز به پایان خواهد رسید و این مسأله سبب شده است او بر گسترش جنگ تمرکز کند.

منطق سیاسی نتانیاهو بازگشت به روز‌های پیش از ناکامی تاریخی ۷ اکتبر و مشابه آن است تا بتواند موفقیت‌های خود را به جامعه اسرائیل نشان دهد. صعب، کارشناس سیاسی لبنانی گفت: «من مطمئن نیستم تقابل با حزب‌الله راه درستی در این مسیر باشد چراکه این روند می‌تواند چالش برانگیزتر از غزه باشد.»
بلینکن در تور اخیر خاورمیانه پیش از پرواز به سمت اردن تأکید کرد کاهش تنش‌های مرزی مسأله‌ای است که امریکایی‌ها روی آن تمرکز زیادی دارند: «بدون شک کشور‌های منطقه در این مسأله منافع مشترک قابل اهمیتی دارند.»

منبع: Washington Post- جان هادسون، یاسمین ابوطالب، شینه هریس(تحلیلگران واشنگتن پست)