چراغ سبز آنکارا به استکهلم

به گزارش مجله خبری نگار، کمیته روابط خارجی پارلمان ترکیه به عضویت سوئد در پیمان نظامی آتلانتیک شمالی (ناتو) چراغ سبز نشان داد. این اقدام راه را برای طرح آن در پارلمانی که اکثریت آن در دست حزب حاکم «عدالت و توسعه» است، هموار می‌کند. حمله نظامی روسیه به اوکراین در فوریه ۲۰۲۲ باعث شد که سوئد و فنلاند مواضع سنتی خود در اتخاذ رویکرد عدم تعهد نظامی و عدم وابستگی به چتر امنیتی ناتو را کنار بگذارند.

فنلاند در ماه آوریل به این ائتلاف ملحق شد و سی و یکمین عضو ناتو شد، البته پس از این‌که پارلمان ترکیه با پیوستن این کشور موافقت کرد. اما ترکیه به عنوان یکی از اعضای ناتو، بیش از یک سال است که رسیدگی به درخواست سوئد را به تعویق انداخته است. پروتکل الحاق سوئد حالا در آخرین مرحله از روند قانون‌گذاری ترکیه باید در مجمع عمومی پارلمان این کشور مطرح و به طور رسمی تصویب شود.

هنوز هیچ تاریخ دقیقی برای تشکیل این جلسه تعیین نشده است. ترکیه، از اعضای قدیمی پیمان نظامی ناتو به‌شمار می‌رود و از سال ۱۹۵۲ عضو این ائتلاف نظامی است. برابر سازوکار عضویت ناتو، تمامی کشور‌ها باید با درخواست عضویت کشور‌های جدید موافقت کنند چراکه برابر اساسنامه ناتو، حمله نظامی به هریک از اعضا، به‌مثابه حمله به سایر کشور‌ها به‌حساب می‌آید.

خبرگزاری رویترز این اقدام کمیسیون روابط خارجی پارلمان ترکیه را «گام بلندی» توصیف کرد و نوشت انتظار می‌رود طی چند هفته آینده، نمایندگان پارلمان ترکیه در صحن عمومی مجلس هم به لایحه عضویت سوئد رای مثبت دهند. در یک سال گذشته، ترکیه، سوئد را به ملایمت بیش از حد در برابر گروه‌هایی که آنکارا آن‌ها را تهدیدی برای امنیت خود می‌داند متهم کرده است، از جمله شبه‌نظامیان کرد و اعضای شبکه‌ای که آنکارا آن‌ها را مسئول کودتای نافرجام در سال ۲۰۱۶ می‌داند. رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه در اوایل ماه جاری میلادی مسئله تصویب عضویت سوئد در ناتو را مستقیما به موافقت کنگره ایالات متحده با درخواست ترکیه برای خرید ۴۰ فروند جت جنگنده اف-۱۶ و کیت‌های جدید برای نوسازی ناوگان فعلی ترکیه ربط داد و عملا مانع دیگری را سد راه پیوستن سوئد قرار داد.

اردوغان علاوه بر این‌ها از کانادا و دیگر متحدان ناتو خواست تا تحریم‌های تسلیحاتی اعمال شده بر ترکیه را لغو کنند. کاخ سفید از درخواست ترکیه حمایت کرده است، اما مخالفت شدید کنگره با فروش تسلیحات و ادوات نظامی به ترکیه همچنان پابرجا است. کمیته روابط خارجی پارلمان ترکیه بحث عضویت سوئد در ناتو را ماه گذشته آغاز کرده بود. تاکنون تصمیم‌گیری در این رابطه با دخالت هم حزبی‌های اردوغان به تعویق افتاده بود؛ چراکه به اعتقاد این نمایندگان، برخی از مسائل نیاز به شفاف‌سازی بیشتر داشتند و به اعتقاد آن‌ها مذاکرات با سوئد به اندازه کافی به «بلوغ» نرسیده بود. هنوز مشخص نیست پشت پرده این تغییر چیست.