بمب آلودگی هوا بر فراز دهلی!

به گزارش مجله خبری نگار، و به نقل از نیچر، همزمان با آغاز جشنواره «دیوالی» (Diwali) هندو‌ها در ۱۰ نوامبر، دهلی پایتخت هند که همین حالا در مه ناشی از دود فرو رفته است، برای تشدید آلودگی آماده می‌شود. طی هفته گذشته، کودکانی که برای تنفس در هوای ناخوشایند تلاش می‌کنند، بخش‌های اورژانس بیمارستان‌ها را پر کرده‌اند و مدارس مجبور به تعطیلی شده‌اند. اما چرا آلودگی هوای دهلی در حال حاضر این قدر بد است؟

از سوم نوامبر، شاخص کیفیت هوا (AQI) در دهلی به طور مداوم بالای ۹۹ باقی مانده است. هر عدد بالاتر از ۱۵۰ به عنوان ناسالم طبقه‌بندی می‌شود. در ششم نوامبر، شاخص کیفیت هوا از ۵۰۰ فراتر رفت که بالاترین سطح است.

غلظت روزانه ذرات ریز شهر با قطر کمتر از ۲.۵ میکرومتر در متر مکعب که می‌توانند به جریان خون وارد شوند و ضعف سلامتی را به دنبال داشته باشند، بین سوم تا نهم نوامبر بالای ۲۰۰ میکروگرم در متر مکعب باقی مانده است. دستورالعمل‌های «سازمان جهانی بهداشت» (WHO) توصیه می‌کنند که غلظت‌ها در طول ۲۴ ساعت کمتر از ۱۵ میکروگرم بر متر مکعب باشند.

اگرچه هوای دهلی اکنون توجه‌ها را به خود جلب کرده، اما دانشمندان می‌گویند که در واقع برای این زمان از سال معمول است. فصل پس از باد‌های موسمی که از اکتبر تا دسامبر ادامه دارد، سالانه یک بمب آلودگی را به دهلی، شهری با بیش از ۳۰ میلیون نفر جمعیت می‌فرستد. سایر شهر‌های هند نیز در این فصل از سال با کیفیت پایین هوا روبه‌رو هستند.

«وینایاک سینها» (Vinayak Sinha) شیمیدان جوی «مؤسسه آموزش علوم و تحقیقات محالی هند» (IISER Mohali) گفت: هر سال داستان مشابهی پیش می‌آید.

آلودگی‌های متراکم

سین‌ها خاطرنشان کرد که شرایط جوی پس از باران‌های موسمی، آلودگی را تشدید می‌کند. بارندگی که آلاینده‌ها را از هوا پاک می‌کند، طی دوره موسمی متوقف می‌شود. با کاهش دما مرز بالایی تروپوسفر که پایین‌ترین لایه جو است، در ارتفاع کاهش می‌یابد و تروپوسفر کوچک می‌شود. سین‌ها معتقد است که این باعث می‌شود آلاینده‌ها در تروپوسفر متمرکزتر شوند. وی افزود: اکنون یک ظرف کوچک‌تر دارید که انتشارات هوا در آن ذخیره می‌شوند.

«کارتیک گانسان» (Karthik Ganesan) پژوهشگر سیاست در «شورای زیست‌محیطی انرژی و آب» (CEEW) در دهلی نو گفت: با وجود این، شرایط کنونی غافلگیرکننده بود، زیرا میزان ضایعات گیاهی سوزانده‌شده در پنجاب منطقه همسایه طی سال جاری کمتر از حد معمول بود و باعث شد که برخی از مردم انتظار افزایش ملایم‌تری در آلودگی داشته باشند.

با وجود این، همان طور که مشخص شد، کیفیت هوا به دلیل تغییر شرایط جوی از جمله کاهش سرعت باد در روز‌های خاص، مانند همیشه ضعیف بود. گانسان ادامه داد: وقتی سرعت باد کاهش می‌یابد، هوا راکد می‌شود و گاز‌های منتشرشده محلی را به دام می‌اندازد و آلودگی هوا را افزایش می‌دهد.

آتش‌سوزی و آتش‌بازی

سین‌ها گفت: تغییر آب و هوا، رفتاری را نیز تحریک می‌کند که انتشار گاز‌های گلخانه‌ای را افزایش می‌دهد. پس از توقف باران‌های موسمی، افراد بیشتری در محل دفن زباله آتش می‌سوزانند، فعالیت‌های ساختمانی آغاز می‌شوند و کشاورزان در بیرون از شهر، ضایعات محصول باقی‌مانده از برداشت را به منظور آماده‌سازی برای کاشت جدید می‌سوزانند.

پژوهشی که در سال ۲۰۱۹ انجام شد، نشان داد ۴۲ درصد از کربن سیاه که به تشکیل مه در دهلی کمک می‌کند و بر سلامتی تأثیر می‌گذارد، در زمستان و پاییز از سوزاندن محصولات به جا می‌ماند. یک پژوهش دیگر تخمین زده که به طور میانگین ۲۰ درصد از ذرات کمتر از ۲.۵ میکرومتر در متر مکعب در دهلی، طی فصل پس از موسمی پراکنده می‌شوند و ناشی از آتش‌سوزی در محصولات کشاورزی هستند، اما این میانگین در روز‌های شدید به ۵۰ تا ۷۵ درصد می‌رسد.

گانسان گفت: آتش‌بازی‌هایی که برای جشن دیوالی در آخر این هفته آغاز می‌شوند، به آلودگی می‌افزایند و باعث افزایش سطح یون‌های فلزی مضری می‌شوند که به آتش بازی‌ها رنگ می‌دهند.

گانسان باور دارد که حتی انتشار روزانه گاز‌های گلخانه‌ای در شهر نیز برای ایجاد یک کوکتل سمی کافی است. وی افزود: گاز‌های گلخانه‌ای وسایل نقلیه و همچنین سوخت‌های ناکارآمد خانگی مانند هیزم، مقادیر زیادی آلاینده هوا تولید می‌کنند.

«سارات گوتیکوندا» (Sarath Guttikunda) دانشمند جوی و مدیر موسسه پژوهشی غیردولتی «انتشارات شهری» (Urban Emissions) گفت: این مشکل در طول سال پیش می‌آید.

چه کاری باید انجام داد؟

دهلی به مدت یک هفته از ۱۳ نوامبر، محدودیت‌هایی را برای وسایل نقلیه اعمال خواهد کرد. قاعده زوج و فرد به این معناست که بین ساعت هشت صبح تا هشت شب، فقط وسایل نقلیه با پلاک‌هایی که به اعداد فرد ختم می‌شوند، می‌توانند در تاریخ‌های فرد رانندگی کنند و فقط خودرو‌هایی که پلاک آن‌ها به اعداد زوج ختم می‌شود، می‌توانند در تاریخ زوج رانندگی کنند.

با وجود این، سین‌ها معتقد است که چنین دستوراتی تأثیر محدودی دارند، زیرا موتورسیکلت‌ها که اغلب آلودگی بیشتری را نسبت به خودرو‌ها ایجاد می‌کنند، از این دستور مستثنی هستند. بنابراین، بسیاری از مردم به رانندگی کردن با آن‌ها روی می‌آورند. این در حالی است که رانندگان خودرو برای جلوگیری از ممنوعیت، پیش از ساعت هشت صبح به محل کار خود می‌روند و پس از ساعت هشت شب حرکت می‌کنند. سین‌ها گفت که غلظت آلودگی در این زمان‌ها شدید می‌شود، زیرا تروپوسفر به دلیل دمای پایین شبانه، کم‌عمق است.

دولت در سال ۲۰۲۱، یک «برج دود» را در منطقه تجاری اصلی دهلی نصب کرد. این سازه‌ها برای کاهش آلودگی با استفاده از فیلتر هوا در نظر گرفته شده‌اند، اما سین‌ها گفت که آن‌ها تأثیر زیادی ندارند. وی افزود: اصلا نباید از آن‌ها استفاده کرد. فیلتر‌های هوا در فضا‌های بسته داخلی کار می‌کنند، اما اگر از اتمسفر فضای باز صحبت می‌کنید، هیچ راهی وجود ندارد که برج دود واقعا بتواند آن را پاکسازی کند.

گانسان خاطرنشان کرد که راه‌حل‌های موثر مستلزم کاهش منابع متعدد انتشار هستند. به نظر او، دولت‌ها در همه سطوح باید هوای پاک را در اولویت قرار دهند. برای مثال، با بهبود حمل‌ونقل عمومی و جمع‌آوری زباله و اطمینان یافتن از دسترسی مردم به سوخت پاک برای پخت‌وپز و گرمایش. وی افزود: ما نمی‌توانیم این مشکل را فقط شش هفته در سال بررسی کنیم.