دوستی با دشمن، برای مهار چین

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: انعطاف در برابر کمونیسم که دهه‌ها خط قرمز دولتمردان آمریکایی بود، توسط سه رئیس جمهور اخیر این کشور دنبال شده است. نخستین فرد باراک اوبامای دموکرات بود که در آخرین سال ریاست جمهوری اش بر آمریکا، به هاوانا سفر و با رائول کاسترو، برادر رهبر فقید کوبا و رئیس جمهور وقت این کشور دیدار کرد؛ عادی سازی روابطی که دونالد ترامپ جمهوری خواه به آن تن نداد و روابط واشنگتن-هاوانا دوباره به سردی گرایید.

دونالد ترامپ، اما خود این مسیر را ادامه داد و سعی کرد تنش با کره شمالی را کاهش دهد. دیدار در خط مرزی دوکره، نامه‌های کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی را می‌توان در همین دسته قرار داد. اما ترامپ و اون نیز در آخرین دیدارشان که به میزبانی ویتنام در هانوی برگزار شده بود، نتوانستند به توافقی چشمگیر دست یابند، بنابراین روابط دو کشور پیش از خروج ترامپ از کاخ سفید، دوباره شکراب شد و به چندین آزمایش موشکی انجامید. حالا در تازه‌ترین رویداد، جو بایدن، رئیس‌جمهور دموکرات آمریکا، روز یک شنبه ۱۹ شهریور، پس از نشست سران گروه ۲۰ در دهلی نو برای دیدار با رهبران ویتنام به این کشور رفت و مورد استقبال رسمی نگوین فو ترونگ، رهبر حزب کمونیست ویتنام قرار گرفت.

در اقدامی بی سابقه، نیم قرن پس از آن که آخرین سرباز آمریکایی ویتنام را ترک کرد، بایدن به هانوی سفر کرد تا توافقی را امضا کند که این دو دشمن سابق را بیش از هر زمان دیگری به هم نزدیک می‌کند. بنابراین، آمریکا که پیشتر یک بار برای تحقق پروژه مهار چین سعی کرده بود از تنش‌ها با کره شمالی بکاهد، حالا با عقب نشینی و انعطاف به دنبال نزدیکی به ویتنام است. هرچند جو بایدن، تلاش کرد نیت اصلی واشنگتن را رسمی بیان نکند؛ به همین دلیل به خبرنگاران در هانوی گفت که «اقدامات آمریکا برای مهار یا منزوی کردن چین نیست، بلکه برای حفظ ثبات مطابق با قوانین بین‌المللی است.»

با این حال رهبران دو کشور در بیانیه‌ای استفاده از زور در دریای جنوبی چین را محکوم کردند. بیانیه‌ای که مخاطب آن به وضوح دولت پکن است. بایدن هنگام دیدار با ترونگ، رهبر ارشد ویتنام، گفت: «این می‌تواند آغاز دوران همکاری بزرگ‌تری باشد.» در این سفر رهبران دو کشور پیمان «مشارکت جامع استراتژیک» را که بالاترین سطح روابط دیپلماتیک به شمار می‌رود، امضا کردند. علاوه بر بحث‌های دیپلماتیک، آمریکا کشور ویتنام را به عنوان یک پله کلیدی از برنامه‌های خود به منظور کاهش اتکا به چین برای دسترسی به منابع استراتژیک، مانند نیمه هادی‌ها و مواد معدنی کمیاب می‌بیند.