آغاز غفلت زدایی از عدالت آموزشی

به گزارش مجله خبری نگار/خراسان: وزیر آموزش و پرورش پس از اظهارنظر سه روز قبل خود درباره این که هرکه مدرسه بهتر می‎خواهد باید پول بیشتری بدهد همان‎طور که تهیه یک اتومبیل مدل بالا خرج بیشتری روی دست فرد می‎گذارد، حالا دوباره به میدان آمده و با ارائه گزارشی از عملکرد مجموعه خود، حرکت به سوی «عدالت آموزشی» و تقویت مدارس دولتی را از ارکان برنامه ریزی در این وزارتخانه و مجموعه دولت دانسته است. ما هم اقدامات و برنامه‎های آقای وزیر درجهت توسعه عدالت آموزشی را می‎ستاییم و از آن جا که بخش قابل توجهی از آن‎ها، امکان راستی‎آزمایی توسط رسانه‎ها را ندارد، تنها اظهار امیدواری می‎کنیم که این طرح‎ها و برنامه‎ها صرفا طرح‎های کاغذی نباشد و به مرحله عمل نیز نائل آید.

عدالت در توزیع معلمان در همه مدارس

در میان مواردی که رضامراد صحرایی، وزیر آموزش و پرورش، به آن اشاره کرده است، حضور معلمان مدارس برتر در مدارس عادی، از اقدامات مهم این وزارتخانه به شمار می‎آید: «در مسیر تقویت مدارس دولتی بخشنامه کردیم که تمام معلمان مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی موظف‎اند ۱۲ ساعت از زمان فعالیت هفتگی خود را در مدارس دولتی عادی تدریس کنند.»

اقدامات برای عدالت آموزشی

وزیر آموزش و پرورش در ادامه گزارشش از اقدامات انجام شده درجهت توسعه عدالت آموزشی، به این موارد اشاره می‌کند:

-برنامه‌ریزی برای جمع‌آوری بیش از هزار مدرسه کانکسی اتفاق افتاده است و طی دو سال گذشته به توفیق قابل توجهی دست یافتیم؛ امسال در سیستان و بلوچستان بیش از ۱۰۰ مدرسه کانکسی ۱۰ نفره را جمع‌آوری و مدرسه خوب و مناسب برای دانش‌آموزان جایگزین کردیم.

-اجرای طرح شهید محمودوند که با هدف شناسایی دانش آموزان بازمانده از تحصیل است؛ تا این لحظه حدود ۱۸۰ هزار نفر شناسایی شدند و آن‎ها را به مدرسه بازمی‌گردانیم.

-در قالب طرح شهید عجمیان بیش از ۱۰۰ هزار کلاس درس مدارس دولتی عادی در مناطق محروم برای استقبال از اول مهر شاداب‎سازی و مناسب‌سازی شدند.

-اجرای طرح شهید همت با هدف ارتقای توانمندی‌های معلمان دوره ابتدایی که بیش از ۱۰۰ هزار معلم توانمند شدند.

-ایجاد قرارگاه عدالت و برابری آموزشی و فعالیت ۲۵ هزار معلم جهادی و تشکیل ۱۳ هزار و ۵۰۰ گروه جهادی دانش‌آموزی.

-مجوز مدرسه غیردولتی ندهیم یا مجوز در مناطقی که واقعاً نیاز است اعطا شود.

-برخورد با مؤسسان مدارس غیردولتی که از قوانین سر باز زدند و بیش از هزار مدرسه که در چارچوب فعالیت نکردند تعلیق و تعطیل شدند یا مدیر آن‎ها تغییر کرد.

-در بخش نظارت بر مدارس غیردولتی و حمایت ویژه از مدارس دولتی مسامحه و تعارفی با افراد نداریم.

-از مدیران آموزش و پرورش خواستیم تا فرزند خود را در مدارس دولتی ثبت‌نام کنند و اگر فرزندشان در مدرسه غیردولتی تحصیل می‌کرد، از آن‎ها تقاضا کردیم، فرزند خود را در سال تحصیلی جدید به مدرسه دولتی بیاورند.

-صدور بخشنامه تعارض منافع و عدم به کارگیری مدیرانی که سهامداران مدارس غیردولتی بودند.

-این دولت مصوبه تأثیر قطعی ۴۰ درصدی امتحانات نهایی را به نفع دانش‌آموزان مدارس دولتی عادی تصویب کرد و امروز خرسندیم که زمینه ورود آسان‎تر دانش‌آموزان مناطق محروم به دانشگاه‌های خوب کشور فراهم شده است.

-بعد از ۱۷ سال دوره کاردانی را برای پذیرش معلمان مناطق روستایی، مرزی و عشایری احیا کردیم.

نسبت تبعیض به ما نمی‎چسبد

وزیر آموزش و پرورش این را هم تاکید کرد که «نسبت ناروای تبعیض به این دولت با این عملکرد هیچ خریداری نخواهد داشت، رفع تبعیض آموزشی و دستیابی به عدالت آرمانی است که شبانه‎روز برای آن تلاش می‌کنیم و اطمینان داریم که نتایج آن به نفع کل کشور خواهد بود.»

عدالت آموزشی؛ عددی موفق بودیم، اما در کیفیت نه

دکتر مهدی نوید ادهم، عضو شورای عالی آموزش و پرورش، در واکاوی عدالت آموزشی می‎گوید: در بخش عددی و کمی عدالت آموزشی خیلی خوب توانسته‎ایم به موفقیت‎هایی نائل شویم. برای نمونه در زمینه شاخص تعداد دانش‎آموزان لازم‎التعلیم مقطع ابتدایی هم‎اکنون بیش از ۹۸.۵ درصد تحت پوشش هستند؛ در حالی که این عدد، در دوره‎هایی ۷۰ تا ۸۰ درصد بوده است. یا در بخش تعداد دانش‎آموزان دختر و پسر نابرابری ۶۵ به ۳۵ با تعداد بیشتر پسران همراه بود که اکنون به میزان تقریبا تساوی ۵۰ درصد برای هر دو گروه رسیده است. نوید ادهم ادامه می‎دهد:، اما در بخش کیفی عدالت آموزشی، توفیقات لازم را کسب نکرده‎ایم. شاخص آن هم تفاوت‎هایی است که در مسائل آموزشی مدارس مناطق محروم و نیز تفاوت کیفی میان مدارس دولتی با غیردولتی وجود دارد.

چه باید کرد؟

۱- باید برای ارتقای مدارس دولتی به طور جدی اندیشه و اقدام کرد؛ مهم‎ترین راهکار آن نیز تربیت معلمان توانمند، کارآمد و دارای مهارت و به‎کارگیری آن‎ها در مدارس دولتی با حق‎الزحمه‎های مناسب است. متاسفانه بخشی از معلمان به دلیل حق‎الزحمه‎های اندکی که دریافت می‎کنند، تمرکزشان به سمت مدارس غیردولتی معطوف شده است، چراکه بعضا آن‎جا دریافتی‌های بیشتری نسبت به دولتی‌ها دریافت می‌کنند.

۲- تعداد معلمان استخدامی و باکیفیت آموزش و پرورش را با مکانیزم‌های تشویقی برای مناطق محروم افزایش دهیم. یکی از مشکلاتی که معلمان ما با آن روبه رو هستند، مسئله خانه است.

۳- تقویت بخش نرم افزاری مدارس به ویژه در مناطق محروم. هم‏اکنون خیران مدرسه‎ساز، کمیسیونی با عنوان «مدرسه یاری» تشکیل داده‎اند که خیران را به تجهیز و تهیه امکانات برای مدارس تشویق و ترغیب می‎کند.

طبیعتا، بخشی از خیران علاقه‎مند به فعالیت در بخش‌های مدرسه سازی و سخت افزاری هستند و هنوز فرهنگ مدرسه یاری با تجهیز و توسعه امکانات مدارس ایجاد نشده است، چراکه اغلب تجهیزات و امکانات مصرفی هستند و در عین کارکرد بالا، اما ماندگار نیستند همچون وسایل یک آزمایشگاه یا تجهیزات کمک آموزشی.