آمریکا جای پای ترکیه را در ادلب می‌گیرد؟

به گزارش مجله خبری نگار، در حالی که طی ماه‌های اخیر گزارش‌های مختلفی از درگیری پیدا و پنهان میان گروه‌های تروریستی متعدد فعال در ادلب برای حفظ یا توسعه قلمروی حکمرانی منتشر شده است، اکنون خبر‌های درز یافته به رسانه‌ها نشان می‌دهد آشفتگی و جنگ قدرت حتی به درون ساختار بزرگ‌ترین گروه تروریستی فعال در ادلب یعنی «تحریرالشام» نیز سرایت کرده و وضعیت تروریست‌های ادلب به شدت بحرانی شده و تا حدامکان وقوع جنگ داخلی میان آن‌ها بسیار بالاست.

در این زمینه، منابعی به العربی الجدید گفته‌اند: «هیئت تحریر الشام» اختیارات میسر علی موسی عبدا... الجبوری، معروف به «ابوماریا القحطانی» یکی از رهبران برجسته این گروه را سلب کرده و حتی گزارش شده که القحطانی مدتی نیز در زندان ویژه شهر حارم زندانی شده است و سپس به درخواست دوست صمیمی خود و فرد نزدیک به قاضی مظهر الویس، تحت تدابیر شدید امنیتی در یکی از مقر‌های امنیتی سازمان تروریستی تحریر الشام در حبس خانگی قرار دارد. به گفته منابع العربی الجدید، «کمیته مسئول پرونده اطلاع یافت که القحطانی در مدیریت ارتباطات خود بدون توجه به حساسیت موقعیتش یا لزوم کسب مجوز و روشن شدن اهداف ارتباطاتش، اشتباه کرده، بنابراین کمیته تصمیم گرفت وظایف و اختیارات او را مسدود کند».

ماجرا از این قرار است که رهبر امنیتی تحریرالشام شخصی به نام «ابو یزان الدیری» را به اتهام ارتباط با ائتلاف بین‌المللی دستگیر کرد. او همراه شخصی القحطانی بود و احتمالا دستگیری القحطانی پس از اعترافات الدیری درباره فرمانده اش صورت گرفته است. این دستگیری و تبعات آن این گمانه زنی را به وجود آورده است که در دوره آینده گروهک تحریرالشام شاهد سردرگمی‌های بزرگی خواهد بود، به ویژه با توجه به این که القحطانی یک جناح بزرگ در تحریر الشام را اداره می‌کند و او کسی بود که بر حذف تندرو‌ها از تحریر الشام، کاهش نفوذ آن‌ها و کاهش اختیارات شان در درون تشکل نظارت داشت.

القحطانی یکی از چهره‌های برجسته در تشکیلات تحریر الشام به حساب می‌آید، او روند همکاری با داعش را برای مقابله با دمشق آغاز کرد و پس از اختلافاتی که بین او و الجولانی رخ داد، القحطانی به درعا رفت و الجولانی هم ادلب را به عنوان اقامتگاه جدید خود برگزید. پس از توافقاتی که بین دو نفر در ۲۰۱۸ امضا شد، القحطانی هم به ادلب نقل مکان کرد تا در کنار یکدیگر، جبهه تروریستی را مدیریت کنند، اما به نظر می‌رسد زخم کهنه اختلافات دوباره سر باز کرده است.

ردپای آمریکا در ماجرا‌های ادلب

هر چند هنوز اخبار رسمی درباره دیدار القحطانی با نیرو‌های ائتلاف آمریکایی در سوریه منتشر نشده است، اما این مسئله نشان می‌دهد واشنگتن برنامه‌هایی برای گروه تروریستی تحریرالشام در سر دارد. شایان ذکر است آمریکا در دسامبر ۲۰۱۲، جبهه النصره را در فهرست سازمان تروریستی قرار داد، ولی در دو سال گذشته سعی کرده با نزدیکی به رهبران تحریرالشام، از قدرت تروریست‌ها برای رسیدن به خواسته‌های خود در سوریه استفاده کند.

جیمز جفری، فرستاده ویژه سابق آمریکا در ائتلاف بین‌المللی در آوریل ۲۰۲۱ در سخنانی تحریرالشام را یک دارایی برای راهبرد آمریکا در سوریه خواند که باید از آن حمایت شود و در این مدت دیدار‌های محرمانه‌ای هم بین سرکردگان این گروه تروریستی با نمایندگان آمریکایی صورت گرفته است. آمریکا که برای تداوم اشغالگری خود به گروه‌های تروریستی در سوریه نیاز دارد این بار روی تحریرالشام سرمایه‌گذاری کرده است تا از برقراری ثبات کامل در سوریه جلوگیری کند. با توجه به نابودی بسیاری از گروه‌های تروریستی در سوریه و راه سخت احیای مجدد داعش، تحریر الشام می‌تواند در دسترس‌ترین و عملیاتی‌ترین گزینه برای حفظ بحران در سوریه باشد و بنابراین رهبران کاخ سفید سعی دارند با بازنگری در سیاست‌های قبلی خود و با ایجاد تغییرات در راس این گروه تکفیری شرایط را برای خارج کردن آن از فهرست تروریستی خود هموار کنند، زیرا در ۱۲ سال گذشته تصویر و برداشتی که افکار عمومی جهانی و رسانه‌ها از الجولانی داشتند، او به عنوان یکی از مخوف‌ترین تروریست‌های جهان قلمداد شده است و حمایت از این فرد، به لحاظ سیاسی می‌تواند برای واشنگتن هزینه داشته باشد و شاید موجی از مخالفت‌ها در داخل و منطقه ایجاد شود.

تروریستی اعلام کردن تحریرالشام در زمانی روی داد که گروه‌های به اصطلاح میانه‌رو مانند ارتش آزاد که از سوی غربی‌ها حمایت می‌شدند، هنوز از گردونه تحولات میدانی سوریه حذف نشده بودند و در شرایط کنونی نیز شبه نظامیان کرد هم به دلیل حساسیت‌های ترکیه، نمی‌توانند منافع واشنگتن را به خوبی تامین کنند و به همین منظور، ناگزیر تحریرالشام و داعش بار دیگر در دستورکار آمریکایی‌ها قرار گرفته‌اند.