به گزارش مجله خبری نگار، وزن مناسب مادر در شروع بارداری و وزن گیری مطلوب در دوران بارداری عامل مهمی در سلامت مادر و جنین است. افزایش وزن محدوده مشخصی دارد که بر اساس BMI پیش از بارداری و در برنامه مراقبت ماردان باردار از سوی مراقبان سلامت و بهورزان تعیین و به طور مرتب پایش میشود.
مواد مغذی موردنیاز دوران بارداری:
مادر باید به مقدار کافی انرژی و مواد مغذی ضروری در دوران بارداری دریافت کند تا وزن گیری مطلوبی داشته باشد. این مواد عبارتند از «کربوهیدرات» که ماده اصلی تامین کننده انرژی هستند؛ «پروتئین» که نقش مهمی در رشد و ساخت سلولها دارد؛ «چربی» منبع مهم تامین کننده انرژی و ویتامینهای محلول در چربی (A,D,K,E) هستند؛ «ویتامینها و مواد معدنی» که نقش مهمی در متابولیسم و سلامت ارگانهای مهم بدن را دارد.
تعریف مادر باردار دارای اضافه وزن و چاقی:
اگر بر اساس وزن پیش از بارداری، BMI مادر بیشتر از ۲۵ باشد، مادر باردار دارای اضافه وزن و اگر BMI بیشتر از ۳۰ باشد، مادر مبتلا به چاقی است؛ در دوران بارداری روند وزن گیری مادر نشانه وضعیت مناسب تغذیه است، بنابراین چنانچه شیب نمودار وزن مادر از منحنی مرجع بیشتر باشد، وزن گیری مادر نامطلوب و بیش از حد انتظار است.
توصیههای تغذیهای برای مادران باردار دارای اضافه وزن و چاقی (BMI بیشتر از ۲۵)
برای کنترل افزایش بیش از حد وزن در دوران بارداری، اصلاح رفتارها و عادتهای غذایی نامناسب میتواند کمک کننده باشند که توصیههای زیر از این موارد هستند:
افزایش دریافت پروتئین از طریق استفاده از انواع حبوبات، مصرف سفیده تخم مرغ کاملا پخته، استفاده از شیر و لبنیات کم چرب، مصرف گوشت مرغ و ماهی و گوشت قرمز آب پز یا کبابی.
افزایش مصرف فیبر از طریق مصرف نانهای سبوس دار، مصرف سبزی خوردن یا سبزیهای محلی و سالاد همراه غذا، مصرف میوههای تازه به عنوان میان وعده، استفاده از خشکبار، مصرف خود میوه به جای آب میوه و استفاده از انواع سبزی در طبخ غذا.
کاهش مصرف غذاهای پر کالری مانند شیرینی، کیک، آبنبات، شکلات، چیپس و نوشابه
کاهش دریافت چربی از طریق کاهش مصرف سرخ کردنیها و مصرف غذا به شکل آب پز، بخارپز، کبابی یا تنوری کردن؛ همچنین کاهش مصرف کره، خامه، سرشیر، دنبه و پیه و چربیهای قابل رویت گوشت ها، استفاده از شیر و لبنیات کم چرب (کمتر از ۵/۲ درصد چربی)، ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﻛﻠﻪ ﭘﺎﭼﻪ، ﺩﻝ، ﻗﻠﻮﻩ، ﺯﺑﺎﻥ ﻭ ﻣﻐﺰ، ﺳﻮﺳﻴﺲ، ﻛﺎﻟﺒﺎﺱ ﻭ پیتزا.
ﻛﺎﻫﺶ ﻣﺼﺮﻑ ﻣﻮﺍﺩ ﻗﻨﺪﻯ از طریق استفاده از خرما و کشمش به جای قند به همراه چای، ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻴﻮﻩ ﻫﺎﻯ ﺗﺎﺯﻩ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﺷﻴﺮﻳﻨﻰ ﻭ ﺷﻜﻼﺕ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﻋﺪﻩ، استفاده از میوههایی مانند سیب، هلو و گلابی که قند کمتری دارند و خودداری از مصرف کمپوت و محدود کردن مصرف انواع شکلات و شیرینی.
کاهش مصرف مواد نشاستهای از طریق ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﺎﻥ، ﺑﺮﻧﺞ ﻭ ﻣﺎﻛﺎﺭﻭﻧﻰ ﺑﻪ هفت سهم در روز؛ ﺧودداری از مصرف برنج و ماکارونی در وعده شام و استفاده از خوراکها به همراه مقداری نان، ﺍﺳــﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻣﻴﻮﻩ ﻭ ﻳﺎ ﺳــﺒﺰﻯ ﻫﺎ ﻭ ﺳﻴﻔﻰ ﻫﺎ (ﻛﺎﻫﻮ، ﺧﻴﺎﺭ، ﮔﻮﺟﻪ ﻓﺮﻧﮕﻰ ﻭ ﻫﻮﻳﺞ) ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻧﺎﻥ ﻭ ﭘﻨﻴﺮ، ﺑﻴﺴﻜﻮﺋﻴﺖ ﻳﺎ ﻛﻴک ﺩﺭ ﻣﻴﺎﻥ ﻭﻋﺪﻩ ﻫا، ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻯ ﺍﺯ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﺎﻥ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺞ ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺻﺮﻑ ﻏﺬا، اﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﻧﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﺳﺒﻮﺱ ﺩﺍﺭ ﺑﻪ ﺟﺎﻯ ﻧﺎﻥ ﻫﺎﻯ ﻓﺎﻧﺘﺰﻯ (ﻧﺎﻥ ﺳﻨﮕک ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﻧﺎﻥ ﻫﺎ ﺳﺒﻮﺱ ﺩﺍﺭﺩ).
انجام کارهایی که مانع از زیاد خوردن و کنترل اشتها میشود مانند نوشیدن یک لیوان آب پنج دقیقه پیش از صرف غذا، غذا خوردن در مکان ثابت به حالت نشسته، کشیدن غذا در ظرفهای کوچک، مصرف تنها یک نوع غذا سر سفره، خوردن سالاد بدون سس پیش از غذا.