چرای مراتع تهران توسط دام‌های غیر مجاز

به گزارش مجله خبری نگار/ایران: «روز یکشنبه ۱۰ اردیبهشت ماه ۱۴۰۲، گزارشی با تیتر «تخریب مراتع، زیر سم دام‌های غیربومی» منتشرشد که در آن با سه نفر از کارشناسان و استادان دانشگاه و رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تهران گفتگو کردیم. این گزارش نگاهی به دلایل بروز سیلاب همچون سیلاب سال گذشته امامزاده داوود داشت.

کارشناسان به دلایلی همچون وجود دام‌های غیرمجاز توسط افراد غیربومی، تغییر اقلیم، جابه‌جایی فصل‌ها، عدم نظم در پراکنش بارش و باران‌های سیل‌آسا اشاره کرده بودند. همچنین ذوب شدن یخچال‌های باستانی، سقوط سطح آب‌های سفره‌های زیرزمینی، تبدیل رودخانه‌های دائمی به فصلی و برداشت بی‌رویه انواع گیاهان دارویی وحشی و بومی که برنامه مشخصی برای مهار آن‌ها وجود ندارد، از دیگر موارد بروز سیلاب، از نظر کارشناسان بود.

علی خالوئی، کارشناس منابع طبیعی کاشان در بخشی از یادداشت خود، می‌نویسد: «از منظر فنی به‌علت ساختار ظاهری و ژئومورفولوژی مراتع، چرای دام‌های غیربومی، غیرممکن است، اینکه در این یادداشت «به دام‌های غیربومی» اشاره می‌شود، قطعاً منظور نویسنده «دام‌های غیرمجاز همان مرتع» است.» او حتی گفته است که «گمان نمی‌رود آسیب‌شناسی کارشناسی‌شان هم به انصاف و خرد نزدیک باشد!» همین نکته باعث تماس ما با علیرضا رحمتی، رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان شد تا مشخص شود آیا اصطلاح دام‌های غیر بومی آنطور که خالویی می‌نویسد: «نشان می‌دهد گزارش نوشته شده با موضوع بیگانه است و تناسب گفتاری کافی ندارند.» درست است یا خیر؟

اصطلاح دام‌های غیر بومی در گزارش توسط رحمتی عنوان می‌شود. البته که دام‌های غیر بومی دام غیر مجاز هستند. رحمتی در پاسخ به انتقاد واردشده درخصوص «چرای بی‌رویه دام و واگذاری ظرفیت دامی به غیربومیان» می‌گوید: جوامع محلی، از قبیل روستا‌های سنگان، امامزاده داوود و روستا‌های اطراف، دارای گله‌های ۵۰ الی ۱۰۰ رأسی هستند. اما افراد غیربومی که از دشت‌های جنوبی استان تهران، قم و حتی استان فارس و خوزستان، گله‌های خود را برای چرا به این مراتع می‌آورند تا از این چراگاه‌ها استفاده کنند، بیش از ۷۰۰ رأس گوسفند دارند.

به گفته رحمتی، این افراد غیربومی، پروانه چرای دام ندارند و غیرمجاز هستند. آن‌ها با خودرو‌های نیسان گله‌های خود را در منطقه تخلیه می‌کنند و به جای عبور از منطقه، در این مراتع اتراق می‌کنند و ماندگار می‌شوند.

رئیس اداره حفاظت محیط زیست شهرستان تهران با بیان اینکه جوامع محلی در این زمینه مقاومت می‌کنند، می‌گوید: در روز‌های گذشته چند گله دام که به این شکل به منطقه واریش و روستا‌های اطراف وارد شده‌اند، شکایت بومیان و جامعه محلی را دربر داشته است. به گفته او، این‌گونه موارد را که این روز‌ها زیاد است، پیگیری می‌کنیم. در آخرین مورد، گله‌ای که بیش از ۷۰۰ رأس گوسفند است، صورتجلسه‌ای تهیه و حکم دادستانی برای خروج گرفته‌ایم.

این مسئول با بیان اینکه تعداد این دام‌ها چندین برابر گله‌های اهالی و بومیان منطقه است، می‌گوید: فشار بیش از حد دام‌های غیرمجاز بر مراتع، موجب از بین رفتن اکوسیستم منطقه و پوشش گیاهی می‌شود که از تبعات جبران‌ناپذیر آن، تخریب و فرسایش خاک منطقه و بروز پدیده سیلاب است. به گفته رئیس محیط زیست استان تهران، تنش و چالش‌های اجتماعی نیز از دیگر عواقب آن است.