خاک‌های رنگین کمانی که به تاراج برده میشوند

به گزارش مجله خبری نگار،خاک نقره‌ای از جمله خاک‌های منحصر به فرد جزیره هرمز است که مانند براده‌های نقره در ساحل این جزیره می‌درخشد؛ خاکی مغناطیسی و از جنس آهن که از مواد مذاب آتشفشانی برجای مانده و حاوی آمینوسیلیکات است که در کانی‌های آذرین و میکا یافت می‌شود.

خاک سرخ نیز یکی از مرغوب‌ترین و کمیاب‌ترین خاک‌های جزیره هرمز به حساب می‌آید؛ جزیره هرمز مواد معدنی و کانی‌های مختلفی دارد که ترکیب این کانی‌ها و اکسید آهن باعث شده تا خاک این جزیره به رنگ سرخ در آید.

مردم محلی و بومی این جزیره از این خاک در پخت غذا‌های مختلف مانند پخت نان تُمُشی (یکی از نان‌های محلی هرمز) استفاده می‌کنند. یکی از ادویه‌های این جزیره نیز گلک نام دارد که از کوه قرمز رنگ دلک استخراج می‌شود. این ادویه به غذا‌هایی مانند ماهی، مربا و ترشی طمعی دلپذیر می‌دهند.

خاک سرخ جزیره هرمز علاوه بر کاربرد خوراکی، در صنایع مختلف رنگ سازی، لوازم آرایشی بهداشتی، رنگ‌های ضد زنگ، کاشی، سرامیک و لعاب سازی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

متاسفانه بخشی از خاک ارزشمند و تجدیدناپذیر نقره‌ای این جزیره به سبب انجام برخی پروژه‌های غیر کارشناسی شده تخریب و از بین رفته اند؛ خاکی که حاصل میلیون‌ها سال فعالیت آتش فشان‌ها و فرسایش سنگی بوده است.

هرساله ۱۸۰۰ تن از ۴۰ هزارتن معادن خاک سرخ جزیره هرمز (بزرگترین معدن خاک سرخ جهان) استخراج می‌شد، اما در سال ۹۷ ممنوعیت فروش خاک به ویژه برداشت خاک از جزایر خلیج فارس تصویب به همه ارگان‌ها و نهاد‌ها ابلاغ شد.

هرچند هم اکنون فروش این خاک ممنوع شده است، اما سالیانه عده‌ای سودجو خاک این جزیره را برداشت و به صورت قاچاق به کشور‌های عربی صادر می‌کنند.

زنان محلی نیز شیشه‌های پر شده از خاک هرمز را در رنگ‌های مختلف به گردشگران می‌فروشند. عده‌ای نیز به بهانه توسعه صنعت گردشگری و حمایت از کسب و کار‌های بومی در شبکه‌های مجازی خاک‌های رنگی هرمز را در سایز‌های مختلف شیشه‌ای به فروش می‌رسانند.

بهار امسال نیز برخی از گردشگران با بازدید از جزیره هرمز، اقدام به برداشت ماسه‌های نقره‌ای کرده اند که موجب گلایه برخی از دلسوزان محیط زیست شده است.

شاید در وهله نخست به نظر رسد که برداشت یک مشت خاک یا خرید یک شیشه خاک هرمز آسیبی به اکوسیستم یا زیست بوم جزیره هرمز وارد نمی‌کند، اما به گفته کارشناسان به این پدیده خاک خوری تدریجی می‌گویند که اگر ادامه پیدا کند در آینده دیگر چیزی از این ثروت عمومی و خاک منحصر به فرد باقی نخواهند ماند و این یاقوت خلیج فارس دچار آسیب‌های جدی زیست محیطی مانند فرسایش خاک و تخریب پوشش گیاهی خواهد شد.

به گفته اسماعیل کهرم، بوم شناس و فعال محیط زیست، هرگونه برداشت خاک از جزایر خلیج فارس علاوه بر اینکه آسیب جدی به محیط زیست دریایی وارد می‌کند باید برای تولید یک سانتی متر از آن نیز ۴۰۰ سال انتظار بکشیم.